Pomoc publiczna dla kopalń bez rozstrzygnięcia

Rozmowy dotyczące pomocy publicznej dla kopalń trwają już rok. Nic nie wskazuje na to, aby zgoda Brukseli na dotacje była możliwa przed wyborami.

Mija blisko rok, odkąd polski rząd złożył do Komisji Europejskiej wniosek notyfikacyjny dotyczący zgody na pomoc publiczną dla polskich kopalń do 2030 r. rzędu blisko 29 mld zł. W zamian za tę zgodę kopalnie miały zmniejszać wydobycie i powoli zamykać się do 2049 r.

Przedłożony harmonogram zamykania kopalń jest jednak już nieaktualny, ponieważ Ministerstwo Aktywów Państwowych (MAP) rozmawia ze związkami zawodowymi o wydłużeniu pracy poszczególnych kopalń. Komisja Europejska oraz MAP podkreślają zgodnie, że w tej kwestii pozostają w kontakcie – i tak samo zgodnie odmawiają podania szczegółów rozmów.

Czytaj więcej

Elektroenergetyka

Rządzący odwracają transformację energetyczną. Czeka nas powrót do przeszłości

Wojna dała rządzącym argument, by nie tylko hamować transformację energetyczną, a wręcz odwracać ten proces. Kluczowe dla sektora procesy i decyzje zostały zamrożone, a kryzys surowcowy uzasadnia bezczynność.

MAP przyznaje także, że trwają prace nad urealnieniem planu zamykania kopalń w związku z wojną w Ukrainie i zwiększonymi potrzebami rynku na węgiel, wynikającymi z mniejszej roli gazu w energetyce.

Rząd, nie czekając na decyzje Komisji, już w 2022 r. zaczął realizować zapisy ustawy o pomocy publicznej. PGG otrzymała z budżetu państwa dopłaty do redukcji zdolności produkcyjnych rzędu 800 mln zł w formie dotacji oraz 627,7 mln zł w formie podwyższenia kapitału zakładowego firmy skarbowymi papierami wartościowymi. To informacje przekazane przez MAP pod koniec stycznia.

Z kolei Tauron Wydobycie otrzymał z budżetu państwa 177,5 mln zł w formie podwyższenia kapitału zakładowego przedsiębiorstwa skarbowymi papierami wartościowymi na finansowanie dopłaty do redukcji zdolności produkcyjnych.

W kwestii celowości dotacji Bruksela pozostaje nieugięta. – Państwa członkowskie nadal mogą udzielać pomocy na pokrycie kosztów nadzwyczajnych wynikających z zamknięcia niekonkurencyjnych kopalń węgla. Z tych ostatnich można finansować m.in. odprawy emerytalne, renty wyrównawcze i świadczenia z ubezpieczenia społecznego dla pracowników, którzy stracili pracę. Decyzja Rady zezwala jedynie na pomoc na takie nadzwyczajne koszty związane z zamknięciem kwalifikujących się kopalń węgla, a nie z kontynuacją ich działalności – podkreśla KE w odpowiedzi na pytania naszej redakcji.

Czytaj więcej

Biznes

Rozporządzenie górnicze okazało się bublem. Rząd opóźnia notyfikację Brukseli

Rząd finalizuje prace nad notyfikacją pomocy dla kopalń w Brukseli, tymczasem kluczowe przepisy, umożliwiające udzielenie takiego wsparcia, okazały się dziurawe jak sito.

Na razie kopalnie i tak wydobywają mniej surowca. Zgodnie ze wstępną informacją przekazaną przez PGG, w ujęciu całościowym wydobycie węgla w 2022 r. było niższe o ok. 3 proc. niż rok wcześniej. Mniejsze wydobycie ma być warunkiem otrzymania pomocy państwa. Jerzy Markowski, były wiceminister przemysłu, ekspert ds. górnictwa, podkreśla, że jeśli obie spółki są w stanie udowodnić, że środki zostały wydane na zmniejszenie zdolności wydobywczych polskich kopalń, to nie ma mowy o zwrocie pomocy publicznej. – Będzie to łatwe do udowodnienia, ponieważ wydobycie w Polsce spada o ok. 2 mln ton – przypomina.

Dane Agencji Rozwoju Przemysłu za 2022 r. wskazują, że wydobycie węgla kamiennego wyniosło ok. 52,8 mln ton, a w 2021 r. było to ok. 55 mln ton.

Bruksela przekonuje też, że aby zapewnić odejście od węgla w sprawiedliwy sposób – o co zabiega polski rząd – w grudniu 2022 r. KE przyjęła wszystkie pięć polskich programów operacyjnych wraz z terytorialnymi planami sprawiedliwej transformacji (TJTP). Są one warte ponad 3,85 mld euro, dostępnych w ramach Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (JTF). Fundusz wspiera regiony szczególnie dotknięte wskutek transformacji energetycznej.