Obecna dekada jest kluczowa dla osiągnięcia neutralności emisyjnej Unii Europejskiej. Spełnienie postulatów porozumienia paryskiego w zakresie ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5 st. C będzie wymagać pięciokrotnego wzrostu tempa dekarbonizacji do 2030 roku. Wybuch pandemii Covid-19 pokazał, że mimo spadku światowego PKB i wzrostu deficytu budżetowego wydatki na rozwój paliw alternatywnych rosną, a temat dekarbonizacji pozostaje wysoko na agendzie debaty publicznej oraz w strategiach globalnych firm energetycznych. Jednym z wiodących tematów tej debaty jest rola czystego wodoru jako kluczowego nośnika energii, który może odegrać ważną rolę w przyspieszeniu transformacji energetycznej Unii Europejskiej. Żeby wodór na dobre zadomowił się w sektorze transportowym i w przemyśle, potrzebne są przede wszystkim jasne mechanizmy wspierające popyt na „czysty” wodór w sektorach o największym potencjale.
Czysty wodór jest tym brakującym ogniwem, które pozwala osiągnąć neutralność emisyjną i spełnić postulaty porozumień klimatycznych: umożliwia magazynowanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł, a także stanowi substytut konwencjonalnych surowców w energetyce, takich jak węgiel lub gaz. Ponadto bardzo dużą przewagą wodoru nad paliwami kopalnymi są jego nieograniczone zasoby – wodór jest bowiem jednym z najbardziej rozpowszechnionych pierwiastków we wszechświecie. Poza tym wodór doskonale nadaje się do transportu z wykorzystaniem istniejącej sieciowej infrastruktury gazowej, a w formie skroplonej – na statkach do transportu CNG.
Obecnie wodór wykorzystywany jest głównie w przemyśle naftowym w celu doczyszczania paliw oraz jako surowiec przy produkcji nawozów w przemyśle chemicznym. Wielkość rynku wodoru to około 70 mln ton rocznie, a jego wartość to 100 mld USD. 95 proc. zużywanego dziś wodoru to „wodór szary”, który pochodzi z kopalin, przy czym najczęściej stosuje się metody zgazowania węgla i parowego reformingu metanu. Procesy te powodują emisję dwutlenku węgla: na ile nie jest wychwytywany i magazynowany, uzyskaniu 1 kg tzw. szarego wodoru towarzyszy emisja 10 kg CO2. „Szary wodór” może więc służyć jako surowiec przejściowy, dla testowania technologii wodorowych. Docelowo, aby spełnić warunki niskoemisyjnej transformacji, wodór powinien być produkowany w sposób zrównoważony, np. w technologii elektrolizy z wykorzystaniem czystej energii z OZE, z biogazu, ale także z konwencjonalnych źródeł energii z paliw kopalnych w połączeniu z rozwiązaniami w zakresie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla.
Europa już testuje paliwo przyszłości
W ostatnich dekadach rządy krajów europejskich i firmy prywatne dostrzegły w czystym wodorze ogromny potencjał do osiągnięcia neutralności emisyjnej transportu i przemysłu, co poskutkowało powstaniem wielu projektów, wspierających popyt na czysty wodór.
