Dodatek węglowy do zmiany? Organizacje pozarządowe: społecznie niesprawiedliwy

Dodatek energetyczny zamiast węglowego – organizacje pozarządowe proponują zmiany w rządowej ustawie dotyczącej dodatku węglowego. Chcą zastąpić go dodatkiem ciepłowniczym. Pojawia się propozycja progu dochodowego.

Społeczna propozycja dodatku energetycznego przedstawiona w czwartek przez Polski Alarm Smogowy, Instytut Badań Strukturalnych i Fundację Frank Bold dotyczy 3 tys. zł dla mieszkających w domach jednorodzinnych i 1 tys. zł dla mieszkających w domach wielorodzinnych. Zdaniem organizacji powinna ona zastąpić – ich zdaniem – społecznie niesprawiedliwą rządową ustawę o dodatku węglowym, nad którą 4 sierpnia będzie pracował Senat.

Dodatek dla wszystkich z niskimi dochodami

W propozycji społecznej (dodatek energetyczny) wsparcie mogłyby otrzymać wszystkie gospodarstwa domowe z niskimi dochodami bez względu na sposób w jaki ogrzewają swój dom lub mieszkanie. Zaproponowany projekt społeczny jest skierowany do gospodarstw domowych o najniższych dochodach, niezależnie od tego, z jakiego źródła ciepła korzystają. Rodziny spełniające kryteria dochodowe z ustawy o dodatku osłonowym, przyjętej w ramach tarczy antyinflacyjnej mogłyby liczyć na 3 tys. zł dopłaty, jeśli mieszkają w domu jednorodzinnym lub 1 tys. zł dopłaty, jeśli mieszkają w budynku wielorodzinnym.

Rządowy projekt przewiduje 3 tys. zł dopłaty dla tych gospodarstw domowych, które ogrzewają się węglem, niezależnie od poziomu ich dochodów. – Tym samym wyklucza z pomocy aż dwie trzecie rodzin, w tym niemal połowę tych o niskich dochodach. Nie skorzystają z niego m.in. gospodarstwa ogrzewające domy z miejskich sieci ciepłowniczych, lokalnych kotłowni lub używające gazu, pelletu drzewnego czy oleju opałowego czytamy w apelu. Zdaniem Andrzeja Guły, lidera Polskiego Alarmu Smogowego kierowanie pomocy jedynie do użytkowników węgla i pozostawienie bez żadnego wsparcia połowy rodzin o najniższych dochodach, które też muszą stawić czoła rosnącym cenom energii, jest przejawem skrajnej niesprawiedliwości. – Dlatego postanowiliśmy zaapelować do wszystkich senatorów, którzy będą pracować nad ustawą rządową, o odpowiedzialne, solidarne i niewykluczające podejście. Pomoc powinna trafić do najbardziej potrzebujących, a nie jedynie do użytkowników węgla – dodaje Guła.

Czytaj więcej

Prawo dla Ciebie

Dodatek węglowy: Rzecznik praw obywatelskich pisze o dyskryminacji

Każdy ogrzewający swój dom węglem dostaje 3 tys. zł specjalnego dodatku. Nie otrzymują go zaś osoby używające paliw ekologicznych np. gazu, energii elektrycznej czy pompy ciepła.

– Z rządowego dodatku węglowego skorzysta milion zamożnych gospodarstw domowych, zaś aż 1,5 miliona rodzin o najniższych dochodach, w tym wielu emerytów, będzie pozbawionych wsparcia. Dzięki propozycji społecznej pomoc uzyska 100 proc. gospodarstw o niskich dochodach i blisko 80 proc. rodzin utrzymujących się wyłącznie z emerytur – mówi Jakub Sokołowski z Instytutu Badań Strukturalnych, organizacji od lat zajmującej się problematyką ubóstwa energetycznego. Na rządowym projekcie miałoby zaś skorzystać 46 proc. emerytów i rencistów. Podczas gdy koszt rządowego dodatku węglowego szacowany jest na 11,5 miliarda złotych, propozycja społeczna zamyka się w kwocie 9,5 miliarda złotych.

Przyspieszenie termomodernizacji

Drugim filarem społecznej inicjatywy ma być pobudzenie działań poprawiających efektywność energetyczną polskich domów, co w kolejnych sezonach grzewczych pomoże Polkom i Polakom wydawać mniej na ogrzewanie. Organizacje społeczne proponują wprowadzenie darmowego bonu na audyt energetyczny dla budynków jedno- i wielorodzinnych.

– Polskie domy są w fatalnym stanie energetycznym. 30 proc. domów jednorodzinnych nie posiada żadnego ocieplenia ścian zewnętrznych. Gdyby już kilka lat temu zaczęto na poważnie pomagać gospodarstwom domowym w poprawie efektywności energetycznej, dziś nie zużywano by 9-11 milionów ton węgla w tym sektorze, tylko 5 lub mniej. Żeby jednak wyzwolić ten potencjał, konieczna jest pomoc w inwestowaniu w efektywność energetyczną – mówi Andrzej Guła. Według inicjatorów potrzebne są pilne zmiany w programach Czyste Powietrze oraz Funduszu Termomodernizacji i Remontów.

Bon na audyt energetyczny dla właścicieli budynków jednorodzinnych otrzymujących dodatek energetyczny miałby mieć wartość 1,2 tys. zł, natomiast dla wspólnot i spółdzielni – 4 tys. zł. Mechanizm ten nie będzie generował dodatkowych kosztów dla budżetu państwa, ponieważ może zostać sfinansowany w ramach funkcjonujących już programów: Czyste Powietrze oraz Fundusz Termomodernizacji i Remontów. – Dzięki bonom na audyt energetyczny właściciele budynków będą mogli skorzystać z profesjonalnej porady, która pozwoli dobrać konieczny zestaw prac termomodernizacyjnych, określić możliwą do uzyskania oszczędność energii i oszacować koszty takiej inwestycji – mówi Jakub Sokołowski z IBS.

Pomysłodawcy społecznego projektu w tym tygodniu wyślą jego założenia do wszystkich senatorów, którzy 4 sierpnia będą dyskutować nad ustawą o dodatku węglowym. – Liczymy na odpowiedzialną postawę senatorów i wprowadzenie przez nich odpowiednich poprawek. Liczymy na to, że wykażą się wrażliwością w stosunku do ogromnej liczby gospodarstw domowych wykluczonych z rządowej pomocy, mimo ciężkiej sytuacji finansowej – mówią autorzy projektu społecznego. – Apelujemy, żeby w sposób odpowiedzialny podeszli do dysponowania ograniczonymi środkami publicznymi i wybrali rozwiązanie sprawiedliwsze i tańsze dla kieszeni podatników – dodają.

Czytaj więcej

Polityka

Dodatek węglowy. Co z tymi, którzy wymienili kopciuchy? Minister: Ta grupa otrzymała dotację

- Trudno powiedzieć że węgla nie mamy. Bardziej bym powiedziała że chwilę na ten węgiel musimy poczekać i zastąpić ten węgiel rosyjski - stwierdziła Anna Moskwa, minister klimatu i środowiska.