Rząd tłumaczy się z rozliczenia pieniędzy z uprawnień do emisji C02

Jednak resort tłumaczy, że kolej jest postrzegana jako alternatywa dla transportu drogowego oraz lotniczego na krótkich i średnich dystansach, dlatego też inwestycje w rozwój kolei należy traktować jako proklimatyczne. Dofinansowanie różnych form transportu zbiorowego, przyczyniających się do zmniejszenia emisji transportowych, jest tym samym zgodne z celami wymienionymi w katalogu w dyrektywie. Eksperci przyznają, że zgodnie z dyrektywą emisyjną wydatki te podlegają rozliczeniu, ale są to działania, które miałyby miejsce tak czy inaczej – nawet gdyby tych środków z EU ETS nie było.

Marcin Kowalczyk, kierownik zespołu klimatycznego WWF Polska, uważa już jednak 872 mln zł – wydane na energetykę jądrową – za trudne do uzasadnienia. Takie wydatki bezwzględnie nie powinny być rozliczane w mechanizmie handlu uprawnieniami EU ETS. – Te cele nie są wymienione w dyrektywie – mówi Kowalczyk. – Środki, ujęte w sprawozdaniu jako wsparcie rozwoju energetyki jądrowej, zostały przeznaczone na wdrożenie niezbędnego dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego państwa, rządowego programu wieloletniego pn. „Program polskiej energetyki jądrowej”. Udzielone wsparcie umożliwi odpowiednie przygotowanie procesu inwestycyjnego w projekcie budowy elektrowni jądrowych – tłumaczy jednak resort.

Energetyka – mimo że to dzięki niej otrzymaliśmy większą pulę sprzedanych później darmowych uprawnień – nie otrzymała pieniędzy z ich sprzedaży. Kowalczyk tłumaczy, że w ramach przysługujących nam derogacji dla energetyki, branża mogła uzyskać darmowe uprawnienia w zamian za realizację inwestycji zmniejszających emisje wykonywanych w latach 2013–2019.

– Jednak nie wszystkie zaplanowane inwestycje zostały zrealizowane i w związku z tym ok. 130 mln uprawnień powróciło do puli krajowej. Zostały one sprzedane, dodatkowo zasilając budżet. Stąd w latach 2019–2021 r. mieliśmy także dużą pulę uprawnień do sprzedania – mówi Kowalczyk.

Projektowany Fundusz Transformacji Energetyki, który miał pomóc w inwestycjach energetycznych, a którego budżet w 40 proc. miał pochodzić ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2, łapie kolejne roczne opóźnienie. Miał być realizowany w latach 2022–2031, ale z dokumentów rządowych wynika, że ruszy najwcześniej w 2023 r. W maju zakończyły się kolejne, drugie konsultacje FTE. Dowiadujemy się jednak, że w obliczu koncepcji późniejszego zerwania z węglem FTE będzie ponownie modyfikowany.