Rok rekordów OZE i nowych problemów

Produkcja energii z OZE systematycznie rośnie wraz z mocą instalacji. Dają one czystą energię, ale z drugiej strony wiąże się to z niestabilnością systemu.

W ostatnich latach do systemu energetycznego przyłączonych zostało kilkanaście tysięcy MW mocy źródeł odnawialnych. Jak wynika z danych Polskich Sieci Elektroenergetycznych (PSE), obecnie moc osiągalna źródeł fotowoltaicznych to około 15 GW. Rekord chwilowej produkcji fotowoltaiki to ok. 9,3 GW, czyli ok. 62 proc. mocy zainstalowanej. Z kolei moc osiągalna farm wiatrowych to około 9,6 GW. Rekord chwilowej produkcji z tego źródła to ok. 7,9 GW, tj. ok. 82 proc. mocy zainstalowanej. Sumarycznie rekordowa chwilowa generacja OZE to ok. 13,9 GW, kiedy to źródła OZE pokrywały niemal 70 proc. krajowego zapotrzebowania. Dobowy udział w produkcji energii z OZE nierzadko sięga 30–40 proc. zapotrzebowania. W skali całego 2023 r. źródła OZE pokrywają już ok. 24 proc.

Czytaj więcej

Transformacja Energetyczna

Marcin Wasilewski, EIT InnoEnergy: Rynek potrzebuje transformacji

Nie stworzyliśmy energetyki, która byłaby naszą przewagą rynkową. Polska może przegrywać pod tym...

Wraz ze wzrostem mocy zainstalowanej i generacji z fotowoltaiki, maleje zapotrzebowanie na moc i energię ze źródeł dyspozycyjnych, co jest widoczne zwłaszcza w środku dnia, czyli w momentach wysokiej produkcji źródeł fotowoltaicznych. – Niestety, wieczorny spadek generacji fotowoltaiki przypada na okres wzrostu zapotrzebowania. Aby zaspokoić rosnącą lukę podaży, konieczne jest szybkie zwiększenie generacji źródeł dyspozycyjnych – mówi Konrad Purchała, dyrektor departamentu zarządzania systemem w PSE.

Tu pojawia się wyzwanie: jak pogodzić potrzebę minimalizacji liczby pracujących bloków energetycznych w środku dnia z potrzebą szybkiego zwiększania ich produkcji na szczyt wieczorny, uwzględniając techniczne ograniczenia jednostek konwencjonalnych, związane z czasem ich uruchamiania i możliwościami naboru mocy. Latem to ok. 7 GW, a zimą 9 GW z ponad 60 GW mocy, które jest w systemie energetycznym. Elektrownie muszą bardzo gwałtownie zmniejszać, a następnie zwiększać swoją produkcję, do czego nie były projektowane.

Problem będzie się bardzo szybko pogłębiał, bo jak wynika z prognoz PSE, do 2030 r. z obecnych ok. 25 GW mocy w OZE, w ciągu kolejnych siedmiu lat ten potencjał wzrośnie do ok. 60 GW mocy. – To właściwie nie są nasze szacunki, lecz plany inwestorów wyrażone w wydanych warunkach przyłączenia oraz rozstrzygniętych aukcjach OZE. W rzeczywistości moce OZE mogą okazać się jeszcze wyższe, bo te dane nie obejmują domowych mikroinstalacji – mówi Purchała.

Czytaj więcej

OZE

Współdzielenie sieci przez OZE przyjęte. Teraz decyzję musi podjąć Sejm

Współdzielenie sieci elektroenergetycznych przez kilka podmiotów będzie możliwe. Senat przyjął kl...

Wskazuje on, że rozwiązaniem mogącym złagodzić problemy ze zbilansowaniem systemu mogą być m.in. magazyny energii. Tylko od PSE umowę na przyłączenia magazynów otrzymało już sześć projektów na łączną moc ok. 1,4 GW. Aż 42 projekty magazynów energii otrzymało warunki przyłączenia i czeka na umowę do podłączenia do sieci przesyłowej. To nie wszystkie magazyny energii, bo są jeszcze te przyłączane do sieci dystrybucyjnych.

– Wszyscy użytkownicy systemu muszą w pełni współuczestniczyć w bilansowaniu systemu, czyli równoważeniu swoich potrzeb w zakresie poboru energii elektrycznej z pozyskaną podażą, czy to w postaci umów kupna energii czy też produkcji we własnych instalacjach. OZE wymusza na systemie znacznie większą dynamikę i elastyczność – mówi Purchała. Jak podkreśla, należy wzmacniać zachęty do odpowiedniego kontraktowania swoich potrzeb energetycznych na rynku energii elektrycznej, motywując w ten sposób wytwórców i odbiorców do odpowiedniego planowania pracy swoich zasobów. – W nowej rzeczywistości wysokiego udziału OZE kluczowe staje się nie tylko dokonywanie zakupów energii na pokrycie swoich potrzeb energetycznych, ale także inteligentne planowanie poboru energii i dostosowywanie jego poziomów do zmieniających się warunków pracy systemu i wynikających z nich cen energii. Odbiorcy mogą skorzystać zarówno w godzinach niedoborów energii, kiedy to mogą za opłatą zredukować swój pobór, jak i w godzinach nadpodaży energii wynikających z nadwyżek OZE, kiedy z kolei mogą za opłatą swój pobór zwiększyć – dodaje przedstawiciel PSE.

Czytaj więcej

OZE

Aukcje OZE celują w biogaz

Siedem aukcji dla odnawialnych źródeł energii (OZE) zamierza przeprowadzić prezes URE od 13 do 22...

Mimo problemów, Purchała jest spokojny o kolejny sezon zimowy. – Zapasy węgla są na zadowalającym poziomie. Ponadto większość elektrowni jest już po remontach sezonowych, więc będą do naszej dyspozycji w okresie szczytu zapotrzebowania – wskazuje. Dodaje, że zwiększone zapotrzebowanie na energię zgłaszają także Ukraińcy, którzy importują z krajów UE coraz więcej energii, co jest efektem zmagającej się z rosyjskimi atakami infrastruktury energetycznej naszego sąsiada. – Możemy jako europejscy operatorzy wesprzeć naszych sąsiadów przesyłem do 1200 MW, jeżeli pozwalają na to warunki pracy krajowego systemu. PSE wielokrotnie wysyłało dostawy interwencyjne do systemu ukraińskiego, sięgające okresowo nawet 600 MW – mówi Purchała.