Grupa Wyszehradzka apeluje do USA o gaz

Polska, Czechy, Słowacja ?i Węgry wystąpiły do władz ?w Waszyngtonie ?o przyspieszenie eksportu gazu do Europy Środkowej ?i Wschodniej. Biały Dom mówi o 2015 r.

Ambasadorowie krajów Grupy Wyszehradzkiej napisali w tej sprawie do Johna Boehnera, republikańskiego przewodniczącego Izby Reprezentantów – dowiedziały się amerykańskie media. Dyplomaci podkreślili, że amerykański gaz jest w regionie bardzo oczekiwany i będzie motorem amerykańskich inwestycji w tej części Europy.

John Boehner oświadczył w sobotę, że ma nadzieję, iż prezydent Barack Obama przychyli się do prośby Grupy Wyszehradzkiej i przyspieszy eksport gazu ziemnego, by Europa mogła zmniejszyć zależność od Rosji. Amerykański gaz jest obecnie trzy, cztery razy tańszy od rosyjskiego.

W ostatni czwartek członkowie komitetu ds. energetyki i handlu Izby Reprezentantów wnieśli do parlamentu projekt ustawy zezwalającej na eksport gazu z USA do Europy Wschodniej, w tym do Polski i na Ukrainę.

„Przyjmując tę ustawę wysyłamy jasny sygnał, że Ameryka ma zamiar w pełni wykorzystać swoje surowce energetyczne, nie tylko na swoje potrzeby, ale i dla zabezpieczenia dostaw gazu swoim sojusznikom, tak by zmniejszyć ich zależność od Rosji" – uzasadnił projekt szef komitetu Fred Upton.

Amerykański sekretarz ds. energetyki Ernest Monitz zapowiedział gotowość otwartej debaty na ten temat z Kongresem. Na razie jednak Biały Dom zwraca uwagę, że w tym roku w Europie zima była łagodna, poszczególne kraje (w tym Ukraina) mają duże zapasy gazu i jest mało prawdopodobne, aby amerykański surowiec dotarł do Europy przed końcem 2015 roku.

W piątek prezes Gazpromu Aleksiej Miller ostrzegł Kijów, że Gazprom przerwie dostawy, bo Ukraina przestała płacić za gaz. Rosjanie podali, że Naftogaz nie zapłacił za dostarczony w lutym rosyjski gaz i dług wzrósł do 1,89 mld dol.

– To oznacza, że Ukraina przestała płacić za gaz. Jest to całkowicie sprzeczne z kontraktem i zasadami międzynarodowego handlu. My natomiast zawsze wywiązywaliśmy się ze swoich zobowiązań kontraktowych. Ale nie możemy bezpłatnie dostarczać gazu. Albo Ukraina spłaci dług i opłaci na bieżąco dostawy, albo pojawia się ryzyko powrotu do sytuacji z początku 2009 r. – zapowiedział Miller. Doszło wtedy do trwającej dwa tygodnie wojny gazowej, gdy Julia Tymoszenko domagała się usunięcia z handlu gazem pośredników, szczególnie RosUkrEnergo, a Gazprom przykręcił kurek, bo nie podpisano nowej umowy. Uderzyło to nie tylko w Ukrainę, ale i kraje Unii, bo Ukraińcy przerwali tranzyt.

Wcześniej Miller zapowiedział, że od kwietnia Ukraina traci udzieloną w grudniu zniżkę (33 proc.) na kupowany gaz. Umowa dawała zniżkę na trzy miesiące z możliwości jej przedłużenia. 25 lutego Naftogaz spłacił Gazpromowi 1,68 mld dol. z 3,3 mld dol. długu. Koncern zapłacił też ponad 400 mln dol. za gaz dostarczony w styczniu. Nie przekonało to jednak Rosjan do przedłużenia zniżki.

Dlatego, jak dowiedziały się źródła amerykańskie, Grupa Wyszehradzka chciałaby, by dostawy paliwa z USA objęły także Ukrainę. Na zakończonej w piątek w Huston konferencji IHS CERAWeek były szef Rezerwy Federalnej Ben Bernanke potwierdził, że boom na wydobycie gazu łupkowego doprowadził do spadku cen energii w USA. A to poprawiło i poprawia kondycję całej gospodarki amerykańskiej.

W niedzielę minister energetyki Ukrainy Jurij Prodan zapowiedział, że cena rosyjskiego gazu w II kw. będzie na poziomie 368,5 dol./1000 m sześc. To o 100 dol. więcej niż wynosiła zniżkowa cena pierwszego kwartału. W ubiegłym roku Ukraina o 15 proc. zmniejszyła zakupy w Rosji do 28,1 mld m sześc. To połowa tego, co kraj kupował siedem lat temu.

—Iwona Trusewicz