Mrożenie cen energii. Dziś decyzja sejmu. Są pierwsze zmiany w ustawie

Rząd finalizuje pakiet ustaw prądowych dotyczących mrożenia cen energii na 2023 r. Po przyjęciu ustawy o mrożeniu cen dla odbiorców indywidualnych do 2-3 MWh zużycia, likwidacji obliga giełdowego, przyszedł czas na mrożenie cen także m.in. dla samorządów i przedsiębiorstw. Ustawa trafiła na posiedzenie Sejmu i jest już po pierwszym czytaniu na Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, które odbyło się w nocy ze środy 19 października na czwartek 20 października.

Najważniejsze założenia

Wsparcie obejmie małych i średnich przedsiębiorców, samorządy, a także podmioty użyteczności publicznej, takie jak np. szkoły, przedszkola, domy pomocy społecznej, noclegownie czy szpitale.

Wprowadzony zostanie mechanizm maksymalnej ceny na energię elektryczną do rozliczeń z odbiorcami uprawnionymi przez sprzedawców energii, nie wyższej niż 693 zł za MWh dla gospodarstw domowych (chodzi o tę energię zużytą powyżej 2 MWh) i 785 zł za MWh dla pozostałych uprawnionych odbiorców.

Cena maksymalna będzie stosowana przez sprzedawców w rozliczeniach z: gospodarstwami domowymi – od momentu przekroczenia limitów, który rząd wprowadził już w ustawie o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej – do 31 grudnia 2023 r. W przypadku podmiotów o użyteczności publicznej i samorządami – od 24 lutego 2022 r. do 31 grudnia 2023 r., zaś w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw – od 24 lutego 2022 r. do 31 grudnia 2023 r.

Czytaj więcej

Gaz

Polskie „nie” obowiązkowym wspólnym zakupom gazu

Unia Europejska coraz bliżej decyzji o powołaniu gazowego kartelu nabywców. Ale Polska nie chce, żeby był on obowiązkowy.

W przypadku podmiotów użyteczności publicznej, samorządów oraz małych i średnich przedsiębiorców, mechanizm będzie działał wstecz. Oznacza to, że jeżeli umowa z ceną wyższą została zawarta ze sprzedawcą prądu po 24 lutego, to nadpłata zostanie zwrócona.

Zaprojektowano także mechanizm zachęt do oszczędzania energii dla małych i średnich przedsiębiorstw – w przypadku zmniejszenia zużycia energii elektrycznej o co najmniej 10%, odbiorca taki otrzyma upust w 2024 r.

Podmioty chronione

Rządowe wsparcie obejmie podmioty użyteczności publicznej realizujące najistotniejsze usługi na potrzeby społeczeństwa. Będą to m.in.: podmioty systemu oświaty oraz szkolnictwa wyższego i nauki, podmioty, które prowadzą żłobki i kluby dziecięce, a także dzienni opiekunowie, podmioty, które udzielają świadczeń opieki zdrowotnej, finansowanych ze środków publicznych, ochotnicze straże pożarne, kościoły i inne związki wyznaniowe, placówki, które zapewniają całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, rodzinne domy pomocy oraz mieszkania chronione, centra i kluby integracji społecznej, warsztaty terapii zajęciowej oraz spółdzielnie socjalne, schroniska i azyle zwierzęce, jednostki organizacyjne pomocy społecznej, a także wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, noclegownie i ogrzewalnie, producenci rolni, którzy są mikro, małymi lub średnimi przedsiębiorcami. Nowe przepisy obejmą także obiekty sportowe, przeznaczone m.in. do realizacji szkolenia członków kadry narodowej polskich związków sportowych, kadr wojewódzkich oraz osób niepełnosprawnych.

Czytaj więcej

Inwestycje

Jak zużywać mniej prądu w szkołach? Sprawdza to Zduńska Wola

Zduńska Wola chce zmniejszyć zużycie energii elektrycznej potrzebnej do zasilania szkół podstawowych. Poza tym każda z placówek będzie miała własne panele fotowoltaiczne. Na takie rozwiązania stawiają też inne samorządy.

Samorządy – Co z VAT – em?

Przedmiotowa ustawa obejmie wsparciem jednostki samorządu terytorialnego oraz samorządowe zakłady budżetowe realizujące zadania z zakresu m.in.: dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, transportu zbiorowego, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, budownictwa mieszkaniowego, edukacji publicznej, kultury, w tym bibliotek i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania magazynu przeciwpowodziowego, utrzymania obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych, polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej, współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów pożytku publicznego i o wolontariacie.

Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich i jednocześnie sekretarz Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu przyznał na posiedzeniu Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, że samorządowcy wydali pozytywną rekomendację dla tego projektu. Jest ona jednak warunkowa. –Naszym zdaniem cena 785 zł za MWh powinna być wartością brutto. Jeśli tak się nie stanie to samorządy bez możliwości rozliczenia VAT będą płacić bez akcyzy 966 zł za MWh. Będą one płacić o wiele więcej niż inne podmioty. Chcemy zapytać jaka będzie stawka VAT od energii elektrycznej na przyszły rok? Tego nie wiemy – mówił dodając, że gdyby nie było tej ustawy, samorządy zapłaciłyby 30 mld zł więcej za prąd niż w roku poprzednim.

Czytaj więcej

Węgiel

Węgiel dla energetyki zdrożał dwukrotnie

Tylko w ciągu sierpnia ceny węgla na potrzeby energetyki wzrosły dwukrotnie. Teraz surowiec dla elektrowni kosztuje już blisko 650 zł za tonę – wynika z danych Agencji Rozwoju Przemysłu. Cena węgla to podstawa do oszacowania marż elektrowni węglowych. Przy takich cenach o których mówi ARP marża może okazać się znacząco niższa niż prognozowano jeszcze kilka tygodni temu.

Straty spółek obrotu?

Przedsiębiorstwa obrotu energią elektryczną zostaną objęte rekompensatami. Środki na ich wypłatę pochodzić będą z Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny, do którego trafiać będą odpisy od nadmiarowych przychodów uzyskanych przez przedsiębiorstwa energetyczne. Rekompensaty wypłaci spółka Zarządca Rozliczeń. Limit rekompensat 2022, 2023 i 2024 r. to 13,6 mld zł.

Ministerstwo Aktywów Państwowych szacowało na etapie konsultacji nawet na kilkanaście mld zł straty dla spółek obrotu, wynikające z różnicy między kosztami z zawartych kontraktów a ceną maksymalną na energię elektryczną ustaloną w projekcie ustawy mrożenia cen prądu na 2023 r.

Szacowany poziom strat dla spółek obrotu wynikający z różnicy ceny pomiędzy kosztami wynikającymi z zawartych kontraktów a ceną maksymalną może wynieść nawet kilkanaście mld zł, z czego największą część będą stanowić straty spowodowane na sprzedaży energii dla gospodarstw domowych, dla których spółki obrotu przez cały rok sukcesywnie zgodnie z wytycznymi Prezesa URE kupują energię” – napisano w stanowisku Ministerstwa Aktywów Państwowych z 13 października do przygotowanego przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska projektu ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 r. Z całą pewnością przewidywane w projekcie ustawy, rekompensaty odnoszące się do notowań Rynku Dnia Następnego, nie pokryją kosztów realizacji zawartych już kontraktów z odbiorcami, które były zawierane w innych okolicznościach rynkowych” – czytamy w stanowisku resortu. Oba resorty miały jednak dojść na posiedzeniu rządu do porozumienia. - Podczas posiedzenia rządu 18.10.2022 r. MAP i MKiŚ wyjaśniły różnicę zdań dot. projektu. Zaproponowano kompleksowe rozwiązanie w zakresie mechanizmu rekompensat, które zostało ujęte w projekcie przekazanym na Radę Ministrów. Ustawa przewiduje rekompensatę dla każdej ze spółek obrotu objętej koniecznością realizacji cen maksymalnych, nie ma sytuacji, w której spółka nie zostałaby objęta systemem rekompensat – informuje nas ministerstwo klimatu i środowiska. To nie uspokaja Marka Kulesy, dyrektora biura Towarzystwa Obrotu Energią - TOE. Jego zdaniem należy uwzględnić w kosztów bilansowania w kosztach działalności spółek obrotu. – Obawiamy się, że część przeliczonych rekompensatach nie będzie uwzględnienia realiów naszej działalności. Postulujemy model neutralny, uwzględniający rekompensaty w każdym wariancie – powiedział na Komisji.

Czytaj więcej

Polityka

Kraska: W szpitalach musi być ciepło i będzie. Bądźmy spokojni

- Muszę uspokoić wszystkich pacjentów: przed nami jest okres jesienno-zimowy, kiedy infekcji jest więcej, kiedy będziemy trafiać do szpitali. Bądźmy spokojni, te szpitale będą ogrzane - zapewnił na antenie Radia Plus wiceminister zdrowia Waldemar Kraska i poinformował, że wdrażany jest obecnie program związany z fotowoltaiką.

OZE podwójne opodatkowanie?

Obawy mają także producenci zielonej energii, którzy sprzedają energię w ramach korporacyjnych mów kupna – sprzedaży (PPA). Podkreślają one, że proponowane rozwiązania w dużo gorszej sytuacji stawiają wytwórców posiadających te kontrakty względem wytwórców, którzy ich nie posiadają. W stanowisku RE-Source Poland Hub, branżowego stowarzyszenia zajmującego się handlu zieloną energią czytamy, że zwyczajowo kontrakty cPPA zawierane są poniżej cen rynkowych na długi termin, aby zabezpieczyć się przed zmiennością ceny (długoterminowy charakter umowy powoduje, iż wytwórcy oferują odbiorcom dużo niższą jednostkową cenę za energię elektryczną, niż aktualnie (w czasie zawierania umowy cPPA) obserwowane na rynku). – Przedmiotowy projekt generuje ryzyko, że źródła OZE posiadające takie kontrakty będą musiały zwracać środki uzyskane z rynku dwukrotnie tzn. raz do Zarządcy Rozliczeń a drugi raz do strony kontraktu – powiedział w Sejmie Piotr Czopek z Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej podkreślając, że takie umowy obniżają ceny energii.

Specyfika kontraktów finansowych cPPA polega na tym, że strony umawiają się na określoną cenę za energię i rozliczają jedynie odchylenia od tej ceny w górę albo w dół. W tych kontraktach energia faktycznie sprzedawana jest na giełdzie, a strony rozliczają się względem umówionej ceny. – W związku z tym w zakresie, w jakim istniejące lub przyszłe zobowiązania umowne, takie jak umowy zakupu energii ze źródeł odnawialnych i inne rodzaje umów zakupu energii lub terminowe zabezpieczenia, skutkują dochodami rynkowymi z produkcji energii elektrycznej do poziomu pułapu dochodów rynkowych, takie dochody nie powinny być objęte niniejszym rozporządzeniem. Środek wprowadzający pułap dochodów rynkowych nie powinien zatem zniechęcać uczestników rynku do zawierania takich zobowiązań umownych – czytamy.

Czytaj więcej

Handel

Sklepy przechodzą na tryb mniejszego zużycia prądu

Już nie tylko poszczególne placówki, ale całe centra handlowe przechodzą na tryb mniejszego zużycia prądu. Szykują się nawet na możliwe ograniczenia w jego dostawach.

Opłata branży energetycznej

W zakresie ingerencji na rynku hurtowym energii elektrycznej i finasowania całego mechanizmu wycenianego na 19,8 mld zł w projektowanej ustawie proponuje się wprowadzenie mechanizmu polegającego na ograniczeniu przychodów niektórych wytwórców energii elektrycznej i przedsiębiorstw obrotu. Dla wytwórców energii elektrycznej wykorzystujących do wytwarzania energii elektrycznej: energię wiatru, energię promieniowania słonecznego, energię geotermalną, hydroenergię, biomasę, biogaz, biogaz rolniczy oraz biopłyny, z wyjątkiem biometanu, odpady, węgiel brunatny, paliwa ciekłe, węgiel kamienny, paliwa gazowe, a także dla przedsiębiorstw energetycznych wykonujących działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną nakłada się obowiązek przekazania odpisu na Fundusz, będącego nadmiarowym przychodem, zgodnie z przyjętym w ustawie sposobem obliczania. Wyłączeni z powyższego obowiązku zostają wytwórcy wytwarzający w jednostce wytwórczej: o mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 1 MW, będącej projektem demonstracyjnym, będącej instalacją odnawialnego źródła energii, w odniesieniu do której wytwórca energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w tej instalacji korzysta z: systemu wsparcia albo z systemu aukcyjnego. – Odpis na Fundusz, tj. kwota, będąca podstawą proponowanego mechanizmu, stanowi iloczyn sumy wolumenu sprzedaży energii elektrycznej w danym dniu oraz dodatniej różnicy średniej ważonej wolumenem ceny rynkowej sprzedanej energii elektrycznej w danym dniu oraz średniej ważonej wolumenem limitu ceny sprzedanej energii elektrycznej w danym dniu. Szczegółowy sposób obliczania limitu ceny, uwzględniający poszczególne technologie wytwarzania, zostanie ustalony w drodze Rozporządzenia Rady Ministrów – czytamy w uzasadnieniu do projektu.

Czytaj więcej

Elektroenergetyka

Największy producent prądu będzie sprzedawał energię w trybie aukcyjnym

Grupa PGE będzie sprzedawać energię w trybie konkurencyjnym po zniesieniu obliga – poinformował w Ustce na spotkaniu z dziennikarzami prezes PGE Wojciech Dąbrowski, który zasugerował, że NABE może być nieco opóźnione.

Ustawa trafiła na posiedzenie Sejmu i jest już po pierwszym czytaniu na Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, które odbyło się w nocy ze środy 19 października na czwartek 20 października.