Górnictwo w zapaści, mimo zysku. Rekordowe koszty pracy i niskie wydobycie

Polskie górnictwo drugi rok z rzędu zarabia. Polskie kopalnie osiągnęły wynik netto ponad 5 mld zł. Zadłużenie spadło do 15,4 mld zł. Te dobre na pozór dane skrywają jednak duży spadek produkcji, efektywności pracy i znaczący wzrost kosztów.

Publikacja: 29.02.2024 13:38

Górnictwo przejadło miesiące koniunktury

Górnictwo przejadło miesiące koniunktury

Foto: Bloomberg

Dane branży górniczej za 2023 r., które udostępniła Agencja Rozwoju Przemysłu, w części wynikowej nie zdradzają niczego złego. Ale to tylko pozory. Informacje dotyczące kopalń Polskiej Grupy Górniczej, Jastrzębskiej Spółki Węglowej, LW Bogdanka, Tauron Wydobycie (obecnie Południowy Koncern Wydobywczy), Spółki Restrukturyzacji Kopalń, Węglokoksu Kraj, PG Silesii i Eko-Plus są bardzo interesujące, gdy wczytać się w nie głębiej.

Czytaj więcej

Kopalnie nadal bez pomocy publicznej. Ale jest dobra wiadomość dla górników

Dobre wyniki finansowe...

Przychody branży wyniosły w 2023 r. łącznie 55,8 mld zł. To więcej niż w roku poprzednim, bo w 2022 r. wynik ten wyniósł 52,4 mld zł. Jednak przez rosnące koszty sam wynik netto spadł licząc rok do roku. O ile koszty w górnictwie wyniosły 40,8 mld zł w 2022 r., to już rok później było to 47,8 mld zł. Wynik netto spadł więc z 9,7 mld zł w 2022 r. do lekko ponad 5 mld zł w 2023 r.

W ciągu dwuletniej hossy dla górnictwa udało się zmniejszyć zadłużenie branży o ok. 5 mld zł. Zobowiązania długo- i krótkoterminowe pod koniec 2021 r., przed gwałtownym wzrostem cen węgla wywołanym rosyjską agresją na Ukrainę, wynosiły 20,2 mld zł. Po dwóch lat węglowej hossy, kiedy ceny surowca biły rekordy i było z czego spłacać zobowiązania, dług ten zmniejszył się do 15,4 mld zł.

Czytaj więcej

Kurczy się czas na pomoc dla kopalń

...i złe operacyjne 

To koniec dobrych informacji. Złe dotyczą wydobycia i rosnących kosztów pracy. Wydobycie węgla do celów energetycznych spadło z 40,4 mln ton w 2022 r., do 36,4 mln ton rok później. W zaledwie rok wydobycie spadło o 4 mln ton, a mimo to przy elektrowniach i kopalniach leży kilka milionów ton węgla, z którym nie wiadomo co dalej robić.

Sprzedaż węgla do celów energetycznych z ponad 40 mln ton w 2022 r. spadła do 34,2 mln ton w 2023 r. Energetyka zawodowa, która kupowała z polskich kopalń najwięcej surowca, bo 26,8 mln ton w 2022 r., w poprzednim roku zakupiła aż o 2,6 mln ton węgla mniej niż w 2022 r.

Elektrownie, przez ciepłą zimę oraz wcześniejszy import węgla mają pełne magazyny paliwa. Jeśli tylko przy samych kopalniach na koniec 2022 r. było zgromadzonych 1,8 mln ton węgla, to rok później było to już 3,8 mln ton. Z kolei przy elektrowniach – jak informuje nas Ministerstwo Aktywów Państwowych – było to ok. 5 mln. ton na koniec stycznia 2024 r.

Mniejsza wydajność, wyższa płaca

Mimo spadającego poziomu wydobycia, płace w wyborczym roku 2023 znacząco wzrosły. Przeciętne wynagrodzenie w górnictwie wyniosło 13,8 tys. zł, gdy rok wcześniej było to 11,5 tys. zł.

Płace zresztą w tak szybkim tempie rosną od lat. W 2020 r. średnie wynagrodzenie w górnictwie wynosiło zaledwie 8,5 tys. zł. Tymczasem wydajność pracy na jednego zatrudnionego spadła z 713 402 kg węgla w 2022 r., do 646 292 kg w 2023 r.

– Są to dane uwzględniające kopalnie JSW i Bogdanki, odznaczające się dobrą i bardzo dobrą wydajnością. W 2023 r. ta wydajność dla największej spółki górniczej, Polskiej Grupy Górniczej, wynosi tylko 540 tys. kg. Jednocześnie udział płac w kosztach wydobycia węgla wzrósł o ponad 60 proc., a udział zakupu urządzeń, materiałów w kosztach wydobycia wzrósł o 180 proc. – mówił nam kilkanaście dni temu Jerzy Markowski, były wiceminister gospodarki odpowiedzialny za górnictwo.

Koszty bieżącej produkcji węgla wzrosły z 620 zł/tew (złoty na tonę ekwiwalentu węgla) w 2022 r. do 863 zł/tew w 2023. Same koszty pracy wzrosły z 283,6 zł do 399,49 zł/tew. Znacząco wzrosły także koszty materiałów: z 78 zł do 132,5 zł/tew.

Dane branży górniczej za 2023 r., które udostępniła Agencja Rozwoju Przemysłu, w części wynikowej nie zdradzają niczego złego. Ale to tylko pozory. Informacje dotyczące kopalń Polskiej Grupy Górniczej, Jastrzębskiej Spółki Węglowej, LW Bogdanka, Tauron Wydobycie (obecnie Południowy Koncern Wydobywczy), Spółki Restrukturyzacji Kopalń, Węglokoksu Kraj, PG Silesii i Eko-Plus są bardzo interesujące, gdy wczytać się w nie głębiej.

Dobre wyniki finansowe...

Pozostało 89% artykułu
Węgiel
Zmiany w cenach węgla? Stawki w PGG, PKW i Bogdance. Ile trzeba zapłacić?
Węgiel
Węgiel tańszy niż przed rokiem. Polacy pytają o krajowy, a jest go coraz mniej
Węgiel
JSW szuka oszczędności. Planu jednak nie zdradza
Węgiel
Poprzedni zarząd JSW jednak bez absolutorium? Dojdzie do zmiany decyzji
Węgiel
Rosja straciła wielkiego odbiorcę węgla w Azji. Jej górnictwo stało się nierentowne