Resort środowiska opublikował tzw. Białą Księgę Ochrony Złóż Kopalin, poprzez którą chce zainicjować szeroką dyskusję na temat rozwiązań prawnych dotyczących ochrony strategicznych złóż w Polsce. - To dokument do publicznej dyskusji, niczego nieprzesądzający. Zdajemy sobie sprawę, że obejmuje sprawy mocno kontrowersyjne, w których decyzje będzie podejmowało już nowe kierownictwo - mówi Sławomir Brodziński wiceminister środowiska i główny geolog kraju.
Dodaje, że biała księga powstała, gdyż do dziś nie ma polityki surowcowej w Polsce. Resort środowiska opracował cztery warianty ochrony złóż i spośród nich wskazał najbardziej preferowany. Pierwszy zakłada zachowanie obecnego stanu prawnego, drugi stworzenie jednolitego systemu ochrony wszystkich złóż, trzeci uchwalenie odrębnego prawa dla wybranych złóż, a czwarty wykorzystanie do ich ochrony tzw. obszarów funkcjonalnych.
Resort środowiska preferuje trzeci wariant. W jego ramach postuluje o stworzenie nowej ustawy o ochronie złóż strategicznych lub o nowelizację prawa geologicznego i górniczego. Ministerstwo wybrało też złoża, które powinny podlegać szczególnej ochronie. Dokonało tego na podstawie waloryzacji przeprowadzonej przez Państwowy Instytut Geologiczny, która uwzględniała cztery kryteria: złożowo - surowcowe, górnicze, środowiskowe i planistyczne, związane z zabudową terenu. Ocenie podlegało 249 udokumentowanych złóż, jeszcze niezagospodarowanych, wytypowanych przez PIG. Dla porównania wszystkich udokumentowanych w naszym kraju złóż jest około 14 tys. Ostatecznie wybrano 95 o najwyższym współczynniku waloryzacji. Wśród nich znalazły się 43 złoża węgla kamiennego, 15 węgla brunatnego, 11 gazu ziemnego, 4 ropy naftowej, 19 rud metali oraz 3 soli potasowo - magnezowych. Pod uwagę nie brano złóż obejmujących surowce skalne i chemiczne.
Resort środowiska zauważa, ze wybór konkretnego wariantu ochrony złóż, a także sam wykaz złóż strategicznych będzie wymagał merytorycznej dyskusji z udziałem wszystkich zainteresowanych stron. Wśród nich wymienia się nowy rząd, samorząd terytorialny, społeczności lokalne, organizacje pozarządowe i przedsiębiorców.
