Bałtowie odcięli się od rosyjskiej energetyki. W planie nowe połączenia

Litwa, Łotwa i Estonia, zsynchronizowały swoje systemy elektroenergetyczne z obszarem Europy kontynentalnej, a więc UE. Jak mówi "Rzeczpospolitej" Gabriel Gorbačevski, doradca premiera Litwy ds. energetycznych, to jednak tylko początek.

Publikacja: 10.02.2025 10:50

Gabriel Gorbačevski doradca prezydenta Litwy ds. energetycznych

Gabriel Gorbačevski doradca prezydenta Litwy ds. energetycznych

Foto: Gabriel Gorbačevski

Czy Litwa napotkała podczas desynchronizacji niepokojące zjawiska?

Desynchronizacja przeszła według planu. Litewski operator Litgrid miał ze stroną rosyjską podpisany protokół o charakterze technicznym, jak ma się odbyć odłączenie od obwodu królewieckiego. Z posiadanej przeze mnie informacji, strona rosyjska skontaktowała się o kilka minut wcześniej i zadeklarowała, że jest przygotowana na odłączenie się Litwy. Trzy linie z obwodem królewieckim były odłączane co 10-15 minut, po pół godziny została odłączona ostatnia linia Litwy – z Białorusią. Później linie z Rosją zaczęły odłączać odpowiednio Łotwa i Estonia.

Czytaj więcej

Kraje bałtyckie połączone z resztą UE. Kluczowa rola Polski

Jak przebiegał test wyspowy? Czy coś zaskoczyło Litwę, Łotwę i Estonię?

W sobotę zakończono testy zarządzania częstotliwością, które są niezbędne do sprawdzenia stabilności systemów elektroenergetycznych krajów bałtyckich w przypadku zakłóceń. Podczas testu włączano i wyłączano elektrownie i magazyny energii, obserwując wpływ tych działań na częstotliwość systemu. Podczas testu tymczasowo odłączył się, a następnie ponownie włączył, blok CCGT w Elektrėnai na Litwie. Na nieplanowane odłączenie system zareagował równie skutecznie, jak na inne testy, a dostawy energii pozostały stabilne. Można to uznać za dodatkowy test, który pokazuje gotowość operatorów krajów bałtyckich do zarządzania systemem. W niedzielę rano przeprowadzone zostały testy zarządzania napięciem i potwierdziły przygotowanie państw bałtyckich do synchronizacji z Kontynentalnymi Sieciami Europejskimi.

Jak sprawdziły się połączenia ze Szwecją, Finlandią i Polską?

Połączenia asynchroniczne ze Szwecją, Finlandią i Polską w trakcie testu wyspowego działały bez zakłóceń. Podczas jednego z udanych testów stabilność i napięcie w sieci było kontrolowane poprzez połączenie stałoprądowe Litwa – Szwecja.

Czy proces samej synchronizacji nie napotkał na problemy?

Synchronizacja z sieciami europejskimi przeszła zgodnie z planem i zapowiedzianym terminarzem.

Czy na rynku energii doszło do niepokojących zjawisk?

W weekend na Litwie przez większość czasu produkcja z OZE sięgała prawie 1 GW, reszta produkcji pochodziła z elektrowni gazowych, elektrowni kogeneracyjnych na biomasę i magazynów energii.

Czy konieczne będzie rozbudowanie połączeń między sąsiadami poza tym z planowanym z Polską?

Kluczowym projektem po synchronizacji pozostaje drugie połączenie Polska – Litwa o nazwie Harmony Link, które będzie przeznaczone na przepływy handlowe. Operatorzy przesyłowi z obu krajów, PSE i Litgrid, w grudniu przyjęli ostateczne decyzje finansowe ws. powyższego połączenia.

W programie nowego rządu Litwy przewidujemy prace analityczne i projektowe nad dodatkowym połączeniem Litwa – Łotwa oraz bardzo wstępne prace nad możliwym podwodnym interkonektorem Państwa Bałtyckie – Niemcy.

Czy zaobserwowano wrogie, lub jakiekolwiek inne, działania ze strony Rosji? Jak np. próby uszkodzenia kabli podmorskich, ataki hakerskie...

Nie zaobserwowaliśmy wrogich działań strony rosyjskiej lub białoruskiej. Jednak warto zaznaczyć, że 8 lutego media estońskie i fińskie podały informacje, że rosyjskie statki naprawcze bez wcześniejszej zapowiedzi przypłynęły do fińskiej wyłącznej strefy ekonomicznej w celu naprawy rosyjskich kabli telekomunikacyjnych Sankt Petersburg – Królewiec.

Czy Litwa napotkała podczas desynchronizacji niepokojące zjawiska?

Desynchronizacja przeszła według planu. Litewski operator Litgrid miał ze stroną rosyjską podpisany protokół o charakterze technicznym, jak ma się odbyć odłączenie od obwodu królewieckiego. Z posiadanej przeze mnie informacji, strona rosyjska skontaktowała się o kilka minut wcześniej i zadeklarowała, że jest przygotowana na odłączenie się Litwy. Trzy linie z obwodem królewieckim były odłączane co 10-15 minut, po pół godziny została odłączona ostatnia linia Litwy – z Białorusią. Później linie z Rosją zaczęły odłączać odpowiednio Łotwa i Estonia.

Pozostało jeszcze 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sieci Przesyłowe
Plan rozwoju sieci elektroenergetycznych zatwierdzony
Sieci Przesyłowe
Finlandia znalazła ważne ślady w pobliżu uszkodzonego kabla energetycznego
Sieci Przesyłowe
Kabel Estlink uszkodzony w Boże Narodzenie to kolejny taki przypadek na Bałtyku
Sieci Przesyłowe
Miliardy na projekty sieci i magazynów
Sieci Przesyłowe
Grzegorz Onichimowski, prezes PSE: Polska energetyka potrzebuje lepszej koordynacji działań