Innowacyjna energetyka

Branża nie zawsze kojarzona była z innowacyjnością. To jednak będzie się zmieniać.

By utrzymać konkurencyjność, wiodące koncerny branży nie tylko poprawiają efektywność produkcji z paliw konwencjonalnych, która konkuruje z subsydiowaną na razie energią ze źródeł odnawialnych, ale też walczą o utrzymanie klientów na liberalizującym się rynku. Co więcej, same wchodzą w produkcję czystej energii.

– To polityka klimatyczna jest dziś motorem zmian technologicznych w sektorze wytwarzania, przesyłu, magazynowania i efektywności energetycznej – mówił podczas poświęconego innowacjom kongresu Energia@21 dr hab. Mariusz Swora, były prezes Urzędu Regulacji Energetyki.

Innowacje w cenie

Takie wydarzenia odbywają się dziś w wielu miejscach Europy i świata, bo próbujący na nowo zdefiniować swoją rolę sektor odpowiedzi szuka we wzroście innowacyjności.

Wydatki na ten cel niektóre grupy energetyczne już umieściły na liście priorytetów. Ze strategii PGE Polskiej Grupy Energetycznej wynika, że na działalność badawczo-rozwojową do 2020 r. będzie przeznaczała 1,5 proc. skonsolidowanego zysku netto. Licząc na podstawie ubiegłorocznego wyniku, w tym roku byłoby to ok. 55 mln zł. Ale to nie wszystko, bo spółka chce też korzystać ze środków publicznych.

– Opracowana w ostatnim czasie strategia rozwoju i innowacji zdefiniowała najważniejsze z punktu widzenia PGE obszary badań i nakreśliła szczegółowy plan działań innowacyjnych. Powołano też struktury odpowiedzialne za ten obszar w ramach całej grupy i poszczególnych jej linii biznesowych – informuje Maciej Szczepaniuk, rzecznik PGE.

Już w strategii grupa sygnalizowała, że wzrostu wartości upatruje m.in. w zarządzaniu generacją rozproszoną i magazynowaniem energii. Stawia też na rozwijanie nowych technologii wykorzystujących do wytwarzania zasoby krajowe, głównie węgla, ale też odpadów komunalnych.

– Dziś w całej grupie realizowanych jest ponad 40 projektów B+R (z ang. badania i rozwój) – dodaje Szczepaniuk.

Wśród nich jest przedsięwzięcie o nazwie Power to Gas, w którym największy wytwórca energii wspólnie Operatorem Gazociągów Przesyłowych Gaz-System pracuje nad zastosowaniem technologii magazynowania energii polegającej na jej przemianie na inny nośnik, tj. na paliwo gazowe. Jeśli technologię wykorzystywaną już m.in. w USA uda się zaadaptować w polskich warunkach, możliwe będzie zagospodarowanie nadwyżek energii produkowanej w elektrowniach wiatrowych.

Inne grupy też są aktywne. Energa intensywnie inwestuje w narzędzia do zarządzania popytem w sieci, a wraz z Lotosem uruchomiła niedawno w Trójmieście punkty ładowania dla aut elektrycznych. Z kolei RWE już wprowadził indywidualne stacje ładowania takich aut (rodzaj magazynu w formie baterii z energią z farm wiatrowych).

Szukając pomysłów

Enea planuje zmodyfikować strategię, kładąc większy nacisk na obszar badań i rozwoju. Już ogłosiła konkurs, w którym stawką jest 1 mln zł mający przyciągnąć nowe pomysły gotowe do wdrożenia za dwa, trzy lata. Ma pomysły na projekty warte kilkaset milionów złotych. Zastanawia się m.in. nad produktami dla prosumentów wykorzystującymi fotowoltaikę, a także możliwością stworzenia z tych rozproszonych źródeł tzw. elektrowni wirtualnych.

– W ciągu najbliższych lat energetyka będzie jednym z najbardziej zasilanych w środki sektorem. Tu działa prawo wielkich liczb: postęp dokonuje się najszybciej tam, gdzie wydaje się najwięcej – zauważa prof. Witold Orłowski z PwC. Ale, jego zdaniem, błędem byłoby sprowadzanie innowacyjności do wydatków na najdroższe technologie. Chodzi głównie o zaszczepienie tzw. kultury innowacyjnego myślenia prowadzącej do wdrażania lepszych rozwiązań coraz mniejszym kosztem.

Ale koszty odgrywają rolę zasadniczą dla modernizującego się sektora. Szukając nowych źródeł finansowania, branża startuje w konkursie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju i stara się o ustanowienie sektorowego programu badawczo-rozwojowego. Z naszych informacji wynika, że mogła aplikować nawet o ponad 2 mld zł. Nie oznacza to, że takie środki dostanie. Obecnie wnioski poszczególnych branż przeszły weryfikację ekspercką i czekają na wydanie rekomendacji.