Mechanizmy wsparcia sektora energetyki odnawialnej

Przemysław Kowalski, partner zarządzający, Departament Doradztwa Europejskiego PWB sp. z o.o.

Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii niesie ze sobą wiele korzyści, jednak sam proces inwestycyjny budowy biogazowni napotyka szereg barier, a różnice w koszcie budowy w porównaniu z konwencjonalnymi źródłami są znaczne. W celu eliminacji tych barier wiele krajów wdraża odpowiednie instrumenty prawno-administracyjne i rozwiązania systemowe, a dotyczą one barier administracyjnych, sieciowych i oczywiście finansowych.

Generalnie systemy wsparcia sektora energetyki odnawialnej w aspekcie finansowym oparte są na odpowiednim systemie płatności (najczęściej feed-in tariff). W Polsce jako jednym z nielicznych krajów UE mechanizm wsparcia oparty jest na systemie zbywalnych świadectw pochodzenia energii. Dodatkowo w chwili obecnej inwestorzy mają do dyspozycji bezpośrednie dotacje inwestycyjne i pożyczki preferencyjne.

Budowa biogazowni jest inwestycją nieporównywalnie trudniejszą i bardziej złożoną technologicznie w porównaniu z budową farmy wiatrowej czy małej elektrowni wiatrowej. Decyzję o budowie biogazowni powinien poprzedzić szereg analiz ekonomicznych i technologicznych. Dodatkowo należy bezwzględnie pamiętać, iż o opłacalności tego biznesu decyduje zastosowana technologia, wykorzystane substraty czy sposób zagospodarowania pulpy pofermentacyjnej. Najczęstsze błędy popełniane przez inwestorów dotyczą niedoszacowania kosztów pozyskania substratów oraz przeszacowania wydajności metanowej substratu.

[srodtytul]Program operacyjny „Infrastruktura i środowisko”[/srodtytul]

Możliwość dofinansowania budowy biogazowni istnieje w przypadku działania 9.4 „Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych”. Na wsparcie do 70 proc. wartości inwestycji mogą liczyć inwestycje w zakresie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych w kogeneracji w układach niespełniających kryterium wysokosprawnej kogeneracji. W tym działaniu jest wspierana budowa tylko takich jednostek, w których wskaźnik skojarzenia (moc elektryczna do mocy cieplnej) jest większy niż 0,45.

Na co należy zwrócić uwagę, ubiegając się o grant w działaniu 9.4? Wnioskodawca musi mieć ważne warunki przyłączenia do sieci elektroenergetycznej wszystkich ujętych w projekcie źródeł energii.

W ramach oceny merytorycznej można otrzymać maksymalnie 44 punkty. W poprzednim naborze, aby znaleźć się na liście podstawowej, wymagane było minimum 27 punktów. Kryteria merytoryczne dotyczą twardych mierzalnych wskaźników. Premiowany będzie stan przygotowania wnioskodawcy do realizacji inwestycji. Po cztery punkty otrzymamy za załączenie do wniosku prawomocnego pozwolenia na budowę wszystkich obiektów w ramach projektu, prawomocnej decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych, wyciągu z zatwierdzonego projektu budowlanego oraz dowodu na posiadanie środków na sfinansowanie projektu (przykładowo promesa bankowa). Wymagane jest udokumentowanie zabezpieczenia środków w wysokości równej całkowitemu kosztowi projektu pomniejszonemu o wnioskowaną kwotę dofinansowania.

Należy pamiętać, że w przypadku załączenia pozwolenia na budowę lub decyzji środowiskowej obowiązkowe jest również przedłożenie deklaracji organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów Natura 2000 oraz kopii dokumentacji potwierdzającej przeprowadzenie postępowania w zakresie oceny oddziaływania na środowisko.

[srodtytul]Program dla przedsięwzięć w zakresie OZE i obiektów wysokosprawnej kogeneracji – NFOŚiGW[/srodtytul]

Celem programu jest dofinansowanie dużych inwestycji dotyczących między innymi wytwarzania energii elektrycznej i/lub ciepła z wykorzystaniem biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu szczątek roślinnych i zwierzęcych.

Trzeci konkurs planowany na czerwiec 2010 roku będzie adresowany głównie do tych inwestorów, którzy mają dokumenty wskazujące na możliwości lokalizacyjne dla inwestycji oraz techniczne i logistyczne w zakresie eksploatacji, ale przedsięwzięcie wymaga uzupełnienia finansowania.

Wysokość pożyczki udzielanej ze środków NFOŚiGW będzie mogła wynosić do 75 proc. kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia, którego koszt całkowity nie może być mniejszy niż 10 mln zł. Możliwe jest umorzenie do 50 proc. kwoty pożyczki, w zależności od rentowności inwestycji. Pożyczka udzielana będzie przez NFOŚiGW maksymalnie na 15 lat od pierwszej wypłaty, a okres karencji w spłacie rat kapitałowych liczony od daty wypłaty ostatniej transzy pożyczki nie może być dłuższy niż 18 miesięcy od daty zakończenia realizacji przedsięwzięcia.

Umorzone mogą być jedynie pożyczki udzielone na przedsięwzięcia o niskiej rentowności. Wyliczenie dopuszczalnej kwoty umorzenia pożyczki opierać się będzie na metodzie zaktualizowanej wartości netto z uwzględnieniem wartości rezydualnej. Warunki umorzenia określane będą każdorazowo w uchwale zarządu NFOŚiGW o przyznaniu pożyczki. W przypadku spełnienia przez pożyczkobiorcę warunków umorzenia pożyczki, po złożeniu odpowiedniego wniosku, umorzenie zostanie dokonane poprzez proporcjonalne obniżenie pozostałych do spłaty rat kapitałowych.

[srodtytul]System Zielonych Inwestycji – biogazownie rolnicze[/srodtytul]

NFOŚIGW planuje uruchomienie w czerwcu 2010 roku naboru w ramach Systemu Zielonych Inwestycji. Wsparcie polegać będzie na dofinansowaniu w formie dotacji do 30 proc. kosztów kwalifikowanych budowy biogazowni rolniczej oraz dodatkowo w formie pożyczki stanowiącej do 45 proc. kosztów kwalifikowanych inwestycji. Objęte wsparciem będą mogły być wyłącznie inwestycje dotyczące:

? budowy, rozbudowy lub przebudowy obiektów wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła z wykorzystaniem biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków pochodzących z rolnictwa albo rozkładu szczątek roślinnych i zwierzęcych, z wyłączeniem instalacji odmetanowania składowisk odpadów, oraz

? budowy, rozbudowy lub przebudowy instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej.

W przypadku pożyczki nie będzie w tym działaniu możliwości częściowego umorzenia, a oprocentowanie będzie zmienne – WIBOR 3M + 50 pkt bazowych (w skali roku), maksymalny okres kredytowania 15 lat od pierwszej planowanej wypłaty transzy pożyczki.

Koszt całkowity projektu nie może być mniejszy niż 10 mln zł, a jeden wnioskodawca, działając w imieniu własnym lub za pośrednictwem spółek zależnych, w których ma udziały przekraczające 50 proc., może złożyć do konkursu tylko jeden wniosek o dofinansowanie.