Rząd dosypie do górniczych odejść. Wcześniejszego zamykania kopalń nie będzie

Koszt likwidacji kopalń węgla kamiennego w ciągu najbliższych 10 lat oszacowano w nowej wersji projektu ustawy górniczej na 9,125 mld zł, w tym bezpośrednio 8,347 mld zł to koszt dla budżetu państwa. Wcześniejszego zamykania kopalń jednak nie będzie.

Publikacja: 02.05.2025 16:21

Rząd dosypie do górniczych odejść. Wcześniejszego zamykania kopalń nie będzie

Foto: Adobe Stock

Nowe, zaktualizowane dane podano w Ocenie Skutków Regulacji do projektu nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Ministerstwo Przemysłu pracuje na tym projektem od początku stycznia. Głównymi założeniami projektu jest umożliwienie finansowania świadczeń dla pracowników likwidowanych zakładów górniczych oraz umożliwienie likwidacji kopalń przez przedsiębiorców górniczych, którzy będą mogli na ten cel dostawać państwowe dotacje, a nie jak dotąd, przez spółkę restrukturyzacyjną (SRK).

Wyższe dotacje do górnictwa 

Wpływ projektowanych przepisów na budżet państwa w ciągu dziesięciu lat oszacowano pierwotnie na 4,182 mld zł. Jednak po sugestiach o potrzebie zwiększania tej pomocy, w nowej wersji saldo określono ogółem na 9,125 mln zł, w tym 8,347 mld zł to koszt dla budżetu państwa, a 183 mln zł dla NFOŚiGW. 595 mln zł to utracone dochody państwowych instytucji.

W toku konsultacji projektu spółki węglowe zgłosiły 44 uwagi. Dotyczyły one m.in. rozszerzenia narzędzia urlopów górniczych, zwiększenia wartości jednorazowych odpraw, przy pozostawieniu ich nieopodatkowania czy rozszerzenia katalogu dotacji na likwidację kopalń o oznaczone części zakładów i zbędny majątek. Jak czytamy w rządowych dokumentach, w odpowiedzi na te uwagi, w nowej wersji projektu m.in. zwiększono wartość jednorazowych odpraw ze 120 tys. zł do 170 tys. zł.

Rozszerzono też możliwość stosowania urlopów górniczych w obrębie zakładów – w pierwotnej wersji obejmowała ona tylko zakłady likwidowane, w obecnej są to wszystkie zakłady spółek objętych Nowym Systemem Wsparcia (Polska Grupa Górnicza, Południowy Koncern Węglowy, Węglokoks Kraj). Pozostawiono natomiast długość urlopów – do czterech lat dla pracowników dołowych i do trzech lat dla pracowników przeróbki.

W nowym projekcie resort przemysłu założył też, że nowelizacja wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2026 r. PGG zabiegała wcześniej, aby termin ten ustalić na 30 czerwca br. wskazując, że przewidziała już w planie techniczno-ekonomicznym i programach operacyjnych rozpoczęcie w tym roku działań związanych z rozpoczęciem połączenia kopalń Bielszowice i Halemba w jeden ruch.

Zdaniem ministerstwa oczekiwanym efektem wejścia w życie projektu jest kontynuacja procesu stopniowego wygaszenia działalności 17 podziemnych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny energetyczny w Polsce w sposób społecznie akceptowalny i niewpływający negatywnie na bezpieczeństwo energetyczne kraju.

 Celem przepisów przyznających świadczenia pracownikom ma być zminimalizowanie negatywnych skutków społecznych kontynowania procesu stopniowej likwidacji zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny energetyczny. - W projektowanych przepisach zachowuje się podobny charakter świadczeń socjalnych, jednocześnie zmniejszając do 3 lat okres stażu pracy uprawniającego do uzyskania jednorazowej odprawy pieniężnej oraz zwiększając kwotę tej odprawy z uwzględnieniem skumulowanego wskaźnika inflacji w stosunku do 2021 r. Powyższe powinno stanowić zachętę do skorzystania z tych rozwiązań przez jak największą liczbę osób – czytamy w uzasadnieniu. 

Czytaj więcej

Blisko 300 tys. zł dla odchodzących z górnictwa? Spółki chcą wyższych zachęt

Zamykanie kopalń zgodnie z umową społeczną 

W OSR założono, że w ciągu najbliższych 10 lat projektowane zmiany pozwolą na zakończenie wydobycia i rozpoczęcie likwidacji w 6 zakładach: Bobrek, Wujek, Sośnica, Bolesław Śmiały, Bielszowice i Halemba. Projekt ustawy nie zakłada przyspieszenia zamykania kopalń względem harmonogramu z umowy społecznej z 2021 r. (wyjątkiem jest kopalnia Bobrek, która zostanie zamknięta wcześniej przez tąpnięcie, które uniemożliwia dalsze wydobycie węgla w bezpieczny sposób).

– Głównym celem wprowadzenia proponowanych zmian do ustawy jest kontynowanie procesu trzystopniowego wygaszania działalności podziemnych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny inny niż koksujący, zgodnie z harmonogramem, ujętym w pkt IV umowy społecznej. Wyjątek w tym zakresie dotyczy zakładu górniczego KWK Bobrek, należącego do przedsiębiorcy Węglokoks Kraj S.A., który zgodnie z ww. harmonogramem miał zakończyć eksploatację w 2040 r. Jednak z uwagi na warunki geologiczno-górnicze, likwidacja ww. zakładu górniczego będzie musiała nastąpić we wcześniejszym terminie – czytamy w uzasadnieniu. 

Czytaj więcej

Jest nowy prezes Polskiej Grupy Górniczej. Spółka zmaga się z miliardami strat

Latem ub. roku Polska Grupa Górnicza wspólnie z innymi spółkami objętymi Nowym Systemem Wsparcia na podstawie umowy społecznej dla górnictwa węgla kamiennego z maja 2021 r. (Południowy Koncern Węglowy i Węglokoks Kraj) zaproponowała zmianę przepisów, aby ustawa górnicza pozwoliła im elastyczniej zmniejszać stan zatrudnienia i redukować związane z nim ciężary finansowe. W ocenie objętych nowym systemem wsparcia spółek węglowych (zatrudniających ogółem ok. 44 tys. osób) zmiany mają zasadnicze znaczenie dla powodzenia procesu transformacji górnictwa w Polsce.

Nowe, zaktualizowane dane podano w Ocenie Skutków Regulacji do projektu nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Ministerstwo Przemysłu pracuje na tym projektem od początku stycznia. Głównymi założeniami projektu jest umożliwienie finansowania świadczeń dla pracowników likwidowanych zakładów górniczych oraz umożliwienie likwidacji kopalń przez przedsiębiorców górniczych, którzy będą mogli na ten cel dostawać państwowe dotacje, a nie jak dotąd, przez spółkę restrukturyzacyjną (SRK).

Pozostało jeszcze 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Węgiel
Rosja zamyka okupowane kopalnie Ukrainy. Nie dają zarobić reżimowi
Węgiel
Bogdanka nie trafi bezpośrednio pod skrzydła rządu. Jest jasna deklaracja
Węgiel
Rosyjskie górnictwo upadnie. Wojna zabiera pieniądze na ratowanie sektora
Węgiel
Węgiel z Dębieńska w rękach premiera Tuska
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Węgiel
JSW tnie inwestycje na ponad miliard złotych, a wiceprezes odchodzi
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne