Unia zmieni podejście do zielonej energii

Publiczne wsparcie dla producentów energii odnawialnej powinno w większym stopniu uwględniać reguły działania wolnego rynku – uznała Komisja Europejska. Wydane przez nią zalecenia dla członków UE nie są jednak wiążące.

Publikacja: 30.04.2014 01:41

Unia zmieni podejście do zielonej energii

Foto: Bloomberg

Zdaniem Brukseli, publiczna pomoc udzielana producentom energii odnawialnej wciąż jest uzasadniona, bo rynek nie jest w stanie samodzielnie zapewnić takiego poziomu wykorzystania źródeł odnawialnych, który byłby „pożądany z punktu widzenia społecznego i makroekonomicznego". W opinii Komisji państwa UE powinny jednak dążyć do zbliżenia zasad udzielania wspomnianej pomocy. Obecnie systemy wsparcia stosowane w poszczególnych krajach mocno się różnią, bo w przepisach przewidujących zwiększenie udziału energii odnawialnej w ogólnym bilansie energetycznym nie sprecyzowano metod osiągnięcia tego celu.

Zalecenia Komisji to w istocie zbiór „dobrych praktyk", których stosowanie ma sprawić, że elektrownie produkujące energię odnawialną będą budowane tańszym kosztem, a beneficjentami ograniczenia wydatków inwestycyjnych, a w rezultacie również cen - będą konsumenci. W szczególności Bruksela zaleca odejście od stosowanego w wielu krajach systemu gwarantowanych taryf. Jak przyznaje, takie wsparcie oznacza bezpieczeństwo inwestycyjne dla producentów, ale powoduje tzw. nadmierne rekompensaty i jest sprzeczne z zasadami wolnego rynku. Zdaniem Komisji, dużo lepszym rozwiązaniem jest stosowanie tzw. premii gwarantowanych – czyli dotacji wypłacanych producentom wówczas, gdy ceny rynkowe zejdą poniżej określonego poziomu i zagrożą bezpieczeństwu inwestycji. Równie korzystne skutki może dać powszechne stosowanie systemu kwotowego (funkcjonuje m.in. w Polsce), w ramach którego dostawcy energii będą zmuszeni kupować określoną ilość energii ze źródeł odnawialnych. Komisja zastrzega jednak, że dotychczas istniejące zobowiązania w zakresie wsparcia zielonej energii nie powinny być zmieniane z mocą wsteczną, bo stanowiłoby to naruszenie zasady praworządności.

Ujednolicenie zasad wsparcia dla sektora energii odnawialnej dotyczyć ma nie tylko ogólnych reguł pomocy, ale także okresu, w jakim ma być ona udzielana (Komisja sugeruje 10-15 lat) oraz sposobu wyliczania kosztów elektrowni produkujących zieloną energię.

Eksperci z niemieckiego ośrodka Centrum für Europäische Politik (CEP) chwalą pomysły Komisji, choć wskazują też na kilka wad zalecanych rozwiązań. Bruksela proponuje np. utrzymanie gwarantowanych taryf na energię w przypadku małych producentów oraz technologii będących dopiero na etapie rozwoju. Według CEP, wprowadzenie takich wyjątków spowoduje zaburzenie mechanizmów rynkowych – często trudno bowiem jednoznacznie rozstrzygnąć, na jakim etapie rozwoju jest dana technologia.

—Krzysztof Szwałek

Anna Czepiel, ekspert FOR

Dotychczas w krajach Unii popularną formą wsparcia OZE (m.in. w Niemczech, Francji, Czechach) był system taryf gwarantowanych. Polega on na zawarciu przez państwo kilkunastoletniej umowy z producentem OZE, która stałą, wyższą niż rynkowa cenę za energię. Taka forma pomocy bardzo zniekształca rynek energii, a w dodatku sporo kosztuje budżet państwa.

Tymczasem pomoc dla OZE powinna być - według Komisji - oparta na dużo bardziej rynkowych zasadach. Zamiast taryf gwarantowanych państwa mają udzielać gwarantowanych premii, których wysokość będzie zależała od zmian cen energii na rynku. Takie rozwiązanie, w ramach którego dostawcy energii zobowiążą się dostarczać określoną ilość energii pochodzącej z OZE, spowoduje, że producenci energii odnawialnej będą bardziej nastawieni na konkurowanie na wolnym rynku. Pozytywnie należy ocenić także propozycję, aby z roku na rok wsparcie udzielane przez państwo stawało się coraz niższe.

Należy pamiętać, że rozwijanie OZE nie jest ekologicznym wymysłem, ale sposobem na zwiększenie niezależności energetycznej UE, tak ważnej w kontekście prowadzenia przez Rosję polityki zagranicznej opartej na straszeniu zakręceniem kurka z gazem. OZE trzeba rozwijać także dlatego, że zasoby węgla w Europie powoli się już kończą.

Energetyka
Niemal 400 mld zł na inwestycje. Jest nowa strategia Orlenu
Materiał Promocyjny
Jaką Vitarą na różne tereny? Przewodnik po możliwościach Suzuki
Energetyka
Transformacja energetyczna to walka o bezpieczeństwo kraju i przyszłość przemysłu
Energetyka
Rosnące ceny energii zostaną przerzucone na spółki energetyczne? Jest zapowiedź
Energetyka
Więcej gazu w transformacji
Materiał Promocyjny
Warta oferuje spersonalizowaną terapię onkologiczną
Energetyka
Pierwszy na świecie podatek od emisji CO2 w rolnictwie zatwierdzony. Ile wyniesie?
Materiał Promocyjny
Psychologia natychmiastowej gratyfikacji w erze cyfrowej