To koniec ekogroszku. Nazwa przechodzi do lamusa.

W Dzienniku Ustaw RP 4 listopada zostało opublikowane znowelizowane rozporządzenie w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych. Za jego przygotowanie odpowiadały Ministerstwo Przemysłu oraz Ministerstwo Klimatu i Środowiska.Nowe rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych wprowadza daty graniczne w zakresie możliwości spalania wybranych paliw przez gospodarstwa domowe, a także nazewnictwo paliw stałych. Zdaniem resortu, wcześniejsze nazwy mogły wprowadzać w błąd konsumentów co do ekologicznego pochodzenia paliw jak np. ekogroszek. Pierwotnie rząd chciał stopniowo podnieść normy jakościowe dla węgla, a finalne restrykcyjne normy miały wejść lipca 2029 r. Tę datę przesunięto więc graniczną datę na 2031 rok, ustalając łagodniejszy sposób dochodzenia do nowych norm.

Przyjęcie nowych norm węgla było tzw. kamieniem milowym dla realizacji Krajowego Planu Odbudowy.

Nowe nazwy paliw nie będą wprowadzać w błąd konsumentów

Rozporządzenie wprowadza zmiany w nazewnictwie paliw stałych wprowadzanych do obrotu na rynku, zaproponowane nowe nazwy sortymentów paliw mają nie sugerować tzw. ekologicznego charakteru paliwa i wprowadzać konsumentów w błąd. Od 1 grudnia 2024 r. do obrotu będzie można wprowadzić wyłącznie paliwa pod nowymi nazwami odpowiednio: „węgiel kostka”, „węgiel orzech”, węgiel groszek”, „węgiel orzech standard dla urządzeń grzewczych klasy 3, 4 i 5 lub spełniających wymogi ekoprojektu”, „węgiel groszek standard dla urządzeń grzewczych klasy 3, 4 i 5 lub spełniających wymogi ekoprojektu”, „węgiel miał” oraz „węgiel antracyt”.

Jednak ze względu na konieczność zapewnienia producentom paliw węglowych odpowiedniego okresu dostosowawczego – na wprowadzenie zmian w dokumentach czy dostosowanie nazw na opakowaniach – do 30 listopada br. nowe regulacje dopuszczają stosowanie równorzędnego nazewnictwa dla paliw stałych takich jak:

węgiel kamienny, brykiety lub pelety zawierające co najmniej 85 proc. węgla kamiennego – sortymenty grube o wymiarze ziarna 63 ÷ 200 mm – kęsy, kostka, kostka I, kostka II;
węgiel kamienny, brykiety lub pelety zawierające co najmniej 85 proc. węgla kamiennego – sortymenty grube o wymiarze ziarna 25 ÷ 80 mm – orzech, orzech I, orzech II;
węgiel kamienny, brykiety lub pelety zawierające co najmniej 85 proc. węgla kamiennego – sortymenty średnie o wymiarze ziarna 5 ÷ 40 mm – groszek, groszek I, groszek II;
węgiel kamienny, brykiety lub pelety zawierające co najmniej 85 proc. węgla kamiennego – sortymenty średnie o wymiarze ziarna 5 ÷ 31,5 mm – groszek premium;
węgiel kamienny, brykiety lub pelety zawierające co najmniej 85 proc. węgla kamiennego bez domieszek mułów węglowych i flotokoncentratów – kwalifikowane paliwa stałe o wymiarze ziarna 3 ÷ 31,5 mm – miał plus.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska rozpoczęto także prace nad zmianą przepisów ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw dotyczącą zakazu wprowadzania do obrotu z przeznaczeniem do użycia w sektorze bytowo-komunalnym następujących paliw:

od 1 lipca 2027 r. – paliwa stałe otrzymywane w procesie przeróbki termicznej węgla brunatnego;
od 1 lipca 2029 r. – węgiel miał;
od 1 lipca 2031 r. – węgiel kostka, węgiel orzech i węgiel groszek.

Wprowadzane mają być do obrotu mają być nadal paliwa sortymentu orzech i groszek przeznaczone dla klasowych urządzeń grzewczych, których parametry jakościowe są zgodne z wymaganiami normy przenoszącej normę europejską EN 303-5 (tj. zawartość popiołu na poziomie do 7,00 proc., zawartość opałowa od 25,00 MJ/kg; zawartość wilgoci całkowitej do 11,00 proc.).

Koniec niektórych rodzajów węgla

Dodatkowo autorzy rozporządzenia uwzględnili następujące daty graniczne dla stosowania określonych paliw stałych:

30 czerwca 2027 r. w zakresie stosowania wymagań jakościowych dla paliw stałych otrzymywanych w procesie przeróbki termicznej węgla brunatnego;
30 czerwca 2029 r. w zakresie stosowania wymagań jakościowych dla węgla kamiennego, brykietów lub peletów zawierających co najmniej 85 proc. węgla kamiennego bez domieszek mułów węglowych i flotokoncentratów (kwalifikowane paliwa stałe o wymiarze ziarna 3 ÷ 31,5 mm: węgiel miał).

Ponadto zaproponowano 30 czerwca 2031 r. jako datę graniczną dla stosowania wymagań jakościowych dla paliw:

węgla kamiennego, brykietów lub peletów zawierających co najmniej 85 proc. węgla kamiennego (sortymenty grube o wymiarze ziarna 63 ÷ 200 mm: węgiel kostka);
dla węgla kamiennego, brykietów lub peletów zawierających co najmniej 85 proc. węgla kamiennego (sortymenty grube o wymiarze ziarna 25 ÷ 80 mm: węgiel orzech);
węgla kamiennego, brykietów lub peletów zawierających co najmniej 85 proc. węgla kamiennego (sortymenty średnie o wymiarze ziarna 5 ÷ 40 mm: węgiel groszek).

Aktywiści się cieszą, górnicy martwią

Przyjęcie nowego rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych pozytywnie ocenił na portalu „X” Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego.– To duży sukces nowego rządu w walce o czyste powietrze. Podnoszenie norm jakości węgla rozłożono w czasie do 2031 r. Wtedy do gospodarstw domowych trafi jedynie ten węgiel, który pozwala na osiągnięcie standardów ekoprojektu, ale pierwsze efekty będą już w 2025, np. zmniejszenie dopuszczalnej zawartości popiołu oznacza mniej pyłu w powietrzu – napisał Andrzej Guła.

Spółki górnicze krytykowały to rozporządzenie od samego początku. Zdaniem Polskiej Grupy Górniczej, która opiniowała projekt jeszcze w czerwcu rozporządzenie spowoduje negatywne skutki finansowe, produkcyjne i organizacyjne dla spółki. - Powstanie konieczność kruszenia węgla opalowego i skierowania go do sektora energetyki zawodowej w znacznie niższej cenie, przy czym prognozowany popyt na węgiel ze strony tego sektora również ulega znacznemu zmniejszeniu. W związku z powyższym, diagnozujemy duże problemy po stronie sprzedaży produkowanego przez kopalnie PGG węgla w zakresie przewidzianym umowy społeczny zawarta w 2021 r. - podkreślało PGG.