Kable hamują plany rozwoju OZE i elektromobilności

O stare przewody energetyczne mogą się rozbić ambitne plany rządu, zarówno te dotyczące elektromobilności, jak i fotowoltaiki.

W Polsce 42 proc. napowietrznych linii wysokiego napięcia ma więcej niż 40 lat, kolejne 34 proc. powstało w latach 1977–1992. Nie lepiej jest z liniami średniego napięcia: 37 proc. ma powyżej 40 lat, a 39 proc. – od 25 do 40 lat. Z kolei 63 proc. stacji średniego i niskiego napięcia liczy sobie minimum ćwierć wieku – wynika z analiz Forum Energii.

To alarmujące dane. Tym bardziej że mogą zagrozić zdolności wprowadzania do użycia OZE. – 70 proc. sieci dystrybucyjnych jest bardzo starych, a to właśnie na tym poziomie przyłącza się źródła odnawialne, magazyny energii i samochody elektryczne – mówi „Rzeczpospolitej” prezes Forum Energii Joanna Maćkowiak-Pandera.

Mieliśmy mieć milion aut elektrycznych na drogach w 2025 r., jak zapowiadali jeszcze w 2016 r. Mateusz Morawiecki (wówczas wicepremier) i minister energii Krzysztof Tchórzewski. Naprędce toruje się też Polakom drogę do fotowoltaiki, a inwestorów zaprasza do zakładania instalacji OZE. W planach są energożerne inwestycje, jak mający powstać w szczerym polu Centralny Port Komunikacyjny.

Tymczasem rośnie liczba odmów przyłączenia do sieci (w 2018 r. przyrost o 183 proc. w stosunku do roku 2017) odnotowana przez URE: w olbrzymiej mierze chodzi tu o nowe instalacje OZE, których z powodów technicznych lub lokalizacyjnych nie da się „wpiąć” do sieci.

W raporcie „Analiza stanu rozwoju oraz aktualnych trendów rozwojowych w obszarze elektromobilności w Polsce” analitycy firmy Atmoterm i organizacji Forum Elektromobilności wskazują, że w zasadzie cała sieć średniego napięcia (licząca w Polsce 300 tys. km) wymagałaby wymiany.

Z e-autami mamy problem. – Przyrost liczby samochodów elektrycznych nie następuje w takim tempie, jak to sobie zakładał rząd. Może to i dobrze – mówi „Rzeczpospolitej” Krzysztof Kochanowski, wiceprezes Stowarzyszenia Polska Izba Magazynowania Energii. – Bo z naszych wyliczeń wynika, że przy obecnej infrastrukturze sieciowej już przy powyżej 500 tys. pojazdów elektrycznych i stosownej liczbie ładowarek do nich mielibyśmy w systemie przesyłowym problemy na poziomie napięć 220 kV, a nawet 400 kV – tłumaczy. – W takiej sytuacji wszystkie nasze jednostki wytwórcze musiałyby pracować pełną parą. A jeżeli mielibyśmy takich aut powyżej 600 tys., musielibyśmy się na gwałt ratować importem energii, bo zabrakłoby nam mocy w systemie – dodaje.

– To nieprawda, że jest konieczna jakaś fundamentalna przebudowa sieci dystrybucyjnych – protestuje były prezes PSE Henryk Majchrzak. Jednak zaraz dodaje: – Oczywiście, mówimy tu o sieciach w dobrym stanie technicznym, wybudowanych w ciągu ostatnich kilkunastu lat, dla których wskaźniki niezawodności pracy są na przyzwoitym poziomie.

Sieć dystrybucji prądu należy utkać od nowa

– Ocena stanu sieci dystrybucyjnych zależy od tego, o jakich potrzebach i w jakim kontekście rozmawiamy: czy chodzi o ciągłość dostaw energii elektrycznej do odbiorców przy obecnym status quo, czy w kontekście wyzwań najbliższych kilkunastu lat, poczynając od rozwoju rozproszonych źródeł wytwórczych, a zwłaszcza OZE, aż po auta elektryczne – mówi nam Henryk Majchrzak, były prezes Polskich Sieci Elektroenergetycznych (w latach 2010–2015). To determinuje, w jakim stopniu konieczna będzie przebudowa tych instalacji. – Proces inwestycyjny każdorazowo wymaga osobnej analizy oraz decyzji o celowości zastosowania nowych rozwiązań. Chodzi np. o inteligentne systemy sterowania parametrami pracy sieci, budowę linii izolowanych czy wykorzystanie nowoczesnych technologii magazynowania energii, które mogą być dobrą alternatywą dla budowy nowych linii, co często może być utrudnione lub wręcz niemożliwe ze względów społecznych czy środowiskowych – dodaje.

Dziś PSE podkreśla, że ogrom wyzwań leży przede wszystkim po stronie dystrybutorów energii. – Rozwój elektromobilności będzie wymagał inwestowania przede wszystkim w sieci dystrybucyjne (PGE Dystrybucja, Tauron Dystrybucja, Enea Operator, Energa Operator, innogy Stoen Operator) – mówi Maciej Wapiński z PSE. – Oczywiście, rozwój elektromobilności wpłynie także na inne aspekty funkcjonowania krajowego systemu elektroenergetycznego, dlatego PSE monitorują sytuację związaną z rozwojem pojazdów elektrycznych. Analizy nie wskazują na możliwość całkowitego zastąpienia pojazdów spalinowych pojazdami elektrycznymi w perspektywie kilkunastu najbliższych lat – dodaje. A perspektywa kilkunastu lat pozwala już dystrybutorom rozkładać wydatki na przeszło dekadę.