PGE i Polimex Mostostal rozmawiają o gazowych opóźnieniach. Znamy szczegóły

Niespodziewane odwołanie prezesa wykonawcy bloków gazowych (Polimex Mostostal) w Dolnej Odrze i pod Wrocławiem komplikuje i tak już nie łatwe rozmowy między spółką Polimex a Polską Grupą Energetyczną. „Rzeczpospolita” poznała jednak szczegóły zakończenia kluczowych dla polskiej energetyki inwestycji.

W kontekście rosnącej mocy OZE problematyczne mogą okazać się opóźnienia w realizacji elektrowni gazowej Dolna Odra o mocy 1,4 GW oraz elektrociepłowni Czechnica pod Wrocławiem. Oba projekty należą do Polskiej Grupy Energetycznej. To właśnie elektrownie gazowe elastyczniej współpracują z OZE pozwalając na większe przyjęcie „zielonej energii” do sieci.

Dolna Odra w rozruchu, ale bez daty zakończenia inwestycji 

W przypadku Dolnej Odry inwestycja miała być gotowa pod koniec 2023 r., później pod koniec kwietnia, a teraz termin jest jeszcze nie znany. – PGE i generalny wykonawca (konsorcjum GE i Polimex Mostostal – red.) prowadzą rozmowy i do czasu ich zakończenia nie komentujemy statusu uzgodnień pomiędzy stronami, w tym ostatecznego terminu oddania inwestycji do eksploatacji, czy kwestii rozliczeń zobowiązań wynikających z umowy – informuje nas PGE, które jednocześnie zapewnia, że rozruchy bloków trwają.

Czytaj więcej

Energetyka Zawodowa

Opóźnienia inwestycji gazowych szkodzą OZE

Mimo że błękitny surowiec zaczyna być traktowany jak węgiel, to właśnie on ma być pomostem dla naszej energetyki. Inwestycje mają jednak poślizg.

Pod koniec lutego br. nastąpił pierwszy zapłon turbiny gazowej Bloku nr 9 w PGE Gryfino 2050 (spółka córka PGE odpowiedzialna za inwestycję w Zachodniopomorskiem). Realizacja pierwszego zapłonu turbiny gazowej zainicjowała rozpoczęcie etapu gorącego rozruchu pierwszego z dwóch bloków gazowo-parowych PGE Gryfino 2050. Następnie, na początku marca została przeprowadzona pierwsza synchronizacja generatora bloku nr 9 z Krajowym Systemem Elektroenergetycznym (KSE). – Tym samym rozpoczął się proces prowadzenia ruchu regulacyjnego układów technologicznych i ich optymalizacja oraz produkcja energii elektrycznej na jednym z dwóch nowobudowanych bloków energetycznych – informuje nas PGE. Kolejnym kluczowym etapem rozruchu gorącego bloku gazowo-parowego (BGP) nr 9 będzie rozpoczęcie ruchu próbnego bloku nr 9. W zakresie bloku nr 10 — 18 maja nastąpił pierwszy zapłon turbiny gazowej. Kolejnym etapem będzie pierwsza synchronizacja z KSE i rozpoczęcie ruchu regulacyjnego.

Elektrownia na gaz niedaleko Szczecina już teraz jest opóźniona o blisko pół roku. PGE Gryfino 2050, poinformowała w ub. roku, że przekazanie do eksploatacji bloków gazowych Elektrowni Dolna Odra opóźni się. Datę tę przesunięto z 11 grudnia 2023 r. na nie później niż 30 kwietnia 2024 r. – Widzimy pewne rozbieżności w harmonogramie, ale z perspektywy PGE termin 30 kwietnia jest obowiązujący i nie planujemy jego aneksowania. To nie oznacza, że jest pewność, że inwestycja będzie oddana w uzgodnionym terminie – słyszeliśmy w kwietniu. Firma uspokaja, że nawet jeśli elektrownia nie będzie oddana do użytku, to nie oznacza, że nie będzie oddawać energii do sieci w ramach rozruchu. Daty kwietniowej nie udało się dotrzymać, a nowej obecnie nie ma. 

Nowa inwestycja miała wejść do dyspozycji operatora systemu energetycznego, a więc Polskich Sieci Elektroenergetycznych, z początkiem 2024 r. Spółka ma zawarty z Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi kontrakt mocowy, a za jego niedotrzymanie są kary finansowe, z czym pogodziła się już PGE. Aukcję w ramach rynku mocy dla tej inwestycji firma wygrała pod koniec 2019 r. Kontrakt dotyczy 17 lat, a cena maksymalna za energię sięgnęła blisko 270 zł/ kW/ rok. Z informacji PSE wynika, że w pierwszym roku za każdy miesiąc opóźnienia nałożona zostanie kara w wysokości 5 proc. wartości wynagrodzenia obliczonego na podstawie obowiązku mocowego tej jednostki i najwyższej ceny zamknięcia aukcji mocy dotyczącej roku dostaw 2024. Od końca ub. roku kary to ok. 2 mln zł miesięcznie. Większy jest za to utracony przychód z niepracującej elektrowni, który szacowany jest na ponad 20 mln zł.

Skąd opóźnienie wartej 4,7 mld zł inwestycji? PGE wcześniej informowała, że wydłużenie terminu realizacji umowy spowodowane jest wystąpieniem zdarzeń o charakterze siły wyższej. Wykonawca, a więc konsorcjum firm General Electric Global Services (lider konsorcjum), General Electric International oraz Polimex-Mostostal, wykazał wpływ siły wyższej na realizację zobowiązań kontraktowych i możliwość należytej realizacji kontraktu. Kolejna, zmiana terminu realizacji umowy nie powoduje – jak słyszymy – zmiany wynagrodzenia wykonawcy.

 Inwestycja zakłada budowę dwóch bloków gazowych o mocy 700 MW każda w Elektrowni Dolna Odra i ma zastąpić wysłużone bloki węglowe. 

Czechnica na ukończeniu ze sporem w tle

Z kolei realizacja budowy bloku gazowo prawego EC Czechnica-2 (pod Wrocławiem), które miała być pierwotnie gotowa pod koniec 2023 r., a później w pierwszym półroczu tego roku, jest na końcowym etapie realizacji. Tu także inwestorem jest konsorcjum firm w składzie Polimex Mostostal (lider konsorcjum) oraz Polimex Energetyka (partner konsorcjum).

Kluczowa dla przyszłych przychodów inwestycja Zespołu Elektrociepłowni Wrocławskich Kogeneracja z Grupy PGE – elektrociepłownia gazowa Czechnica mimo, że jest na ukończeniu ciąży na niej widmo sporu PGE z wykonawcą inwestycji, a więc z konsorcjum Polimexu Mostostalu. Jak podawała w marcu PGE, wkrótce powinny być znane efekty mediacji. – Nie zostały one jeszcze zakończone. Intencją spółki pozostaje zakończenie ich w I kwartale – informowało nas biuro prasowe w odpowiedzi na pytania o trwające mediacje przed Prokuratorią jeszcze w marcu.

Czytaj więcej

Ceny Energii

Prądowa pułapka na wybory prezydenckie. Polityczny kontekst mrożenia cen energii

Ustawa mrożąca cena energii od 1 lipca może wywołać ból głowy u szefów spółek energetycznych. Przychody firm mogą znacznie spaść, ale firmy powinny sobie to zrekompensować w 2025 r. O ile nie przeszkodzi kampania przed wyborami prezydenckimi.

Przypomnijmy, że na początku września 2023 r. konsorcjum Polimeksu Mostostalu przesłało Kogeneracji wniosek o podwyższenie wysokości wynagrodzenia w związku z zaistniałym w ocenie wykonawcy oddziaływaniem nadzwyczajnego wzrostu cen towarów i materiałów, będących następstwem pandemii i wybuchu wojny w Ukrainie. Mimo mediacji, konsorcjum złożyło jednak pozew do Sądu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie kontraktu z Kogeneracją i chce, aby został on zwiększony o 343,9 mln zł, do 1,5 mld zł netto.

Mimo sporu realizacja inwestycji trwa. Dzięki przekazanym do eksploatacji w połowie listopada 2023 r. kotłom szczytowo-rezerwowym nowa jednostka w Siechnicach produkuje już ciepło. – Produkcja energii elektrycznej rozpocznie się po uruchomieniu bloku gazowo-parowego, którego montaże i odbiory są na końcowym etapie. Rozpoczęto rozruch zimny poszczególnych układów – informuje PGE. W styczniu połączono rozdzielnicę 110 kV z krajowym systemem elektroenergetycznym (siecią dystrybucyjną) – wykonano wymagane testy i próby.

Na jakim etapie jest inwestycja w maju? PGE zapewnia, że realizacja budowy bloku gazowo prawego EC Czechnica-2 jest na końcowym etapie realizacji, a 29 kwietnia 2024 r., zgodnie z prawem budowlanym, uzyskana została decyzja pozwolenia na użytkowanie. –  Obecnie prowadzone są prace związane z rozruchem instalacji – zapewnia PGE.

W kontekście sporu strony podpisały aneks do umowy mediacyjnej przesuwający termin zakończenia mediacji (przed mediatorami Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej RP). – Do 31 maja 2024 r., czyli do czasu zakończenia mediacji, nie komentujemy statusu uzgodnień pomiędzy stronami, w tym ostatecznego terminu oddania inwestycji do użytkowania – informuje PGE.

Czy i kiedy poznamy więc ostatecznie termin zakończenia tej inwestycji? PGE informuje nas, że zmiany terminu realizacji prac, jak również zamiany wynagrodzenia umownego są przedmiotem prowadzonych mediacji. –  Do czasu ich zakończenia, nie komentujemy statusu uzgodnień pomiędzy stronami. Nie komentujemy też kwestii rozliczeń zobowiązań wynikających z Umowy do czasu zakończenia mediacji – podaje PGE.

PGE zapewnia jednak, że mimo braku podania daty finalizacji inwestycji, ryzyka jak w Dolnej Odrze dotyczącej kary PSE za brak terminowego oddania do użytku bloku nie identyfikuje.

Nowa elektrociepłownia będzie się składała z bloku gazowo-parowego, czterech kotłów szczytowo-rezerwowych i akumulatora ciepła. EC Czechnica-2 ma rozpocząć pracę w tym roku. Moc cieplna nowej jednostki osiągnie 315 MWt (dzisiaj 247 MWt), a moc elektryczna 179 MWe.

Zamieszanie pogłębi odwołanie prezesa

Pytania o stan realizacji obu inwestycji zapytaliśmy także Polimex Mostostal. Odpowiedzi jednak nie uzyskaliśmy, a wieczorem 20 maja okazało się dlaczego. Rada Nadzorcza Polimexu-Mostostal poinformowała dzisiaj, że odwołała Krzysztofa Figata z funkcji prezesa zarządu spółki. Tę funkcję tymczasowo będzie pełnił Maciej Korniluk.

Dzisiaj, 21 maja o godzinie 9 rano PGE miało rozmawiać z władzami Polimexu o stanie realizacji obu inwestycji i zakończeniu sporu. Nie udało się nam ustalić czy po odwołaniu prezesa do spotkania ostatecznie doszło. Jednocześnie także 21 maja prezes miał w Czechnicy przedstawiać projekt inwestycji na konferencji zorganizowanej na miejscu. Także nie jest jasne czy do niej ostatecznie dojdzie.

Udziałowcami Polimexu są w 64,7 proc. spółki z udziałem Skarbu Państwa; Enea, Energa, PGNiG Technologie i PGE. Pozostałe udziały posiadają akcjonariusze, który skupiają w ręku poniżej 5 proc. udziałów w akcjonariacie.

Patrząc na system energetyczny kolejne opóźnienia w realizacji tych inwestycji jak podkreślają, Polskie Sieci Elektroenergetyczne nie przekładają się na brak mocy do produkcji energii. – Z perspektywy zarządzania systemem dodatkowa moc dyspozycyjna jest potrzebna dla zachowania jego bezpieczeństwa, zwłaszcza w okresach niskiej generacji OZE oraz wysokiego zapotrzebowania. Według aktualnych analiz w najbliższym czasie nie są jednak spodziewane niedobory mocy wytwórczych – uspokaja Maciej Wapiński rzecznik prasowy Polskich Sieci Elektroenergetycznych.