Rosja w naftowym kryzysie

Jeżeli ropa nadal będzie tańsza niż 40 dolarów za baryłkę, rosyjska gospodarka przeżyje szok.

Ceny ropy Brent spadły we wtorek poniżej 40 dolarów za baryłkę. To najniższy poziom od siedmiu lat. Kolejna przecena jest reakcją rynku na decyzję OPEC, by na pięć lat zamrozić wydobycie na tym samym poziomie co obecnie (30–31,5 mln baryłek dziennie). Odbiło się to mocno również na cenie ropy rosyjskiej. Baryłka ropy Ural, która kosztowała na początku roku 52,16 dol., we wtorek – 38,34 dol.

Eksperci alarmują, że taki poziom cen jest krytyczny dla rosyjskich koncernów. Nie będą one miały czym finansować inwestycji ani pozyskiwać surowca z nowych złóż. A tylko zwiększenie wydobycia może im obecnie rekompensować tanią ropę. W 2014 r. Rosja wydobyła 526,7 mln ton ropy. Teraz najwięksi producenci już zdecydowali o zamrożeniu projektów, które miały zapewnić produkcję 26 mln ton surowca rocznie, podał minister energetyki Aleksandr Nowak.

Jak przypomina gazeta „RBK", największy koncern paliwowy kraju Rosnieft, przesunął w czasie uruchomienie wydobycia z dziesięciu nowych złóż, w tym największego Wankoru w Krasnojarskim Kraju. Prezes Igor Sieczin już w czerwcu ostrzegał, że cena ropy (wtedy jeszcze po 63 dol. za baryłkę) nie gwarantuje zwrotu kosztów.

Dlatego, by uniknąć nowego szoku cenowego i ogromnych strat, cena, zdaniem Sieczina, powinna wrócić do 80 dol. Jednak w końcu listopada prezes Rosnieftu przyznał, że nie spodziewa się odbicia na tym rynku wcześniej niż w drugiej połowie 2017 r.

Największy prywatny producent paliw w Rosji, Łukoil, przygotowuje swój budżet na przyszły rok wg konserwatywnego scenariusza przewidującego cenę ropy 50 dol. za baryłkę. Prezes i największy udziałowiec Wagit Alekpierow przyznał, że aby zachować obecny poziom inwestycji oraz poszukiwań złóż, ropa musiałaby kosztować od 65 do 90 dol.

Również Gazprom Nieft obawia się, że nie będzie szybkiej poprawy. W budżecie na najbliższe trzy lata założył cenę 45 dol. Analitycy Merill Lynch zwracają uwagę, że branży sprzyja słaby rubel (we wtorek był najtańszy od sierpnia) oraz elastyczne opodatkowanie.

Resort gospodarki przyjął dwa scenariusze dla budżetu na przyszły rok. Ten konserwatywny zakłada cenę na poziomie 40 dol. i oznaczać będzie pogłębienie kryzysu, który zaczął się po rosyjskiej aneksji Krymu w marcu 2014 r.

PKB Rosji zmniejszy się w przyszłym roku o 1 proc., inwestycje o 6,4 proc., produkcja przemysłowa o 0,5 proc. Minister finansów przyznał, że deficyt budżetowy sięgnie 2–3 proc. PKB.

Aleksiej Kudrin, były wicepremier i minister finansów, jest zdania, że ropa jeszcze długo będzie tania.

Nieoczekiwanie dla wszystkich premier Dmitrij Miedwiediew zapowiedział w środę, że gospodarka Rosji w przyszłym roku będzie rosła.

Tego samego dnia minister gospodarki Aleksiej Ulukajew przedstawił zupełnie inne dane. W IV kw. PKB stracił rok do roku 3,5 proc. A w pierwszych trzech miesiącach przyszłego roku PKB ma się skurczyć o kolejne 0,7 proc.

Kraje OPEC cierpią przez niskie ceny

Tania ropa uderzy też w budżety członków kartelu OPEC. Ich budżety także nie domykają się przy cenie 40 dolarów za baryłkę. Najtrudniej będzie miała Libia, której do zrównoważenia finansów państwa potrzeba nierealnej ceny 269 dol. Lider kartelu Arabia Saudyjska nie będzie miała deficytu przy cenie 106 dol. Iran wchodzący z pełną produkcją na rynek światowy po okresie sankcji potrzebuje ceny 87 dol., podczas gdy Kuwejt zadowoli się 67 dol. Według środowej prognozy amerykańskiego resortu energetyki w przyszłym roku średnia cena wyniesie 56 dol., a baryłka amerykańskiej ropy WTI ma kosztować 51 dol. Poziom amerykańskiego wydobycia w tym roku wyniesie 9,3 mln baryłek na dobę, a w przyszłym spadnie do 8,8 mln.