Rynek miniOZE – perspektywy rozwoju

W drugą środę października posłowie zasiadający w nadzwyczajnej komisji ds. energetyki i surowców energetycznych poznają wizję rozwoju rynku energetyki rozproszonej opartej na odnawialnych źródłach. Na zaproszenie przewodniczącego tejże komisji Andrzeja Czerwińskiego przedstawią ją w Sejmie przedstawiciele RWE Polska.

Niemiecki koncern szacuje, że w naszym kraju przynajmniej 12 TWh energii wytworzą w 2030 r. najmniejsze źródła produkujące prąd ze słońca. W połowie wieku będzie to nie mniej niż 14 TWh.

Przyczynek do dyskusji

Raport RWE ma być istotnym przyczynkiem do dyskusji o ewentualnych poprawkach do projektu ustawy o OZE.

– Spodobał mi się nowatorski sposób podejścia RWE do energetyki. Dlatego chciałbym poznać głębiej założenia, które leżą u podstaw przedstawionych przez spółkę wyliczeń. Na podstawie rozmów o różnicach między studium RWE i rządowymi założeniami do projektu ustawy o OZE i polityki energetycznej państwa zdecydujemy, czy nie byłoby zasadne skorygowanie naszych planów co do najmniejszych źródeł – tłumaczy Czerwiński.

I choć nie wiadomo, czy decyzja będzie na „tak" dla poprawek wspierających prosumentów, to jest to pozytywny sygnał dla tych, którzy chcą inwestować w mikroźródła OZE.

– Decyzja o tym, by wspierać takie źródła, byłaby zasadna. Kwestią do rozstrzygnięcia pozostaje dobór narzędzi, dzięki którym energia wyprodukowana w przydomowych instalacjach wliczałaby się do bilansu energetycznego kraju. Najmniejsi producenci, przesyłając nawet niewielką ilość swojej nadwyżki, staliby się znaczącymi podmiotami takiego systemu – zauważa poseł PO.

Zarządzanie popytem i podażą w takim systemie, który fachowo nazywany jest wirtualną elektrownią, należałoby do koncernów energetycznych. Jak stwierdza Czerwiński, korzyści dla tych ostatnich polegałyby też na zredukowaniu kosztów rozbudowy sieci.

Gotowe narzędzia zaproponował Instytut Energetyki Odnawialnej w postaci przydzielenia najmniejszym producentom preferencyjnych taryf w wysokości odwrotnie proporcjonalnej do wielkości źródła (patrz: ramka).

Niewykorzystany potencjał

Dr Christian Schnell, partner w kancelarii prawnej Solivan, nie wierzy jednak, że mikroinstalacje dostaną wystarczające wsparcie w postaci taryf. Przewiduje, że ten rynek będzie się rozwijał na razie głównie za sprawą małych i średnich przedsiębiorców dążących do pełnego uniezależnienia się od dostaw prądu. Oczekiwanej skali – według niego – nie wywoła także program NGFOŚiGW, którego budżet wynoszący tylko 600 mln zł wystarczy na wsparcie ograniczonej liczby instalacji.

Prof. Jan Popczyk z Politechniki Śląskiej szacuje, że za środki z „Prosumenta" uda się wybudować co najwyżej 20 tys. instalacji o mocy elektrycznej 100 MW w źródłach fotowoltaicznych, co przy naszych warunkach atmosferycznych dawałoby ok. 100 GWh energii.

– Potencjał tkwiący w prawie 6 mln domów jednorodzinnych w Polsce można byłoby wyzwolić, gdyby nie było ryzyka regulacyjnego. Biorąc pod uwagę tylko zapotrzebowanie terenów wiejskich, do 2030 r. mogłyby tam powstać instalacje produkujące ok. 12 TWh, ale musiałyby to być instalacje fotowoltaiczne i mikrobiogazowe, z magazynami biogazu, posiadające zdolności regulacyjne – zauważa Popczyk.

Według niego optymalny w polskim klimacie byłby 12-miesięczny, a nie półroczny okres bilansowania wytworzonej energii. Przy tym opłata przesyłowa wymaga i tak gruntownej zmiany, jeśli chcemy rozwoju energetyki prosumenckiej.

– To, co miałoby przyszłość, to prawie autonomiczne lokalne sieci ze źródłami fotowoltaicznymi i mikrobiogazowniami obejmujące zasięgiem jedną wieś, czyli ok. 500–1000 prosumentów wpiętych do sieci. Ale konieczny jest tu alians energetyki z informatyką, która pozwoliłaby lepiej zarządzać taką siecią – dodaje Popczyk.

Aukcje dla wiatraków

Jak oceniają autorzy raportu „Inwestycje w odnawialne źródła energii w Polsce" stworzonego przez konsorcjum na czele z doradczą firmą Frontier Economics, w pierwszych latach funkcjonowania systemu aukcyjnego wszystko wygrywać będą wiatraki na lądzie.

– Inne technologie odnawialne, w tym rozproszone źródła, zaczną się rozwijać na większą skalę dopiero wtedy, gdy najtańsza dziś wśród OZE energia wiatrowa nie będzie potrzebowała już wsparcia. Przewidujemy, że nastąpi to między 2020 a 2025 r. – twierdzi Schnell, który jest jednym ze współautorów raportu.

Ale zaznacza, że z uwagi na coraz bardziej restrykcyjną politykę klimatyczną UE i spodziewane globalne porozumienie w tym zakresie Polska będzie musiała najpierw dojść do 20 proc. OZE w miksie energetycznym, a później zwiększyć ten udział do 27 proc. w 2030 r. i 30 proc. – w 2035 r.

– To może być wyzwanie z uwagi na nadal duży udział energetyki opartej na węglu. Cena uprawnień do emisji CO2 pójdzie w górę z dzisiejszych 5 euro za tonę do 35 euro za 20 lat. Z kolei hurtowa cena energii wzrośnie do ok. 300 zł za 1 MWh (dziś ok. 170 zł) przy zapotrzebowaniu większym tylko o 15 proc. od dzisiejszego – prognozuje Christian Schnell.