Estonia: ekolodzy wstrzymują inwestycję za 286 mln euro

Na wniosek ekologów, estoński sąd zawiesił, na czas procesu, koncesję na budowę zakładów rafineryjnych oleju łupkowego. Inwestycja za 286 mln euro od początku wzbudza w Estonii skrajne emocje.

Sąd Okręgowy w Tartu podjął decyzję o zawieszeniu koncesji na budowę zakładu przetwórstwa oleju łupkowego koncernu Eesti Energia, wydanej przez Gminę Narva-Jõesuu w marcu 2020 r. Licencja zostaje zawieszona do zakończenia sporu.

„Ponieważ budowa nowego zakładu jeszcze się nie rozpoczęła, nie ma to bezpośredniego wpływu na stosowanie wstępnej ochrony prawnej” – zapewniał Priit Luts rzecznik Eesti Energia w wypowiedzi dla agencji BNS.

Decyzja sądu jest wynikiem pozwu z kwietnia 2020 r. Wtedy to organizacja pozarządowa Loodusvõlu, założona przez młodych aktywistów klimatycznych ruchu Fridays For Future w Estonii i młodych zwolenników Grety Thunberg, wystąpiła do Sądu Administracyjnego w Tartu o unieważnienie pozwolenia na budowę elektrowni Enefit 282 wydanego przez władze miasta Narva-Jõesuu. Aktywiści wystąpili o wstępną ochronę prawną. Zakład ma powstać w miejscowości Auvere. Jego koszt powinien wynieść 286 mln euro.

Ekolodzy przegrali pierwszy proces w tej sprawie. W 2020 r domagali się sądownego cofnięcia pozwolenia na budowę zakładów w Auvere. Argumentowali, że jego produkcja będzie miała niekorzystny wpływ na klimat. A to z kolei nie pozwoli Estonii wypełnić międzynarodowych zobowiązań w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatycznym

Organizacja pozarządowa Loodusvõlu, która złożyła pozew do sądu została założona przez młodych aktywistów klimatycznych ruchu Fridays For Future w Estonii i młodych zwolenników Grety Thunberg/Bloomberg

Foto: energia.rp.pl

Sąd Administracyjny oddalił powództwo, powołując się na brak roszczeń dotyczących negatywnego wpływu na środowisko w trakcie budowy zakładu. Ekolodzy zaskarżyli tę decyzję do sądu wyższej instancji.

Sąd zwrócił się o opinię do ministerstwa środowiska. Ministerstwo uznało skargę za bezpodstawną. Urzędnicy argumentowali, że „względy środowiskowe to tylko jeden z aspektów procesu podejmowania decyzji gospodarczych i politycznych w kraju”. Natomiast zobowiązania międzynarodowe nie zezwalają ani nie wykluczają żadnych konkretnych działań dla państw, ale zbiorczo wyznaczają cele. Stwierdzenie, że budowa elektrowni doprowadzi do naruszenia zobowiązań międzynarodowych, zdaniem ministerstwa, jest bezpodstawne i pozbawione motywacji. Sąd ostatecznie oddalił skargę ekologów a ci wystąpili do Sądu Okręgowego. Sąd ten podjął decyzję o zawieszeniu koncesji.

Eesti Energia – największy producent energii w Estonii i republikach bałtyckich, liczy, że przy cenie ropy 45 dolarów za baryłkę rentowność elektrowni łupkowej wyniesie 2 proc., a biorąc pod uwagę 50 proc. udział w budowie instalacji wstępnej rafinacji, 4 procent. Według państwowego koncernu przy cenie ropy naftowej 70 dolarów za baryłkę czyli takiej jak obecnie, rentowność rafinerii wyniesie 13 proc., przy wstępnej rafinacji 11 proc.

Oprócz ryzyka cenowego związanego z ceną ropy, nowa wytwórnia oleju łupkowego musi uwzględniać ryzyko cenowe związane z kwotami CO2. Eesti Energia zakłada, że ​​do 2030 roku otrzyma bezpłatnie 70 proc. uprawnień do emisji, a średnia cena dla pozostałej części emisji wyniesie 30 euro za tonę.