Gotowe są dwa projektu dyrektyw Komisji Europejskiej (KE), które staną się bazą do powołania unii energetycznej w UE. Pierwszy poświęcony jest mechanizmowi wymiany informacji o przygotowywanych i zawartych międzypaństwowych porozumieniach w sferze energii. Drugi zawiera istotne poprawki do dyrektywy o bezpieczeństwie gazowych dostaw z 2010 r. Była to odpowiedź na rosyjsko-ukraiński konflikt gazowy z początku 2009 r.
Jak dowiedziała się gazeta „Kommiersant”, pierwszy dokument stanowi, że żaden członek Unii nie może podpisać międzypaństwowej umowy energetycznej bez uzyskania zgody KE. Kraje powiadamiają KE o początku rozmów z dostawcami i informują o postępie negocjacji. KE przysyła na negocjacje swojego obserwatora. Jego rolą jest dbanie, by zapisy porozumienia były zgodne z unijnym prawem. Może on więc dawać rady stronom, jak negocjować, by prawa nie naruszyć. Końcowe porozumienie musi zostać zaakceptowane przez Brukselę przed podpisaniem i ratyfikacją. Wtedy stanie się prawomocne.
Nowe przepisy nie obejmują kontraktów komercyjnych. KE proponuje, by zobowiązać partnerów wszystkich dostawców spoza Unii (a więc przede wszystkim firmy rosyjskie) do przedstawiania danych o długoletnich (ponadrocznych) kontraktach na zakupy/dostawy gazu. Chodzi o takie dane, jak: czas obowiązywania umowy, minimalne i maksymalne objętości dobowe, miesięczne i roczne ilości zakupionego gazu, punkty odbioru gazu oraz warunki wstrzymania dostaw.
Do tego Komisja dostanie też dostęp do wybranych informacji, ale i do całego dokumentu, w tym cen (lub formuły cenowej) zakupu gazu zapisanych w kontrakcie. Jeżeli Bruksela lub krajowy organ regulujący rynek energii uzna, że kontrakt „może zaszkodzić bezpieczeństwo dostaw”, to wystąpi do dostawcy gazu o cały dokument, by ocenić jego wpływ na bezpieczeństwo.
Rozwiązania są niekorzystne szczególnie dla Gazpromu, który ma ok. 26 proc. gazowego rynku Unii. Wskutek forsowania projektów niezgodnych z przepisami UE Rosjanie musieli wycofać się z zaawansowanej budowy gazociągu południowego. Konflikt z Turcją spowodował kolejny niewypał – gazociąg Turecki Potok nie zszedł z desek kreślarskich. Teraz Moskwa i jej partnerzy z Niemiec, Holandii, Francji i Austrii forsują dwie nowe nitki gazociągu północnego. Ale opór jest duży. Oficjalnie wystąpiło przeciw temu osiem krajów Unii, w tym Polska, a także Ukraina.
