Bałtowie odcięli się od rosyjskiej energetyki. W planie nowe połączenia

Litwa, Łotwa i Estonia, zsynchronizowały swoje systemy elektroenergetyczne z obszarem Europy kontynentalnej, a więc UE. Jak mówi "Rzeczpospolitej" Gabriel Gorbačevski, doradca premiera Litwy ds. energetycznych, to jednak tylko początek.

Czy Litwa napotkała podczas desynchronizacji niepokojące zjawiska?

Desynchronizacja przeszła według planu. Litewski operator Litgrid miał ze stroną rosyjską podpisany protokół o charakterze technicznym, jak ma się odbyć odłączenie od obwodu królewieckiego. Z posiadanej przeze mnie informacji, strona rosyjska skontaktowała się o kilka minut wcześniej i zadeklarowała, że jest przygotowana na odłączenie się Litwy. Trzy linie z obwodem królewieckim były odłączane co 10-15 minut, po pół godziny została odłączona ostatnia linia Litwy – z Białorusią. Później linie z Rosją zaczęły odłączać odpowiednio Łotwa i Estonia.

Czytaj więcej

Elektroenergetyka

Kraje bałtyckie połączone z resztą UE. Kluczowa rola Polski

Systemy elektroenergetyczne Estonii, Litwy i Łotwy pomyślnie zsynchronizowane z systemem Europy k...

Jak przebiegał test wyspowy? Czy coś zaskoczyło Litwę, Łotwę i Estonię?

W sobotę zakończono testy zarządzania częstotliwością, które są niezbędne do sprawdzenia stabilności systemów elektroenergetycznych krajów bałtyckich w przypadku zakłóceń. Podczas testu włączano i wyłączano elektrownie i magazyny energii, obserwując wpływ tych działań na częstotliwość systemu. Podczas testu tymczasowo odłączył się, a następnie ponownie włączył, blok CCGT w Elektrėnai na Litwie. Na nieplanowane odłączenie system zareagował równie skutecznie, jak na inne testy, a dostawy energii pozostały stabilne. Można to uznać za dodatkowy test, który pokazuje gotowość operatorów krajów bałtyckich do zarządzania systemem. W niedzielę rano przeprowadzone zostały testy zarządzania napięciem i potwierdziły przygotowanie państw bałtyckich do synchronizacji z Kontynentalnymi Sieciami Europejskimi.

Jak sprawdziły się połączenia ze Szwecją, Finlandią i Polską?

Połączenia asynchroniczne ze Szwecją, Finlandią i Polską w trakcie testu wyspowego działały bez zakłóceń. Podczas jednego z udanych testów stabilność i napięcie w sieci było kontrolowane poprzez połączenie stałoprądowe Litwa – Szwecja.

Czy proces samej synchronizacji nie napotkał na problemy?

Synchronizacja z sieciami europejskimi przeszła zgodnie z planem i zapowiedzianym terminarzem.

Czy na rynku energii doszło do niepokojących zjawisk?

W weekend na Litwie przez większość czasu produkcja z OZE sięgała prawie 1 GW, reszta produkcji pochodziła z elektrowni gazowych, elektrowni kogeneracyjnych na biomasę i magazynów energii.

Czy konieczne będzie rozbudowanie połączeń między sąsiadami poza tym z planowanym z Polską?

Kluczowym projektem po synchronizacji pozostaje drugie połączenie Polska – Litwa o nazwie Harmony Link, które będzie przeznaczone na przepływy handlowe. Operatorzy przesyłowi z obu krajów, PSE i Litgrid, w grudniu przyjęli ostateczne decyzje finansowe ws. powyższego połączenia.

W programie nowego rządu Litwy przewidujemy prace analityczne i projektowe nad dodatkowym połączeniem Litwa – Łotwa oraz bardzo wstępne prace nad możliwym podwodnym interkonektorem Państwa Bałtyckie – Niemcy.

Czy zaobserwowano wrogie, lub jakiekolwiek inne, działania ze strony Rosji? Jak np. próby uszkodzenia kabli podmorskich, ataki hakerskie...

Nie zaobserwowaliśmy wrogich działań strony rosyjskiej lub białoruskiej. Jednak warto zaznaczyć, że 8 lutego media estońskie i fińskie podały informacje, że rosyjskie statki naprawcze bez wcześniejszej zapowiedzi przypłynęły do fińskiej wyłącznej strefy ekonomicznej w celu naprawy rosyjskich kabli telekomunikacyjnych Sankt Petersburg – Królewiec.