Bez pomocy państwa Polacy nie poradzą sobie z emisyjnością budynków

Objęcie domów ETS2 systemem opłat za emisje CO2 i wynikające z tego wyższe rachunki za ciepło wymagają zmian w mechanizmach modernizacyjnych dopłat.

Bez pomocy państwa i dotacji nie poradzimy sobie z emisyjnością naszych budynków. Zwłaszcza że – jak wskazują nasi rozmówcy – mamy poważne problemy z finansowaniem obecnych inicjatywy, jak program „Czyste powietrze”.

Jak grzać bez emisjiCO2

Od 2027 r. w UE zostanie wprowadzony system EU ETS2, a więc opłaty od emisji z paliw kopalnych wykorzystywanych w budynkach. Wpłynie to na wzrost kosztów ogrzewania kotłami na paliwa kopalne. Niezależnie od tego mechanizmu, zgodnie z nowelizacją dyrektywy dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków (EPBD), która będzie głosowana w marcu w Parlamencie Europejskim, do 2030 r. ma pojawić się zakaz montażu kotłów gazowych w nowo powstających budynkach. Po 2030 r. będzie więc można montować kotły gazowe tylko w już istniejących budynkach. Z kolei w 2040 r. pojawi się całkowity zakaz użytkowania kotłów na paliwa kopalne, w tym na gaz, we wszystkich budynkach.

Czytaj więcej

Transformacja Energetyczna

Ceny gazu i węgla poszybują. Nowa opłata spadnie na 6,5 mln gospodarstw w Polsce

Ceny gazu i węgla wzrosną. Za trzy lata system opłat za emitowanie dwutlenku węgla w systemie ETS obejmie nawet 6,5 mln gospodarstw domowych.

Ze środków z opłaty emisyjnej ma być dofinansowywana dalsza transformacja. Możemy jedynie szacować, że w przypadku rachunków za gaz wzrosnąć one mogą o ok. 20 proc., a jeśli chodzi o spalanie węgla – o 25 proc. – To wszystko ma nas skłonić do przechodzenia na rozwiązania zeroemisyjne, a takich rozwiązań jest wiele, np. wykorzystanie efektywnego ciepła systemowego, kotłów na pellet czy pomp ciepła, w tym najtańszych inwestycyjnie klimatyzatorów z funkcją grzania – mówi Paweł Lachman, prezes Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła PORT PC.

Ceny ciepła i energii wzrosną o ponad 40 proc.

W raporcie Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) „Impact on Households of the Inclusion of Transport and Residential Buildings in the EU ETS” czytamy, że wprowadzenie ETS 2, przy cenie certyfikatów na poziomie 90 euro/t, może oznaczać dla 20 proc. najuboższych gospodarstw domowych wzrost wydatków na energię, gaz i inne paliwa w perspektywie 2035 r. o 42 proc. Jak mówi ekspertka Instytutu Marcelina Pilszyk, najbardziej obciążeni dodatkowymi opłatami będą mieszkańcy budynków nieefektywnych energetycznie. – Zapłacą zwłaszcza gospodarstwa w budynkach bez termoizolacji i te, które korzystają ze starych kotłów węglowych – wskazuje.

Czytaj więcej

Ceny Energii

Wielomiliardowa dziura w systemie mrożenia cen energii. Jak zabolą podwyżki?

Mechanizm mrożenia cen energii zawiódł. System miał się samobilansować, a jest pełen dziur, na których skorzystały tylko duże firmy. Nic dziwnego, że mrożenie skończy się w połowie roku.

W badaniu przeprowadzonym przez PIE w 2023 r. stwierdzono, że w Polsce co najmniej 21 proc. gospodarstw wciąż wykorzystywało kocioł węglowy jako główne źródło ciepła. – Aż 32,5 proc. gospodarstw funkcjonuje w domach jednorodzinnych, które nie posiadają żadnego ocieplenia – wylicza Pilszyk.

Istniejące dotacje: „Czyste powietrze”, „Mój prąd”, „Moje ciepło”

Proces wdrożenia EU ETS2 dla budynków będzie jednak stopniowy. Na początek każdy sposób ograniczenia ucieczki ciepła z budynków pozwoli zmniejszyć opłaty. – Warto zacząć od termomodernizacji i dalej realizować kolejne etapy działań zmierzających w stronę elektryfikacji – mówi Lachman. Aby to osiągnąć, potrzebujemy dofinansowania do nowych źródeł ciepła, obniżających wydatki na inwestycje. – Musimy także pamiętać, że owszem, to będą spore koszty, ale wydatki na paliwa kopalne także będą rosnąć – dodaje prezes PORT PC.

Czytaj więcej

OZE

Program „Mój prąd” czeka na finansowanie

Wydłużają się prace nad projektowaniem finansowania nowej edycji dotacji do domowej fotowoltaiki. Kolejnej edycji programu „Mój prąd” nadal nie ma.

Tu z pomocą w postaci większego dofinansowania do wymiany źródeł ciepła powinno przyjść państwo. Jak informuje resort klimatu i środowiska, obecnie funkcjonuje szereg programów (np. „Czyste powietrze”, „Mój prąd”, „Moje ciepło”) wspierających działania zmierzające do obniżenia emisji i zużycia energii. – Dofinansowanie na termomodernizację w programach „Czyste powietrze” i „Ciepłe mieszkanie” odpowiada kosztom inwestycji w efektywność energetyczną budynków mieszkalnych. Na pompę ciepła i ocieplenie budynku z programu „Czyste powietrze” można otrzymać nawet 136 200 zł – informuje resort, który dodaje, że monitoruje ceny materiałów i usług na rynku urządzeń grzewczych i termomodernizacji, nie wykluczając podniesienia wysokości dotacji.

Mała efektywność programów termomodernizacyjnych

Jednak żeby do wymiany kotłów na paliwa stałe doszło na szeroką skalę, potrzebne są efektywne programy. – Mamy tu jednak problem. Rząd tworzy nowe programy, chce dotować mikrowiatraki, a nie koncentruje się na tym, co jest najważniejsze: na efektywności programów termomodernizacyjnych, jak „Czyste powietrze” – mówi Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego.

Czytaj więcej

energia

Paulina Hennig-Kloska: Elektrownia jądrowa musi powstać jak najszybciej

Dyskusja o zmianie lokalizacji elektrowni jądrowej opóźni budowę o 10 lat. Trwa szukanie miejsca pod budowę drugiej – mówi w rozmowie z „Rzeczpospolitą” Paulina Hennig-Kloska, minister klimatu i środowiska.

Jak wskazuje, wciąż brakuje pieniędzy na wypłaty w tym programie. Nie ma także nowej edycji programu „Mój prąd”, a więc dotacji do domowej fotowoltaiki. Jego zdaniem rząd tworzy nowe programy – może i potrzebne, ale nie koncentrujące się na tym, co pilne. Jak np. szybkie wykorzystanie środków z KPO na termomodernizację. – Środki z KPO skończą się za niecałe dwa lata i istnieje zagrożenie, że znaczna ich część nie będzie wykorzystana – mówi Guła.

Wskazuje on też brak polityki rządu wobec pomp ciepła. – Obecny rząd zignorował jedną ze swoich obietnic: wprowadzenie odpowiedniej taryfy dla pomp ciepła, żeby stworzyć przewidywalne warunki dla gospodarstw, tak aby każdy wiedział, ile będzie kosztować użytkowanie tych urządzeń – mówi. Polski Alarm Smogowy ponowił swój apel o stworzenie takiej, zwolnionej z opłat za emisję CO2, taryfy.