Rosyjska wojna o eksport gazu do Europy

Konflikt toczy się pod prezydenckim gabinetem. Po jednej stronie wieloletni hegemon eksportu rosyjskiego gazu – Gazprom; po drugiej – Novatek i Rosnieft.

Na początku marca Leonid Michalson, najbogatszy Rosjanin wg „Forbesa", prezes i udziałowiec prywatnego koncernu gazowego Novatek, został przyjęty przez prezydenta Rosji. Po tym spotkaniu Władimir Putin zwrócił się do resortu energetyki o rozważenie zgody dla szwajcarskiej handlowej spółki Novateku – Novatek Gas & Power (NGP) – na dostawy klientom europejskim gazu marki Arcticgas ze złóż m.in. na Półwyspie Jamalskim.

Monopol na eksport gazu i wykorzystanie gazociągów ma od lat jeden koncern – Gazprom. Michelson, spodziewając się oporu monopolisty, zaproponował, by gaz formalnie eksportował Gazprom Eksport, ale kupował go u Novateku po cenie tzw. net back, czyli cena gazu w Novateku minus koszty transportu. Dzięki temu statystyki eksportowe Gazpromu szłyby w górę, a szwajcarska spółka Novateku sprzedawała tylko rosyjski (swój) gaz. W 2015 r. NGP sprzedał 3,1 mld m sześc. gazu, ale tylko 0,7 mld m sześc. stanowił gaz rosyjski.