Ani konsultowana właśnie nowelizacja ustawy o systemie monitorowania i kontroli jakości paliw, ani towarzyszące jej rozporządzenia nie przewidują postulowanego przez samorządy zakazu sprzedaży odpadów węglowych, czyli mułów i flotokoncentratów (tzw. flotów), klientom detalicznym. Spalanie tych najgorszej jakości paliw w domowych piecach najbardziej przyczynia się do smogu, który w zimowe bezwietrzne dni podtruwa Polaków. Przygotowane przez Ministerstwo Energii projekty są zaskakująco liberalne: w porównaniu z propozycjami sprzed dwóch lat złagodzono np. parametry zawartości popiołów w najgorszych rodzajach węgla.
Inne kraje już się uporały z flotami i mułami. – Te paliwa są w Republice Czeskiej od kilku lat zakazane – mówi Łukasz Horbacz z Izby Gospodarczej Sprzedawców Polskiego Węgla (IGSPW). Czesi eksportują je więc do Polski, kilkaset tysięcy ton rocznie. – Większość na Śląsk i do Małopolski – dodaje.
Polityczny kompromis
Organizacje pozarządowe zapowiadają, że w trwających właśnie konsultacjach domagać się będą wprowadzenia ustawowego zakazu sprzedaży odpadów węglowych gospodarstwom domowym. – Projekty noweli ustawy i rozporządzeń de facto nie regulują tego, czym Kowalski będzie palił w piecu – uważa dr hab. Leszek Pazderski z Greenpeace Polska. Tak jego zdaniem można rozumieć nowe przepisy. – One mówią tylko o jakości paliw spalanych w elektrowniach, elektrociepłowniach i ciepłowniach, które akurat mają filtry i są przygotowane do spalania mułów i flotów – dodaje.
Według dr. Aleksandra Sobolewskiego, dyrektora Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla (IChPW, podlega Ministerstwu Energii), oczekiwania ekologów i samorządów szły o wiele dalej. Pokazuje to przyjęta niedawno przez małopolski sejmik uchwała antysmogowa zakazująca palenia mułami i flotami już w przyszłym sezonie i nakazująca wymianę kotłów. – Projekty ministra energii są próbą znalezienia kompromisu między interesami branży górniczej, gdzie waży się los miejsc pracy, a interesem ogółu – uważa Sobolewski. Jak dodaje, mimo wszystko jest postęp, biorąc pod uwagę, że projekt parametrów jakościowych leżał w zamrażarce od wielu miesięcy. – Jesteśmy na początku drogi (konsultacje trwają do 21 lutego – red.). Wierzę, że docelowo rozporządzenia będą miały inny kształt i sprzedaż najgorszych węgli zostanie zakazana – dodaje Sobolewski.
– Polityka nie pozwoliła podjąć drastycznych decyzji, na które już dziś są gotowe samorządy – uważa Marek Ściążko, były dyrektor IChPW, dziś profesor w Akademii Górniczo-Hutniczej. Wskazuje na idącą w tym kierunku propozycję uchwały antysmogowej z województwa śląskiego, ale zauważa, że w sprawie smogu społeczeństwo jest podzielone, skoro jego część stanowią np. górnicy.
