Gminy za prąd płacą i płaczą. W urzędach narasta bunt

Podwyżki cen prądu nie obejmą samorządów, a jeśli nawet, to władze gmin dostaną rekompensaty, obiecywał pod koniec ubiegłego roku premier Mateusz Morawiecki. Od tamtego czasu upłynęło już niemal pół roku, samorządy płacą wyższe rachunki – i płaczą.

– Samorządowcy są coraz bardziej zniesmaczeni i wnerwieni – mówi „Rzeczpospolitej” Bogusław Kośmider, wiceprezydent Krakowa. – To nam rozwala budżet i lada chwila będzie mieć przełożenie na obciążenia dla mieszkańców – dodaje.

Nasi rozmówcy opowiadają o debatach na sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego, które kończą się bez konkluzji – z obietnicą, że podczas następnego posiedzenia sytuacja się wyklaruje.

CZYTAJ TAKŻE: Energetyka rozproszona to recepta na rosnące ceny prądu

Nic dziwnego, że w urzędach narasta bunt. Zarzewiem stała się akcja łódzkiego ratusza. – Premier z mównicy sejmowej złożył publiczne przyrzeczenie, że ceny energii dla samorządów nie wzrosną, a podwyżki zostaną zrekompensowane – mówił na niedawnej konferencji prasowej wiceprezydent miasta Wojciech Rosicki. – Mija jednak pięć miesięcy nowego roku, a miasto płaci dużo wyższe faktury za prąd, co wpływa w znaczący sposób na jego funkcjonowanie. Chcemy bronić mieszkańców Łodzi przed ewentualnymi podwyżkami biletów czy opłat komunalnych – dowodził.

Łodzianie już podliczyli, ile miasto będą kosztować wyższe rachunki. Tamtejsze MPK musi wygospodarować dodatkowe 13 mln zł, w Zakładzie Wodociągów i Kanalizacji rachunki wzrosną z 2,5 mln do 4,5 mln zł. W łódzkim Aquaparku trzeba będzie dołożyć 800 tys. złotych (60 proc. więcej niż rok temu), Miejska Arena Kultury i Sportu musi znaleźć dodatkowe pół miliona. W efekcie od początku czerwca Łódź przestała płacić rachunki za prąd, a Skarbowi Państwa grozi pozwem za niedotrzymanie obietnic złożonych przez szefa rządu pod koniec ubiegłego roku. Ale to zaledwie wierzchołek góry lodowej.

Włączę agregat i basta

Z rozmów z samorządowcami wynika, że w urzędach miast zaczęło się wielkie liczenie: kto da radę, ten chciałby zmienić system dostarczania energii. Najprościej będzie to zrobić małym gminom, których potrzeby ma szansę zaspokoić nawet nieduża farma fotowoltaiczna. Ale i w dużych JST są możliwości zredukowania uzależnienia od państwowych koncernów.

– U nas ceny są o 73 proc. wyższe niż poprzednie – opowiada w rozmowie z „Rzeczpospolitą” Krzysztof Iwaniuk, wójt Terespola i przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP. W Terespolu jednym ze sposobów zbicia rachunków jest obniżanie o połowę napięcia w miejskich instalacjach oświetleniowych. – Światła z LED zostanie więcej, więc to nie będzie aż tak zauważalne – mówi Iwaniuk, podkreślając, że oświetlenie uliczne to główna pozycja w tabelkach zużycia energii w miejscowości.

– Wzrosty cen są nieuniknione, tylko dlaczego robi się to skokowo? – pyta retorycznie. – Teraz płacimy 85 groszy za kWh. Ktoś tu u nas wyliczył, że wkrótce kupowanie od państwowych firm stanie się absurdem. Jeżeli cena przekroczy złotówkę, sensowniej będzie kupić najtańszy agregat dieslowski np. na potrzeby szkoły. Jak cena wyniesie 1,50 zł za kWh, to postawimy tu wszędzie agregaty i fotowoltaikę. I kropka – zapowiada. – Możemy się odciąć od sieci, są granice szaleństwa – kwituje.

Iwaniuk wskazuje tu na Lubelszczyznę, która zaspokaja około 17 proc. własnych potrzeb. Idealnym przykładem ma być fotowoltaiczna farma Energia Dolina Zielawy: spółka powołana w 2014 r. do życia przez władze gmin Wisznice, Jabłoń, Sosnówka, Rossosz i Podedwórze. Na produkującą 1,4 MW mocy farmę trzeba było wysupłać 7,8 mln zł, ale znaczną część nakładów pokryto unijną dotacją.

CZYTAJ TAKŻE: Projekt nowelizacji ustawy prądowej trafił do Sejmu