Bon energetyczny sparaliżuje pomoc społeczną? Resort rodziny alarmuje

Systemy informatyczne dedykowane do obsługi świadczeń rodzinnych nie są przygotowane na miliony zapytań związanych z wypłatą bonu energetycznego – alarmuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Projekt ustawy o mrożeniu cen energii nadal nie zyskał akceptacji Komitetu Stałego Rady Ministrów i nie znalazł się w porządku obrad rządu na ostatnie posiedzenie rządu w tym miesiącu zaplanowane na 30 kwietnia. W Rządowym Centrum Legislacji publikowane są wciąż spływające do Ministerstwa Klimatu i Środowiska uwagi. Drugą partię uwag przesłało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS).

Czytaj więcej

Ceny Energii

Rząd mrozi ceny energii. Kto ma szansę na bon energetyczny?

Spółki paliwowe i energetyczne mogą zapłacić za kolejne mrożenie cen energii – wynika z informacji „Rzeczpospolitej”.

Przepis skreślono, ale nie wszędzie

Zgodnie z projektem ustawy o bonie energetycznym minister właściwy do spraw rodziny dostosuje system teleinformatyczny na potrzeby rozpatrywania wniosków o wypłatę bonu energetycznego w zakresie weryfikacji danych finansowych osób ubiegających się o bon energetyczny, w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Zgodnie z projektem ustawy, wniosek o wypłatę bonu energetycznego składa się w gminie lub mieście właściwym ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.

Co prawda w ślad za sugestią resortu rodziny, z projektu ustawy skreślono przepisy, które w jego pierwotnej wersji umożliwiały wnioskodawcom ubieganie się o bon energetyczny drogą elektroniczną, to jednak w dalszym ciągu wynika z niego konieczność weryfikacji dochodu w systemach Ministra Finansów przy wykorzystaniu usług elektronicznych.

– Mając na uwadze powyższe, art. 30 projektu ustawy jest bezprzedmiotowy, ponieważ system, do którego odwołuje się art. 30 ustawy, tj. system, o którym mowa w art. 23 ust. 6a ustawy o świadczeniach rodzinnych, to platforma umożliwiająca ubieganie się (składanie wniosków) o świadczenia rodzinne drogą elektroniczną. Co również istotne, jest to system, który w żaden sposób nie służy do ustalania danych finansowych z Ministerstwem Finansów, a co za tym idzie nałożenie obowiązku modyfikacji tego systemu jest bezzasadne z punktu widzenia celów ustawy – wskazuje dr Sebastian Gajewski wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej podpisany pod treścią uwag.

Elektroniczna weryfikacja nie jest możliwa

Niezależnie od powyższego, w art. 30 projektu ustawy pozostawiono termin 14 dni na dostosowanie systemu ministra właściwego do spraw rodziny na potrzeby rozpatrywania wniosków o wypłatę bonu energetycznego. – Tak jak podnoszono już wcześniej, w ocenie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) realizacja jakichkolwiek zmian w systemach utrzymywanych przez MRPiPS w tak krótkim terminie jest niemożliwa, z uwagi na uwarunkowania techniczne, czy też wynikające z uregulowań dotyczących procesu zakupowego. W ocenie MRPiPS, termin 14 dni na dostosowanie systemów teleinformatycznych jest również niewykonalny z punktu widzenia przepisów dotyczących udzielania zamówień publicznych – alarmuje resort rodziny.

Resort wprost pisze, że we wskazanym terminie nie jest możliwe zgodne z prawem i dyscypliną finansów publicznych wydatkowanie środków (nawet gdyby były one zagwarantowane) związane z modyfikacjami systemów.

Konieczność weryfikacji danych drogą elektroniczną może oznaczać, że jednostki będą musiały korzystać z usługi weryfikacji danych o dochodach udostępnianej na poziomie Centralnego Systemu Informatycznego Zabezpieczenia Społecznego. – Po raz kolejny należy zatem podnieść, co wyrażono również w poprzednim stanowisku, że już teraz istnieją problemy z usługą dotyczącą weryfikacji danych finansowych osób ubiegających się o świadczenia. Wynika to z przekroczenia limitów nałożonych przez Ministerstwo Finansów na tę usługę dla MRPiPS. Ministerstwo poniosło już koszty finansowe związane z przebudową systemów, które ostatecznie pozwoliły udrożnić usługę w I kwartale 2024 r., jednakże nie ma gwarancji, że problemy nie pojawią się znowu, tym bardziej w kontekście terminów wskazanych na składanie i rozpatrywanie wniosków – wskazuje ministerstwo.

Ministerstwo Finansów sygnalizowało już wcześniej Ministerstwu Klimatu i Środowiska, że nie ma możliwości zwiększenia limitów, bo będzie to niosło ryzyko nadmiarowego obciążenia ich systemu. – W tej chwili MRPiPS nie dostrzega możliwości zwiększenia środków finansowych w ramach zawartych umów, a tym samym pokrycia kosztów zmian przewidzianych w projekcie ze środków zagwarantowanych w umowach. Jednocześnie należy podnieść, że nawet gdyby takie środki finansowe zostały pozyskane, to wymagałoby to podjęcia negocjacji z wykonawcami, które z pewnością nie zakończyłyby się w ciągu 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy – czytamy dalej.

Czy w związku z wypłatą bonu energetycznego grozi nam paraliż samorządów?

Planowane wprowadzenie bonu energetycznego spowoduje – według resortu rodziny – obciążenie samorządów gminnych od 1 lipca br. dodatkowym obowiązkiem polegającym na obsłudze przez gminy od 3,5 mln do 4,6 mln dodatkowych postępowań administracyjnych o bon energetyczny.

– Ponadto, należy zauważyć, że ww. zadanie będą najczęściej realizować w gminach te same osoby i komórki organizacyjne, które realizują należące do właściwości MRPiPS świadczenia rodzinne i świadczenia z funduszu alimentacyjnego kierowane przede wszystkim do rodzin o najniższych dochodach - przypomina ministerstwo.

Od lipca zaczyna się w gminach okres wzmożonej pracy, polegającej na przyjmowaniu wniosków o ww. świadczenia na kolejny roczny okres zasiłkowy. – Jednoczesne nałożenie w tym samym okresie na gminy obowiązku realizacji bonu energetycznego stwarza poważne ryzyko zagrożenia płynności przyznawania przez gminy ww. świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego – alarmuje ministerstwo.

Podsumowując uwagi resortu rodziny, ustalanie prawa do bonu energetycznego z wykorzystaniem systemów informatycznych dedykowanych do obsługi świadczeń rodzinnych oznacza ogromne obciążenie tych systemów. – Systemy te wydajnościowo nie są przygotowane na obsługę dodatkowych wielu milionów zapytań (np. o dane dochodowe) skumulowanych w okresie zaledwie kilku miesięcy. Nagłe obciążenie systemów dodatkowymi procesami może w praktyce poskutkować zablokowaniem przepustowości usługi ustalania przez gminy dochodów dla potrzeb przyznawania świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego – wskazuje w liście z uwagami wiceminister Sebastian Gajewski.