Bezlitosne prognozy dla cen CO2

Ceny uprawnień do emisji CO2 (EU ETS) zbliżają się do granicy 100 euro za tonę. Takiej ceny – jeszcze przed pandemią koronawirusa – spodziewano się jednak dopiero w latach 30. Ale wysokie ceny gazu w 2021 r. przełożyły się na poszukiwanie tańszej alternatywy. Była nią energia z węgla, a rosnące użycie tego paliwa przełożyło się na popyt na uprawnienia do emisji.

Cenowa huśtawka może się zresztą dopiero zaczynać. W opinii ekspertów prognozujących ceny na 2022 r. rynek może się cechować wysoką zmiennością wartości uprawnień do emisji CO2.

Ryzyko konfliktu

Istnieje duże prawdopodobieństwo, że w 2022 r. notowania EU ETS przebiją próg 100 euro. Jednak zdaniem Roberta Jeszke, kierownika zespołu strategii, analiz i aukcji oraz Centrum Analiz Klimatyczno-Energetycznych (CAKE) w KOBiZE, tempo tych zwyżek nie powinno być tak duże, jak obserwowaliśmy w 2021 r. z uwagi na potencjalne ryzyka dla cen uprawnień, jakie mogą wystąpić w 2022 r.

Według Marcina Kowalczyka, kierownika zespołu klimatycznego WWF Polska, wysokie ceny uprawnień na początku roku mogą wynikać z faktu, że wiele koncernów uzupełnia uprawnienia ze względu na niedoszacowanie prognoz z ub. roku. Wynika to z kwietniowtego terminu rozliczeń poziomu emisji CO2 za 2021 r. – Lawinowe zapotrzebowanie na energię z węgla pociągało za sobą potrzebę zakupu odpowiednich pakietów uprawnień. Sytuacja była na tyle dynamiczna, że być może wcześniej dokonywane zakupy nie wystarczyły do pokrycia zapotrzebowania całościowego w ubiegłym roku. Spółki powinny już wiedzieć, jakie miały emisje za cały 2021 r. i ile muszą zakupić brakujących uprawnień – wyjaśnił.

Najważniejszym czynnikiem dla tegorocznych notowań cen uprawnień, tak jak w poprzednim roku, będą ceny gazu. – Wciąż w powietrzu wisi konflikt rosyjsko-ukraiński, co może wpłynąć na ograniczenie podaży tego surowca – mówi Jeszke. Pod uwagę należy wziąć jednak bliski koniec sezonu grzewczego. – To powinno przynieść pewne uspokojenie na rynku gazu i spadek cen tego surowca – dodaje.

Jego zdaniem kolejnym istotnym czynnikiem powinny być rozstrzygnięcia dotyczące poszczególnych elementów pakietu „Fit for 55" i takich jego elementów jak np. tempo odchodzenia od przydziału bezpłatnych uprawnień, wprowadzenia ewentualnych rozwiązań zapobiegających spekulacjom czy też finalnego kształtu reformy MSR (Rezerwa Stabilności Rynkowej). – W zależności od charakteru finalnych rozwiązań te elementy mogą zadziałać prospadkowo lub prowzrostowo na ceny uprawnień – kwituje Jeszke.

Poszukując szans

Według spółek elektroenergetycznych tak wysoki poziom cen uprawnień do emisji nie pozwala na transformację. – Niestety, EU ETS nie zdaje egzaminu, zamiast motywować do inwestycji w zieloną energetykę, uniemożliwia finansowanie transformacji – tłumaczy Polska Grupa Energetyczna.

Analitycy podkreślają jednak, że koncerny już wcześniej zabezpieczyły pulę uprawnień do emisji CO2 na ten i kolejny rok, co może teraz przynieść korzyści.

Przykładem są PKN Orlen i Tauron. Na zakup uprawnień do emisji PKN Orlen wydał 1,8 mld zł w 2021 r., jednak dzięki zakontraktowaniu uprawnień na dwa lata naprzód pod koniec 2019 r. Orlen osiągnął już z tego tytułu zysk na poziomie 3,5 mld zł. W przypadku Tauronu za pierwsze trzy kwartały 2021 r. przychody ze sprzedaży całej nadwyżki uprawnień w grupie wzrosły o 1 mld zł. Rok wcześniej było to 171 mln zł.

Marcin Górnik, analityk BM Pekao, pytany o wpływ rekordowych cen uprawnień na marże spółek elektroenergetycznych podkreślił, że cena ta nie wpływa na zyski spółek bezpośrednio. Marża bardziej zależy od nadpodaży mocy na rynku. – W IV kw. 2021 r. marże spółek znacznie rozszerzyły się, bo rósł popyt na moce węglowe, tańsze aniżeli gaz. Jeśli cena gazu spadnie, to marże spółek węglowych powinny się także odpowiednio zmniejszyć – dodał Górnik. Wówczas najstarsze bloki węglowe będą ponownie blokami szczytowymi, a marża z wytwarzania w starych elektrowniach węglowych ponownie będzie bliska zera.