Kulisy giełdowej afery w Elektrociepłowni Będzin. Kto za tym stoi?

Spółka Altum w ciągu pół roku przejęła ponad 45 proc. akcji Elektrociepłowni Będzin SA. W tym czasie kurs EC Będzin wzrósł o 1349 proc. Sprawę bada KNF. „Rzeczpospolita” prześledziła jak do tego doszło.

Publikacja: 25.06.2023 08:11

Kulisy giełdowej afery w Elektrociepłowni Będzin. Kto za tym stoi?

Foto: Bloomberg

Warszawska spółka Altum (kapitał zakładowy 5 tys. zł.), której prezesem jest 35-letni Przemysław Bałdyga - niedoszły radny PiS z Legionowa - w grudniu ub. r. kupuje ponad 645 tys. akcji EC Będzin (20,52 proc. z będących w obrocie) od VALUE Fundusz Inwestycyjny Zamknięty i Familar. Ówczesna ich wartość, to ok. 5 zł za akcje.

Tak zaczęła się historia niebywałych wzrostów wartości akcji spółki giełdowej, którą teraz zajmuje się Komisja Nadzoru Finansowego. Warszawska Grupa Altum kolejny rozdział w tej opowieści dopisuje w marcu tego roku, dokonując 5 transakcji kupna, podwyższając tym samym wielkość swoich udziałów w EC Będzin do 40,3 proc. Skupowanie akcji trwa także przez cały kwiecień, po zawarciu 8 transakcji Altum ma na koniec miesiąca 43 proc. w EC Będzin. Scenariusz powtarza się także w czerwcu - obrót akcjami spółki gwałtownie rośnie, ich cena bije zaś kolejne rekordy. Pojawiają się także pierwsze wątpliwości, elektrociepłownia ma bowiem kłopoty finansowe, nic nie uzasadnia tak wysokich wzrostów wartości akcji. 

Dziwny skup akcji EC Będzin

Czy inwestorzy zaczęli skupować akcje EC Będzin podejrzewając, że wkrótce może dojść do kluczowej dla spółki inwestycji? Faktycznie, kilka lat temu spekulowano, że podmiot działający w Zagłębiu Dąbrowskim miał przejąć Tauron. Teraz taki scenariusz należy wykluczyć, mimo że Skarb Państwa ma jeszcze 5 proc. udziałów w EC Będzin. Gdy Grupa Altum ma już 45,33 proc. (czerwiec 2023 r.) zapytaliśmy Przemysława Bałdygę skąd ta wiara w EC Będzin.

Czytaj więcej

Afera z manipulacją akcjami Będzina. W tle inwestycja Orlenu. Morawiecki reaguje

- Grupa Altum dostrzega olbrzymie możliwości dla rozwoju spółki Elektrociepłownia Będzin S.A., a także jej spółek zależnych oraz dostrzega jej strategiczny charakter i znaczący udział w rynku energii i ciepła. Nasze plany inwestycyjne w jej akcje mają charakter długoterminowy. Według naszej oceny aktywa i potencjał grupy kapitałowej EC Będzin znacząco przewyższają jej zobowiązania, a szans i silnych stron jest zdecydowanie więcej niż ewentualnych zagrożeń, a wyniki finansowe jednej ze spółek zależnych Elektrociepłowni Będzin S.A. nie wpływają negatywnie na nasze decyzje inwestycyjne – taką odpowiedź przekazał nam prezes Altum 14 czerwca 2023 r.

W tym samym czasie EC Będzin publikuje wyniki finansowe za ubiegły rok. „Strata na działalności operacyjnej wyniosła w 2022 roku ok. 200,3 mln zł w porównaniu do straty w wysokości ok. 191,1 mln zł. w 2021 roku. Natomiast strata netto w 2022 roku wyniosła ok. 205,8 mln zł. w porównaniu do straty netto ok. 210,6 mln zł. w 2021 r.” - czytamy w komunikacie spółki. Ale to nie wszystkie kłopoty. EC Będzin jest m.in. w sporze sądowym z Polską Grupą Górniczą SA, doszło również do spadku środków płynnych Elektrociepłowni Będzin SA z 43 mln zł. na początku 2022 r. do 2 mln zł. na koniec roku. Spółka tłumaczyła jednemu z akcjonariuszy, że musiała - za 40,9 mln zł - kupić węgiel. Czy sprzedawcą węgla dla będzińskiej spółki był właśnie Altum? Nie wiemy, EC Będzin nie ujawnia w komunikatach giełdowych od kogo kupuje węgiel.

Nieoczekiwane zbiegi okoliczności personalnych

Co wiemy o Grupie Altum? Jak wynika z dostępnych dokumentów, jej właścicielami są dwie inne spółki - Biurorachunkowe.com i Altum Finance. Ma zaledwie 5 tys. zł kapitału zakładowego, a prezesem jest 35-letni Przemysław Bałdyga, mający za sobą nieudany epizod w lokalnej, warszawskiej polityce. W trakcie ostatnich wyborów samorządowych Bałdyga startował z list Prawa i Sprawiedliwości. Mieszkańcy Legionowa jednak go nie wybrali.  

Czytaj więcej

Elektrownia Będzin broni się przed zarzutami o manipulowanie kursem akcji spółki

Grupa Altum ma długą listę obszarów swej działalności. Natrafiamy w niej m.in. na wydobycie węgla i torfu i jednocześnie na… sieć powiązań spółek, o których piszemy. Poprzednim – przed Bałdygą - prezesem Grupy Altum był Czesław Wołyniec, prokurentem w spółce jest natomiast Monika Wołyniec, prywatnie żona Sławomira Wołyńca, który od niedawna jest… wiceprzewodniczącym Rady Nadzorczej Elektrociepłowni Będzin SA. Prywatnie, te trzy osoby to rodzina. Ale Sławomir Wołyniec jest także prezesem firmy V-Project S.A. również handlującej surowcami, głównie węglem. Wołyniec w odpowiedzi na pytania „Rzeczpospolitej” przyznaje, że „V-PROJECT SA jest jednym z dostawców węgla m.in. dla potrzeb Elektrociepłowni Będzin od roku 2020”. V-Project SA ma nawet biuro handlowe w Będzinie. 

Wiceprezes, inwestor, mecenas, pełnomocnik Lux Veritatis. W jednym

Wiceprezesem ds. korporacyjnych w EC Będzin jest mec. Marcin Chodkowski. To jeden z byłych już adwokatów znanej warszawskiej Kancelarii Kopeć Zborowski Adwokaci i Radcowie Prawni Sp. p., znanej z obsługi m.in. Daniela Obajtka, prezesa Orlenu w jego sporach z mediami. Mec. Chodkowski był w tej kancelarii szefem działu prawa karnego i jak sam pisze w CV zajmował się „obsługą największych klientów Kancelarii, w tym m.in.: PKN Orlen SA, PGE SA, JSW SA, Onico SA, Polska Grupa Zbrojeniowa SA”. Był także pełnomocnikiem Fundacji Lux Veritatis należącą do ojca Tadeusza Rydzyka. Z kancelarii mec. Zaborowskiego odszedł w lutym 2023 r. Miesiąc później założył własną - Kancelarię Kubik Chodkowski w Warszawie.

W czerwcu tego roku Chodkowski, dwukrotnie – jak wynika z dokumentów spółki - kupuje akcje EC Będzin na GPW, za pierwszym razem płacąc 22,2 zł. za akcję, a za drugim 31 zł. Ta ostatnia transakcja miała miejsce trzy dni przed opublikowaniem przez EC Będzin komunikatu o prowadzeniu rozmów z Orlen Synthos Green Energy.

Zapytaliśmy mec. Marcina Chodkowskiego o te transakcje i o współpracę z Orlenem.

- Tak, nabyłem niewielki pakiet akcji, który posiadam do dziś. Łącznie to 1.200 akcji spośród 3 149 200 jakie wyemitowała Spółka. Uważam, że nabywanie akcji przez członków zarządu spółek, którymi kierują jest dobrym zwyczajem. Wierzę w ten projekt i chciałem być także jego częścią. Pierwszy niewielki pakiet akcji nabyłem 9 czerwca. Następnie dokupiłem jeszcze kolejny, mały pakiet tak aby przekroczyć próg 5 000 euro i móc poinformować rynek o tym fakcie stosownym raportem – odpisał nam wiceprezes EC Będzin.

Czytaj więcej

KNF żąda wyjaśnień od EC Będzin

O współpracy z Orlenem, Chodkowski pisze natomiast tak: „W ramach jednej z wielu współpracy, które prowadziłem w przeszłości - wykonywałem czynności na rzecz tego podmiotu, ostatni raz w marcu 2021 r.”.

Mec. Marcin Chodkowski jest także członkiem Rady Nadzorczej V-Projekt SA, spółki, w której prezesem jest Sławomir Wołyniec, który sam przyznaje, że sprzedaje węgiel EC Będzin, a którego to żona – Monika – jest prokurentem w Grupie Altum, która jest zaś znaczącym akcjonariuszem EC Będzin.

Prawie 900 proc. wzrostu EC Będzin w miesiąc

Akcje spółki EC Będzin, bez żadnego uzasadnionego powodu, zaczęły gwałtowanie rosnąć na początku czerwca 2023 r. Do 21 czerwca ich wartość była większa o ponad 872 proc. w porównaniu do pierwszych dni miesiąca.

Tymczasem spółka za I kw. 2023 r. odnotowała 70,5 mln zł. straty netto, jest w sporze z Ministerstwem Klimatu i Środowiska w kwestii rozliczeń darmowych uprawień do emisji CO2, a biznes, w którym działa jest mocno regulowany przez państwo, czego symbolem są np. zamrożone ceny energii i ciepła. Bardzo duży ruch na akacjach EC Będzin przyciągnął jednak uwagę innych inwestorów, którzy zaczęli również kupować akcje spółki. Mimo braku jakichkolwiek – finansowych i biznesowych – powodów, jakby uwierzyli, że coś się musi kryć za wcześniejszymi transakcjami.  

EC Będzin – wieczorem 21 czerwca br. - opublikował raport o zawarciu umowy o zachowaniu poufności (NDA) z Orlen Synthos Green Energy. Wiceprezes spółki mec. Marcin Chodkowski wyjaśniał nam (było to zanim pytaliśmy o kupowanie przez niego akcji spółki), że jakiekolwiek rozmowy na temat podpisania NDA z OSGE rozpoczęły się w poniedziałek 19 czerwca 2023 r. 

- We wtorek i w środę procedowana była finalna treść dokumentu. O akceptacji finalnej treści NDA dowiedzieliśmy się w środę 22 czerwca 2023 r. (prawdopodobnie chodzi o 21 czerwca – red.). Tego samego dnia otrzymaliśmy podpisany przez OSGE dokument. Niezwłocznie po podpisaniu dokumentu przez przedstawicieli EC Będzin podaliśmy ten fakt do publicznej wiadomości w drodze raportu bieżącego, dochowując wszelkich wymaganych obowiązków – mówił nam wtedy wiceprezes Chodkowski.

W krótkim raporcie czytamy, że została zawarta umowa o zachowaniu poufności (NDA) z Orlen Synthos Green Energy (spółka córka Orlenu i Synthosu) w sprawie rozmów dot. inwestycji polegającej na zbadaniu możliwości realizacji w tej lokalizacji reaktorów modułowych w technologii BWRX – 300.

Czy faktycznie temat pojawił się dopiero 19 czerwca? Mamy co do tego wątpliwości, ponieważ już 14 czerwca 2023 r. w odpowiedzi na pytania „Rzeczpospolitej” EC Będzin przekazał, że „analizuje możliwości zastosowania innych technologii bezemisyjnych instalacji energetyczno-ciepłowniczych”. To wskazuje zaś na rozmowy z Orlenem i na to, że musiały one trwać już co najmniej od kilku tygodni. Czy to wskazuje również na to, że ktoś – wiedząc o możliwej współpracy przy budowie małych reaktorów jądrowych – postanowił posiadane informacje zamienić w pieniądze?

W czwartek, 22 czerwca 2023 r. na rynek i do naszej redakcji trafia komunikat: "Orlen Synthos Green Energy oświadcza, iż nie planuje współpracy z EC Będzin S.A., zaś przedmiotowa umowa o zachowaniu poufności podpisana została na prośbę EC Będzin w celu przedstawienia kryteriów posiadanej lokalizacji".

Czytaj więcej

EC Będzin znów rośnie. I w tle znów tajemniczy inwestor

Kto chciał atomu w Będzinie 

Z naszych nieoficjalnych informacji wynika, że to EC Będzin bardzo chciał zainteresować Orlen budową reaktora SMR na terenie elektrociepłowni. Tyle tylko, że koncern w kwietniu wybrał już kilka lokalizacji dla SMR, a na liście nie było Będzina. Orlen nie wyjaśnia jednak, dlaczego mimo to podpisał NDA ze spółką, tłumaczy tylko, że „takich listów podpisał już wiele”.

Czy „mały atom” w Będzinie miałby w ogóle szanse powstać? Reaktory SMR mają być źródłem ciepła dla miast w procesie dekarbonizacji, więc zastąpienie nim węglowej Elektrociepłowni można byłoby uznać za sensowne. Jednak tereny EC Będzin leżą niemal w centrum miasta, co pozwala – niemal z pewnością – stwierdzić, że z tych planów nic by nie wyszło. Tym bardziej, że budowa każdego reaktora SMR będzie podlegać ocenom środowiskowym i konsultacjom społecznym. Trudno wyobrazić sobie, aby mieszkańcy Będzina zgodzili się na atom w środku miasta.

Komunikat Orlen Synthos Green Energy właściwie negujący wydany ten kilkanaście godzin wcześniej przez EC Będzin, sprawił, że akcje elektrociepłowni w jeden dzień (czwartek) straciły na wartości prawie 55 proc.

Kto stoi za aferą z akcjami EC Będzin

Zamiast Orlenu do gry weszła Komisja Nadzoru Finansowego. „Nadzór podejmuje w takich sytuacjach szereg czynności wyjaśniających, a w przypadku uzasadnionego podejrzenia wykorzystania informacji poufnych lub manipulacji, kieruje stosowne zawiadomienia do organów ścigania. Nadzór zawsze dąży do tego, aby w maksymalnym zakresie informować szeroki rynek o efektach działań nadzorczych” – czytamy w komunikacie Komisji opublikowanym w czwartek, po dementi Orlenu i po wpisie premiera Mateusza Morawieckiego na Twitterze.  

- KNF będzie stosować politykę „zero tolerancji” – mówił w drugiej części dnia (czwartek) Jacek Jastrzębski, przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego.

EC Będzin zapewnia nas, że także w interesie spółki jest maksymalnie szybkie i transparentne wyjaśnienie sprawy. 

Czego więc byliśmy świadkami? Wykorzystania poufnych informacji, czyli potencjalnej współpracy z Orlenem przy budowie reaktora SMR w EC Będzin i zakupie jak największych pakietów akcji, póki były tanie?

A może chodziło o to, aby wpierw skupić z rynku tanie akcje spółki EC Będzin, następnie zainteresować Orlen terenem elektrociepłowni, podbić później cenę akcji publiczną informacją o współpracy i zarobić?

Czy wreszcie, chodzić może miało o sztuczne „napompowanie” wartości EC Będzin, zanim zostanie ogłoszone przejęcie spółki przez inny, większy podmiot? Znany zaufanym osobom?

Tymczasem Grupa Altum - główny akcjonariusz EC Będzin – w czwartek (22.06.2023), gdy kurs akcji pikował, dokupiła kolejny pakiet akcji - 14,6 tys. walorów przy średniej cenie 35,50 zł. W piątek (23.06.2023) kurs EC Będzin… wzrósł na giełdzie o blisko 28 proc., ale po niespełna godzinie obrót akcjami spółki został zawieszony. 

Warszawska spółka Altum (kapitał zakładowy 5 tys. zł.), której prezesem jest 35-letni Przemysław Bałdyga - niedoszły radny PiS z Legionowa - w grudniu ub. r. kupuje ponad 645 tys. akcji EC Będzin (20,52 proc. z będących w obrocie) od VALUE Fundusz Inwestycyjny Zamknięty i Familar. Ówczesna ich wartość, to ok. 5 zł za akcje.

Tak zaczęła się historia niebywałych wzrostów wartości akcji spółki giełdowej, którą teraz zajmuje się Komisja Nadzoru Finansowego. Warszawska Grupa Altum kolejny rozdział w tej opowieści dopisuje w marcu tego roku, dokonując 5 transakcji kupna, podwyższając tym samym wielkość swoich udziałów w EC Będzin do 40,3 proc. Skupowanie akcji trwa także przez cały kwiecień, po zawarciu 8 transakcji Altum ma na koniec miesiąca 43 proc. w EC Będzin. Scenariusz powtarza się także w czerwcu - obrót akcjami spółki gwałtownie rośnie, ich cena bije zaś kolejne rekordy. Pojawiają się także pierwsze wątpliwości, elektrociepłownia ma bowiem kłopoty finansowe, nic nie uzasadnia tak wysokich wzrostów wartości akcji. 

Pozostało 92% artykułu
Elektroenergetyka
Elektroenergetyka zieleni się na giełdzie po doniesieniach o wydzieleniu węgla
Elektroenergetyka
Ukraina zaskoczyła. Wyprodukowała nadmiar prądu i wysłała do Polski
Elektroenergetyka
Enea podaje wyniki i przypomina o zawieszeniu NABE
Elektroenergetyka
Kolejny państwowy kontrakt-widmo. Tak się kończy kupowanie biomasy na pustyni
Elektroenergetyka
Straty Ukrainy po największym rosyjskim ataku na obiekty energetyczne
Materiał Promocyjny
20 lat Polski Wschodniej w Unii Europejskiej