Energetyczna ofensywa rządu w Sejmie

Nowa definicja złoża strategicznego

Jako pierwszy do Sejmu wpłynął w piątek 5maja projekt noweli prawa geologicznego i górniczego, który wprowadza definicję „złoża strategicznego”. Zgodnie z założeniami do przyjętego wcześniej przez rząd projektu, tak określane będą złoża, które ze względu na znaczenie dla gospodarki lub bezpieczeństwa kraju podlegać będą szczególnej ochronie prawnej. Projekt przewiduje wprowadzenie instrumentów prawnych związanych z realizacją transformacji energetyczno-klimatycznej. Chodzi przede wszystkim o dopuszczenie prowadzenia działalności polegającej na podziemnym składowaniu dwutlenku węgla (CCS) w zakresie szerszym niż w obecnych przepisach. Projekt dostosowuje prawo do podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji do magazynowania wodoru, co jest spójne z Polską Strategią Wodorową. Projekt przewiduje także uporządkowanie zakresu kompetencji organów administracji geologicznej w sprawach związanych z posadowieniem obiektów jądrowych (przekazanie kompetencji w tym zakresie Ministrowi Klimatu i Środowiska zwiększy bezpieczeństwo w tym obszarze). Umożliwili także rekonstruowanie zlikwidowanych otworów wiertniczych, wykonanych w przeszłości w celu poszukiwania, rozpoznawania lub wydobywania kopalin, w celu wykorzystania ciepła Ziemi.

Czytaj więcej

OZE

Spokojna majówka mimo dużej produkcji z OZE

Przedostatnia niedziela kwietnia, kiedy Polskie Sieci Elektroenergetyczne ogłosiły stan zagrożenia dostaw energii elektrycznej w związku z dużą jej produkcją z OZE a mniejszym zapotrzebowaniem, rodziła pytania, czy problemy nie pogłębią się podczas długiego majowego weekendu. Jak się jednak okazało, poza jednym dniem, napiętej sytuacji w systemie energetycznym nie stwierdzono.

Składowanie CO2

Projekt porządkuje i liberalizuje wreszcie długo oczekiwane przepisy dotyczące koncesjonowania działalności w zakresie poszukiwania i rozpoznawania złóż niektórych kopalin, w tym węglowodorów, oraz podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji i podziemnego składowania odpadów. Umożliwia również prowadzenie działalności w zakresie wydobywania węglowodorów ze złóż w połączeniu z podziemnym składowaniem dwutlenku węgla.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przekonywało w marcu naszą redakcję, że zmiany w odniesieniu do prowadzenia działalności w zakresie podziemnego składowania CO2 mają umożliwić składowanie CO2 w obszarach morskich i lądowych oraz w złożach węglowodorów także w przypadku projektów o charakterze innym niż demonstracyjny. Chodzi o projekty komercyjne. – Widzimy potrzebę uruchomienia nowatorskich projektów związanych z technologią wychwytu, składowania i wykorzystania CO2. W sierpniu 2021 r. powołano w MKiŚ zespół ds. rozwoju tej technologii – wyjaśnia resort. Trwają też przygotowania podmiotów zainteresowanych rozwojem CCUS do realizacji pierwszych projektów w tej technologii.

Prace już ruszyły. Jako pierwszy koncern Lafarge Polska z branży budowlanej złożył wniosek o finansowanie z unijnego Funduszu Innowacyjnego projektu Go4Ecoplanet, dotyczącego wychwytywania CO2 dla Cementowni Kujawy niedaleko Inowrocławia. W marcu 2022 r. MKiŚ wystawiło list wspierający dla tej inicjatywy. Wartość inwestycji jest szacowana na 250 mln euro. Z kolei projekt Poland-EU CCS Interconnector, planowany do realizacji przez konsorcjum firm PKN Orlen, Lafarge Polska oraz Air Liquide Polska, znalazł się na piątej liście projektów wspólnego zainteresowania UE.

Technologia wychwytu, składowania i wykorzystania dwutlenku węgla (tzw. CCUS lub CCS – gdy mówimy tylko o wychwytywaniu oraz składowaniu), którego emisja stanowi największy problem dla polskiej energetyki (a także dla niemieckiej – najbardziej emisyjnej w UE), miała być receptą dla tej branży na ograniczenie emisji przy możliwości jednoczesnego dalszego spalania węgla. Tak się jednak nie stało. Ale teraz ta sama technologia staje się nadzieją dla innych sektorów jak paliwowa czy budowlana.

Klastry i więcej energii z morza

Do Sejmu wpłynął także rządowy projekt noweli ustawy o odnawialnych źródłach energii, który ma m.in. ułatwić tworzenie klastrów energii, dostosować prawo do regulacji unijnych, zwiększyć liczbę projektów ubiegających się o wsparcie w aukcjach dla morskich farm wiatrowych.

Projekt przewiduje usprawnienia w tworzeniu klastrów energii, czyli porozumień działających lokalnie podmiotów, które organizują się, aby dla dobra członków swej społeczności wytwarzać, dystrybuować i magazynować energię elektryczną na własne potrzeby. Zdaniem rządu dzięki nowym przepisom do 2029 r. powstanie ok. 300 nowych klastrów. Obecnie działa ich ok. 60.

Według rządu nowe przepisy mają zachęcić inwestorów do podejmowania decyzji związanych z budową instalacji do wytwarzania biometanu. Dotyczy to także rozbudowy oraz przebudowy istniejących sieci gazowych pod kątem umożliwienia zatłaczania biometanu. Wytwórcy biometanu z biogazu lub biogazu rolniczego będą mogli prowadzić w tym zakresie działalność gospodarczą i korzystać z systemu wsparcia.

W projekcie przewiduje się też zwiększenie wolumenów aukcyjnych dla morskich farm wiatrowych z 5 do 12 GW w latach 2025-2031.

Co ciekawe rząd przewiduje też wdrożenie partnerskiego handlu (peer-to-peer) energią odnawialną, co oznacza jej sprzedaż pomiędzy uczestnikami rynku na podstawie umowy zawierającej z góry określone warunki dotyczące zautomatyzowanego wykonania transakcji i płatności za nią, bezpośrednio między uczestnikami rynku albo pośrednio, poprzez certyfikowanego uczestnika rynku będącego stroną trzecią. „Celem projektowanych zmian jest też poprawa warunków tworzenia i funkcjonowania spółdzielni energetycznych na terenach wiejskich, oraz dostosowanie regulacji dotyczących prosumentów do potrzeb wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych w taki sposób, aby korzyści z wytwarzanej energii mogły być wykorzystane na wspólne potrzeby mieszkańców budynków wielolokalowych” – czytamy w uzasadnieniu.