Rząd szykuje się na ciężką zimę. Rozważa odejście od obliga giełdowego w gazie

Rząd planuje ograniczenie roli obliga giełdowego w przypadku gazu ziemnego oraz wydłużenie okresu obowiązywania taryf ochronnych do końca 2027 r. Ministerstwo klimatu i środowiska argumentuje to potrzebą zwiększenia bezpieczeństwa gazowego. Zmiany mają wejść w życie jeszcze przed tegorocznym okresem grzewczym, który rozpoczyna się w październiku.

Rząd planuje przyjęcie projektu dotyczącego wzmocnienia bezpieczeństwa gazowego, zakładającego m.in. obowiązek uwzględniania planu działań zapobiegawczych przy opracowywaniu projektów planów rozwoju, wydłużenie do 45 dni okresu, w którym zapasy obowiązkowe gazu ziemnego powinny zostać dostarczone do systemu gazowego oraz zniesienie obliga giełdowego w przypadku zakłóceń na rynku gazu, wynika z wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

Uzasadnienie zmian

Zdaniem resortu, wyjątkowa sytuacja na światowych rynkach surowców energetycznych wywołana agresją Rosji na Ukrainę oraz bezprecedensowe wzrosty cen gazu ziemnego spowodowane monopolistycznymi działaniami Gazpromu, rodzą konieczność wprowadzenia do krajowego porządku prawnego szczególnych instrumentów prawnych. – Mają one zapewnić możliwość sprawnego reagowania w czasie rzeczywistym na dalsze pogorszenie sytuacji na rynku gazu ziemnego oraz niwelowanie negatywnych skutków postępującego kryzysu gospodarczego – czytamy w wykazie prac rządu.

W tym celu dokonano rewizji obowiązujących przepisów, które mają służyć zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego do odbiorców oraz reagowania w sytuacjach wystąpienia niedoborów zagrażających prawidłowemu funkcjonowaniu krajowej gospodarki. – W wyniku przeprowadzonej analizy zidentyfikowano obszary o najistotniejszym znaczeniu dla prawidłowego funkcjonowania systemu gazowego oraz zadecydowano o wprowadzeniu stosownych zmian, które uszczelnią istniejący dotychczas system oraz zwiększą jego elastyczność w przypadku wystąpienia gwałtownych zmian, których charakter mógłby zagrażać bezpieczeństwu energetycznemu kraju – czytamy w założeniach do ustawy.

Czytaj więcej

Węgiel

Rząd będzie rozmawiał z górnikami

Związki górnicze protestują. Chcą podwyżek i wyższych cen węgla dla energetyki. Ministerstwo akty...

Zapasy na dłużej

W projekcie mają znaleźć się regulacje zakładające m.in. obowiązek uwzględniania planu działań zapobiegawczych w planowaniu rozwoju systemów gazowych - plan jest opracowywany przez ministra właściwego do spraw energii i określa środki mające na celu usunięcie lub złagodzenie ryzyka i zagrożeń w dostawach gazu ziemnego. Wydłużony ma być także do 45 dni okres, w którym zapasy obowiązkowe gazu ziemnego powinny zostać dostarczone do systemu gazowego (z 40 dni obecnie), co ma zapewnić dodatkową elastyczność, potrzebną w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej, w szczególności na zagranicznych rynkach gazu. Ma być także opracowany plan operatora systemu magazynowania - w konsultacji z prezesem Urzędu Regulacji Energetyki, działającym w porozumieniu z ministrem właściwym ds. energii.

Obligo giełdowe dla gazu przejdzie do historii?

Wreszcie rząd zakłada zawieszenie tzw. obliga giełdowego – przypadku ogłoszenia stanu kryzysowego. – Ma zapewnić uczestnikom rynku większą elastyczność działania w sytuacji wystąpienia zakłóceń w dostawach gazu ziemnego – czytamy. To jednak nie koniec w zakresie obliga. Projekt przewiduje możliwość zmiany poziomu obliga giełdowego. Minister właściwy do spraw energii będzie upoważniony do zmniejszenia w latach 2022 lub 2023 wymogu w zakresie ilości gazu ziemnego sprzedawanego za pośrednictwem giełdy towarowej.

Taryfy na dłużej

Rząd chce także wydłużenia okresu ochrony taryfowej prezesa Urzędu Regulacji Energetyki do 31 grudnia 2027 r. Zgodnie z ustawą 26 stycznia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku ochroną do końca 2023 r. objętych zostało ponad 7,1 mln odbiorców gazu ziemnego). – Po inwazji Rosji na Ukrainę 24 lutego br., w sytuacji ryzyka przedłużonego kryzysu, uzasadnione jest przedłużenie ochrony taryfowej do końca 2027 r. – czytamy w uzasadnieniu.

Będzie możliwość wprowadzenia stanu kryzysowego w sektorze gazu

Drogą zmian ustawy ma zostać także wprowadzona definicja bezpieczeństwa gazowego oraz doprecyzowanie obowiązków operatora systemu przesyłowego - ma na celu uwzględnienie elementu perspektywicznego pokrycia zapotrzebowania odbiorców na gaz ziemny oraz aspektu ekonomicznego. W wykazie czytamy także, że będzie przewidziane ogłaszanie stanu kryzysowego w przypadku zaistnienia okoliczności wymienionych ww. przepisie minister właściwy do spraw energii ogłosi na czas oznaczony właściwy stan kryzysowy w rozumieniu tego rozporządzenia. Przyjęcie przez rząd projektu nowelizacji ustawy w celu wzmocnienia bezpieczeństwa gazowego państwa w związku z sytuacją na rynku gazu planowane jest na III kw. obecnego roku.