Rosja naciska na Białoruś

Moskwa chce wymusić na sąsiedzie przerzucenie eksportu produktów naftowych z portów republik nadbałtyckich do siebie.

Aktualizacja: 22.10.2016 14:48 Publikacja: 22.10.2016 13:17

Rosja naciska na Białoruś

Foto: Bloomberg

Rosyjskie koleje państwowe (RŻD) proponują Białorusinom 25 proc. zniżki za przewóz produktów naftowych w rafinerii do portów rosyjskich. Propozycja wpisuje się w ostatnie działania Rosji - pozbawienia portów Litwy, Łotwy i Estonii towarów rosyjskich i z państw Euro-azjatyckiej Wspólnoty Gospodarczej (Rosja, Białoruś, Kazachstan, Armenia).

Głównym towarem eksportowym Białorusi są produkty naftowe - paliwa, mazut, smary - wszystko produkowane z rosyjskiej ropy. W 2015 r na eksport trafiło 16,9 mln ton, z czego Białoruska Kompania Naftowa (BKN) eksportowała 13,8 mln ton. Pozostałe 3,1 mln ton stanowiły produkty rosyjskich firm korzystających z białoruskich rafinerii. W sumie od połowy 2007 r do połowy 2016 r BNK sprzedał za granicę 82,5 mln ton, policzył Belrynok.by.

BNK wysyła swoje paliwa samochodowe do 20 krajów. Ok 65 proc. eksportu idzie przez porty. Białorusini mają umowy z 12 terminalami w 7 portach. W minionym roku 37 proc. białoruskiego eksportu paliw szło przez łotewską Rygę; portu Litwy (Kłajpeda i Windawa) miał 13 proc., estoński Tallin - 10 proc.. Przez czarnomorskie porty Ukrainy Białoruś wysyła w świat 14 proc. produktów naftowych; 2 proc. trafia też do portów polskich a 3 proc. - rosyjskich.

W tym roku te proporcje już uległy zmianie. Ryga straciła 5 pkt proc. przeładunków białoruskich paliw i po I półroczu na 32 proc. udziału; za to Litwa ( głównie dzięki rosnącemu terminalowi z Kłajpedzie) przeładowała o 222 proc. więcej zwiększają udział do 25 proc..Porty Estonii mają teraz udział tylko 2 proc. a Ukrainy - tak samo. Natomiast Polska przeładowuje teraz 4 proc. białoruskich paliw, podczas kiedy udział Rosji spadł do 2 proc.

Już w styczniu podczas spotkania Putin-Łukaszenko Rosjanie naciskali do wzrostu eksportu białoruskiego przez port Ust-Ługa pod St. Petersburgiem. Jednak Białoruś mająca dziurę w budżecie i rosnące zadłużenie, nie była tym zainteresowana, bo rosyjskie taryfy przewozowe okazały się mało konkurencyjne. Nawet 40 proc. zniżki nie zadowala strony białoruskiej.

Apetyt na białoruskie paliwo ma także rosyjski koncern transportujący paliwa - Transneft. Jest gotów wybudować nowy rurociąg, pod warunkiem, że cała białoruska produkcja trafi do niego.

Energetyka
Niemal 400 mld zł na inwestycje. Jest nowa strategia Orlenu
Energetyka
Transformacja energetyczna to walka o bezpieczeństwo kraju i przyszłość przemysłu
Energetyka
Rosnące ceny energii zostaną przerzucone na spółki energetyczne? Jest zapowiedź
Energetyka
Więcej gazu w transformacji
Energetyka
Pierwszy na świecie podatek od emisji CO2 w rolnictwie zatwierdzony. Ile wyniesie?