Ceny gazu ziemnego w Polsce i Europie znowu mocno rosną. Na Towarowej Giełdzie Energi, w transakcjach z dostawą natychmiastową, kurs 1 MWh (megawatogodzina) oscylował we wtorek i środę w pobliżu 1,1 tys. zł. Drożej było tylko na początku marca.
Równie wysokie koszty zakupu nękają pozostałe kraje Wspólnoty. Na kluczowej dla Startego Kontynentu giełdzie TTF cena surowca z dostawą na wrzesień zbliżała się już do 240 euro za 1 MWh. Jeszcze wyższe kursy odnotowywano w kontraktach z dostawą na miesiące zimowe.
Kluczowa jest pogoda
Powodem rosnących cen – tak jak we wcześniejszych miesiącach – są obawy, że na rynku zabraknie błękitnego paliwa. Niepokój podsycają Rosjanie, którzy ograniczają dostawy poprzez Nord Stream 1, główną magistralę służącą do transportu gazu do UE, w tym zwłaszcza do Niemiec. Gazprom cały czas jest kluczowym dostawcą na wspólnotowy rynek i bez niego nie da się w pełni zaspokoić popytu, nawet gdyby zapotrzebowanie nieco spadło w stosunku do średniej z wcześniejszych lat.
Czytaj więcej
Rząd w Berlinie usilnie pracuje nad zapewnieniem ciągłości dostaw gazu zimą. Choć podpisał umowę na nowe dostawy z Norwegii, to przerw wciąż nie można wykluczyć.
Polski rząd zapewnia, że surowca w naszym kraju nie zabraknie. Temu ma służyć m.in. podpisana właśnie przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa, której celem jest wzmocnienie bezpieczeństwa gazowego państwa w związku z sytuacją panującą na tym rynku.
Przewiduje ona m.in. wydłużenie do końca 2027 r. obowiązku zatwierdzania przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki taryf na sprzedaż błękitnego paliwa do odbiorców domowych i strategicznych instytucji pożytku publicznego. Ponadto z 40 do 50 dni wydłużono okres, w którym obowiązkowe zapasy surowca mają być dostarczone do systemu gazowego.
To może być jednak za mało. Kolejne szczegółowe analizy ekspertów, w tym m.in. niedawny raport organizacji Greenpeace, każą wątpić w deklaracje polityków, zwłaszcza jeśli nadejdzie mroźna zima, a dostawy z alternatywnych kierunków pozostaną na dotychczasowym poziomie.
– W mojej ocenie, im bliżej będziemy rozpoczęcia sezonu grzewczego, tym bardziej nerwowa będzie sytuacja na europejskim rynku gazu. Dużo będzie zależało zwłaszcza od temperatury powietrza i wynikającego z tego zapotrzebowania na surowiec – mówi Kamil Kliszcz, analityk BM mBanku.
Czytaj więcej
Za pięć dni do Wielkiej Brytanii dotrze pierwszy gazowiec z surowcem z Australii. Gaz z Antypodów to nowy, perspektywiczny kierunek różnicowania źródeł dostaw w Europie. Realny, bo Australia jest krajem, który mocno angażuje się w antyrosyjskie działania.
Jako przykład podaje Niemcy, gdzie wprawdzie średnie zużycie błękitnego paliwa zimą wynosi około 100 TWh (terawatogodziny) miesięcznie, ale były już takie okresy, kiedy sięgało 140 TWh. W przypadku tak podwyższonego zużycia nie ma co liczyć, że surowca wystarczy dla wszystkich. Podobnie jest w kilku innych krajach. – W efekcie konieczne może się okazać racjonalizowanie dostaw. Ale o tym zdecyduje pogoda, która jest nieprzewidywalna – twierdzi Kliszcz.
Konsekwencje wysokich cen już odczuwa dominujący gracz na polskim rynku gazu. PGNiG właśnie podało, że zawarło umowę kredytową z Bankiem Gospodarstwa Krajowego do kwoty 4,8 mld zł na okres 24 miesięcy. Pieniądze potrzebne są koncernowi na zakup surowca.
Przy okazji skorzystał on z gwarancji Skarbu Państwa, przewidzianych w ustawie o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu. Jednocześnie zarząd PGNiG próbuje uspokajać odbiorców, zapewniając, że na bieżąco monitoruje sytuację na międzynarodowym rynku błękitnego paliwa i będzie podejmował dalsze działania w kierunku zwiększenia dostępnych źródeł finansowania.
Kredyty i rekompensaty
– PGNiG musi pozyskiwać dodatkowe pieniądze na kapitał obrotowy, aby móc prowadzić handel gazem ziemnym w środowisku galopujących cen tego surowca. Dla spółki nie wiąże się z tym jakieś wielkie ryzyko, gdyż nie utrzymuje ona otwartej pozycji i nie bierze ryzyka zmian cen – uważa Kliszcz. Dodaje, że co do zasady grupa nie traci na rosnących cenach gazu, ponieważ w kolejnym ruchu przenosi je na klientów. W przypadku gospodarstw domowych i innych odbiorców, którym sprzedaje błękitne paliwo zgodnie z bardzo niską taryfą, otrzymuje z kolei rekompensatę od Skarbu Państwa. – Wykazane w II kw. 3,4 mld zł straty EBITDA w biznesie obrotu i magazynowania to efekt rozliczeń prowadzonych w grupie pomiędzy segmentami wydobycia i obrotu. Na poziomie całego koncernu spółka korzysta na rosnących cenach gazu – mówi analityk BM mBanku.
Czytaj więcej
Koncern zawarł z BGK umowę, na mocy której będzie mógł się zadłużyć do 4,8 mld zł. Pieniądze będą przeznaczane na zakup błękitnego paliwa, którego ceny znów zbliżają się historycznych maksimów.
PGNiG w ostatnich miesiącach zaciągnęło już kilka kredytów na realizację transakcji dotyczących zakupu gazu. W czerwcu informowało o zawarciu umowy z podmiotami grupy finansowej Sumitomo Mitsui Banking Corporation, które udzieliły wsparcia do 170 mln euro. W styczniu kredytu otwartego w rachunku bieżącym udzielił bank Societe Generale – na kwotę 750 mln zł. Z kolei w grudniu PGNiG zawarło trzy umowy z BGK, PKO BP i CaixaBank na łączną sumę 2,7 mld zł. W ramach każdego z tych kredytów udzielono finansowania na dziewięć miesięcy.
Niedawno koncern, a konkretnie zależna firma PGNiG Obrót Detaliczny, zajmująca się m.in. sprzedażą gazu do gospodarstw domowych, otrzymał kolejną transzę rekompensaty z tzw. Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny. Tym razem przekazano spółce prawie 2,5 mld zł na podstawie regulacji zawartych w ustawie o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu.
Łącznie od początku marca do dziś trafiło do PGNiG OD ponad 5,3 mld zł.
