Rząd obniży ceny energii dla samorządów i biznesu. Zapłacą za to firmy węglowe

Rząd przyjął 10 lipca 2023 r. nowelizację ustawy o ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 r., dzięki której zostaną wprowadzone m.in. wyższe limity zużycia energii elektrycznej przy zamrożonych cenach. Mniej za prąd zapłaci sektor małych i średnich firm, samorządy oraz niektóre podmioty użyteczności publicznej. Zapłacą za to spółki węglowe.

Czytaj więcej

Ceny Energii

Ceny energii zmroziły polskie przedsiębiorstwa, a transformacja jest dla nich jeszcze nowością

Zdecydowana większość małego, średniego i dużego biznesu, spotkała się z wysoką falą podwyżek cen energii. Dotknęły one między styczniem 2022 r. a marcem 2023 r., nawet 86 proc. firm w Polsce – wynika z badania Schneider Electric i fundacji Digital Poland przygotowały raport „Elektryczność 4.0. Tańsza, czystsza i stabilniejsza energia dla przedsiębiorstw w Polsce”.

Nowe limity 

W 2022 r. przyjęto przepisy, dzięki którym zamrożono ceny energii elektrycznej w 2023 r. na poziomie z 2022 r. do określonych limitów. Dla gospodarstw domowych jest to 2000 kWh rocznie; dla gospodarstw z osobami z niepełnosprawnościami to 2600 kWh, a dla rodzin z Kartą Dużej Rodziny oraz rolników limit wynosi 3000 kWh. Jeśli limity zostaną przekroczone, to obowiązuje maksymalna cena na poziomie 693 zł za 1000 kWh. W przypadku samorządów, a także podmiotów świadczących usługi użyteczności publicznej oraz firm z sektora MŚP, cena maksymalna została ustalona na 785 zł za 1000 kWh.

Zdaniem szefowej ministerstwa klimatu i środowiska, Anny Moskwy system elektroenergetyczny w Polsce działa stabilnie, a sytuacja budżetowa – jej zdaniem - na zwiększenie rocznych limitów zużycia prądu po zamrożonych cenach.Minister Anna Moskwa poinformowała, że zgodnie z przyjętymi przez rząd rozwiązaniami, limit zużycia energii elektrycznej dla gospodarstw domowych wzrośnie w tym roku z 2000 do 3000 kWh. Dla rodzin z osobą niepełnosprawną ten limit rośnie do 3600 kWh, a dla rolników i posiadaczy Karty Dużej Rodziny do 4000 kWh.

Co więcej, projektowane przepisy zakładają ponadto, iż od 1 października 2023 r. podmioty wrażliwe, samorządy oraz sektor MŚP będzie objęty niższą maksymalną stawką za energię elektryczną. Będzie to 693 zł za 1000 kWh, czyli tyle ile obecnie w przypadku gospodarstw domowych

Jak przypomina szefowa MKiŚ, rząd nadal zachęca do oszczędności energii, co wiąże się z dalszymi benefitami. „Wystarczy, że w okresie od 1 października 2022 r. do 31 grudnia 2023 r. zmniejszymy zużycie prądu o co najmniej 10 proc. Wówczas otrzymamy dodatkowy upust o wartości 10 proc. całego rachunku za energię elektryczną, który zostanie rozliczony w 2024 r. Oszczędzanie i efektywne wykorzystywanie energii elektrycznej pozwala nie tylko na obniżenie rachunków, ale także ochronę środowiska” – podkreśla. Projektu ani założeń jednak jeszcze nie opublikowano. 

Jak działa system?

Zgodnie z założeniami rządowego projektu nowelizacji ustawy o mrożeniu cen energii podatkiem od nadzwyczajnych zysków, poza producentami prądu, miałyby zostać objęte także spółki węglowe. Dodatkowe wpływy mają umożliwić szersze niż dotychczas korzystanie z niższej ceny energii poprzez podwyższenie podstawowego limitu zużycia energii elektrycznej. Dodatkowo zmiana przewiduje obniżenie ceny maksymalnej energii elektrycznej dla jednostek samorządu terytorialnego, małych i średnich przedsiębiorstw oraz niektórych podmiotów użyteczności publicznej. Przychody pochodzące z opłaty od zysków z produkcji energii w 2022 r. służą jako rekompensaty spółkom obrotu za sprzedaż energii po cenie maksymalnej (ustalonej w ustawie o mrożeniu cen na poziomie 693 zł/MWh dla odbiorców końcowych). Płacą ją spółki elektroenergetyczne, jak PGE, Enea, Tauron, Energa czy Polenergia. Podobnie jest w przypadku gazu – tu mowa o PGNiG należącym do Orlenu. Mimo to w systemie rekompensat (opłata od zysków z produkcji energii trafia do Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny, a ten wypłaca środki spółkom obrotu za sprzedaż energii po niższej cenie) już jest dziura. Wedle danych na maj dziura ta wynosi między 4 a 7 mld zł. Spółki węglowe mogą zapłacić kilka miliardów złotych takiego podatku, który jednak może nie pokryć tego deficytu. Teraz opłatą mogą być objęte: JSW, Bogdanka, Bumech, PGG i Węglokoks.

Czytaj więcej

Ceny Energii

Po raz pierwszy ceny energii były w Polsce ujemne. Czy wpłynie to na rachunki?

W niedzielę 11 czerwca po raz pierwszy w historii na polskim rynku energii elektrycznej pojawiły się ceny ujemne - wynika z danych dla rynku dnia następnego. Nie oznacza to jednak, że zakład energetyczny będzie nam „dopłacał” do rachunku.

Okiem przyszłych płatników

Potencjalnie największy płatnik tego podatku, JSW, szacuje, że może on nie przekroczyć 2,6 mld zł (chodzi o stawkę opłaty ujętej w rozporządzeniu UE; to 33 proc. od dochodu, który przekracza o 20 proc. średni dochód z lat 2018–2022. – red.). – Spółka w swoich kalkulacjach opierała się na treści rozporządzenia UE dot. tzw. wind fall tax. Ostateczna wartość będzie mogła być podana dopiero, gdy poznamy treść ustawy. Zarząd JSW zabezpieczył w rocznych prognozach na 2023 r. środki na ewentualną opłatę solidarnościową i nie brał ich pod uwagę przy planach inwestycyjnych – wskazuje firma, która w 2022 r. zarobiła netto 7,6 mld zł.

Spółkom i analitykom trudno jest komentować podatek, bo konkretów brak. – Gdybyśmy brali pod uwagę wyniki spółek za 2022 r., to były one rekordowe w przypadku JSW. W przypadku Bogdanki – przez problemy geologiczne – wynik był relatywnie słaby. W tym roku jednak sytuacja się odwróci. Bogdanka może potroić EBITDA, zaś EBITDA JSW może ulec zmniejszeniu o połowę, do ok. 5 mld zł. Czy będzie to brane pod uwagę, czy nie? Tego nie wiemy – mówi Łukasz Prokopiuk, analityk DM BOŚ. Jego zdaniem JSW jest firmą wycenianą „surrealistycznie tanio”, a spółka posiada 9,5 mld zł netto gotówki na kontach na koniec I kw. – Spółka notowana jest więc z wielomiliardowym dyskontem do gotówki netto – mówi. Te dywagacje wpływają tylko na kurs firmy, który zaraz po informacjach o możliwości wprowadzenia podatku spadał o ponad 5 proc.

Inne spółki sceptycznie podchodzą do tematu podatku. – Spółka LW Bogdanka nie posiada na dziś szczegółów planowanych regulacji w aspekcie formalno-prawnym. Dlatego trudno nam jest dziś precyzyjnie odnosić się do rozwiązań dotyczących tego podatku – tłumaczy nam biuro prasowe firmy. Spółka wyjaśnia, że ustala z odbiorcami ceny węgla w oparciu o długoletnie kontrakty. – W ubiegłym roku nie odnotowaliśmy znaczących zwyżek zysku, dlatego szacujemy wstępnie, że nasza spółka nie będzie płacić podatku windfall tax za 2022 r. – uważa firma.