Rynek kolektorów słonecznych kurczy się

– Spadek nie jest wielki, ale zdarzył się po raz pierwszy, od kiedy zbieramy dane statystyczne, tj. od 12 lat. W poprzednich latach sprzedaż kolektorów słonecznych zawsze była wyższa, gdy porównywaliśmy liczby  rok do roku – podkreśla Grzegorz Wiśniewski, prezes Instytutu Energetyki Odnawialnej. I dodaje, że żadna branża energetyczna nie rosła w Polsce tak stabilnie od momentu przyjęcia pięć lat temu pakietu klimatycznego UE. Teraz zachwiana została stała zasada tego rynku.

Szukanie przyczyn

Jak wynika z przeprowadzonego przez IEO badania rynku mikroinstalacji, w ub.r. sprzedano ponad 274 tys. mkw. instalacji solarnych w porównaniu z 302 tys. mkw. w 2012 r., kiedy odnotowano 19-proc. wzrost w porównaniu z rokiem 2011.

Spadek to alarmujące zjawisko, bo nasz rynek jest dopiero w początkowej fazie. Z danych IEO wynika, że na jednego Polaka przypada 0,04 mkw. powierzchni panelu solarnego.

– To  poziom daleki od nasycenia. Mógłby już być nawet dziesięciokrotnie wyższy, czyli podobny do tego, który jest w Austrii, mającej zbliżony do naszego klimat – uważa Wiśniewski.

Spadek wynika z nieco mniejszej motywacji ludzi do przestawiania się na alternatywne źródła energii. W ub.r. Polacy nie odczuli bowiem w sposób tak znaczący jak w poprzednich latach podwyżek cen energii czy gazu. Na rynku mówiło się coraz więcej o pozostałych, niejako konkurencyjnych, technologiach odnawialnych, choćby z powodu prac nad Prosumentem, czyli nowym programem wsparcia dla mikroźródeł.

– Kolektory – tak jak inne źródła ciepła – będą w Prosumencie dotowane, ale tylko wtedy, gdy będą montowane w połączeniu z instalacjami prądotwórczymi. Wysokość subwencji będzie jednak znacząco niższa niż w obowiązującym teraz programie dopłat NFOŚiGW. To sprawia, że nowe subwencje są adresowane raczej do bogatszej części społeczeństwa, która ma zdolność kredytową pozwalającą na droższą  instalację – twierdzi Wiśniewski.

Producenci solarów podają jeszcze jeden powód ubiegłorocznego skurczenia się rynku. Chodzi o zmianę zasad przyznawania dopłat do instalacji słonecznych dokonaną w lipcu ub.r. – dotacja zależy teraz  od tzw. powierzchni czynnej, a nie całkowitej powierzchni urządzenia. Efektem był spadek sprzedaży kolektorów rurowo-próżniowych, które mimo mniejszej powierzchni czynnej produkują więcej prądu.

– Podejrzewałam, że z tego powodu spadek może być nawet 20-procentowy – przyznaje Katarzyna Motak, prezes Związku Pracodawców Forum Energetyki Odnawialnej.

Samemu lub w grupie

Inny sposób wspierania mikroinstalacji wymusi  zmiany na rynku producentów i  instalatorów tych urządzeń.

– Duża konkurencja na rynku kolektorów słonecznych spowodowała, że ceny instalacji spadły. W ciągu ostatnich pięciu lat poszły w dół o ok. 25 proc., do 2,25 tys. zł za mkw. Niskie marże wymuszają rozwój eksportu i to będzie główny trend na rynku producentów. Drugim będzie konsolidacja firm – prognozuje Wiśniewski.

W jego ocenie mniejsze spółki, by utrzymać się na rynku, będą się łączyć z tymi o większym potencjale. Dziś mamy ok. 70 producentów kolektorów w Polsce, ale dziesięciu z nich ma obroty odpowiadające za 94 proc. rynku.