3 pytania do Macieja Jurkowskiego

Technologia jądrowa oznacza wybór typu i dostawcy reaktora - mówi Maciej Jurkowski, wiceprezes Państwowej Agencji Atomistyki

Publikacja: 03.01.2012 02:00

Energianews.pl: Niedługo Polska Grupa Energetyczna rozpisze przetarg na wybór technologii do pierwszej polskiej elektrowni jądrowej. Co się kryje za słowem technologia?

Maciej Jurkowski:

Technologia jądrowa oznacza wybór typu i dostawcy reaktora, tu grono dostawców jest bardzo wąskie. Reaktory różnią się chłodziwem i moderatorem. Na początku rozwoju energetyki jądrowej były bardzo różne ich typy. Pierwsze były chłodzone wodą i miały moderator grafitowy. Ta technologia jest stosowana w produkcji plutonu do bomb nuklearnych. Niektóre kraje, jak Związek Radziecki, a obecnie Rosja, wykorzystują ją także do produkcji energii elektrycznej. Jeden z takich reaktorów o dużej mocy (RBMK) uległ awarii w Czarnobylu. Na zachodzie Europy i w USA również stosowano takie reaktory, ale o małej mocy, do celów militarnych poza cywilną energetyką.

Drugi typ reaktora to gazowo-grafitowy, w którym w porównaniu z poprzednim zamieniono wodę jako chłodziwo na gaz. Te reaktory są wykorzystywane do tej pory w Wielkiej Brytanii, stosowała je też Francja, dopóki w latach 60. ubiegłego wieku nie kupiła licencji na nową technologię od Amerykanów.

Trzecia technologia, najbardziej popularna, to reaktory chłodzone wodą i stosujące wodę jako moderator. Rozwinięto ją pod kątem stosowania do napędu łodzi podwodnych, potem bardzo szybko przeniesiono ją również na obszar cywilny. Są reaktory, w których wodę doprowadza się do wrzenia, a też takie, gdzie pod wysokim ciśnieniem nie dopuszcza się do wytwarzania  pary w samym reaktorze, a dopiero w tzw. wytwornicy pary poza reaktorem – stąd odpowiednio nazwy: wodno-wrzące (ang. BWR) lub wodno-ciśnieniowe (ang. PWR).

Są też reaktory moderowane ciężką wodą – to technologia kanadyjska, reaktory Candu.

Jaki wybór ma PGE?

Start w przetargu deklaruje Areva, która produkuje wodno-ciśnieniowy reaktor EPR – o mocy ok. 1650 MW. Taki reaktor będzie wkrótce oddany do użytku w Finlandii, drugi jest budowany we Francji we Flamanville nad kanałem La Manche. Amerykański reaktor AP1000 – Westinghouse, także wodno-ciśnieniowy, ma dużą ilość tzw. biernych systemów bezpieczeństwa – w sytuacji awarii zaczynają działać na zasadzie praw fizyki w odpowiedzi na zjawiska fizyczne. Tego typu reaktory są już obecnie w budowie w Chinach. Ulepszony projekt reaktora wodno-ciśnieniowego APWR o mocy 1500 MW przygotowywany jest również przez japoński MHI.

Są też oferowane a nawet już działają (w Japonii) lub są budowane (na Tajwanie) ulepszone reaktory wodno– wrzące – ABWR firmy GE Hitachi o mocach 1300-1500 MW, a w przygotowaniu jest ich bardziej rozwinięta wersja ESBWR 1600 MW.

Oprócz tych czołowych producentów w polskim przetargu mogą startować inni dostawcy. Koreański producent reaktora APR 1400, który stawia obecnie 4 bloki w Emiratach Arabskich, jest zdolny spełnić współczesne wymagania, ale może mieć trudności z dopełnieniem europejskich formalności. W Kanadzie i w Chinach już działają tzw. ulepszone reaktory Candu 6 o mocy 700 MW. Kanada oferuje także projekt ACR 1200 MW. W grze jest też Rosatom z ulepszoną wersją WWER 1200 znaną jako AES 2006.

Jaką rolę odegra przy przetargu Państwowa Agencja Atomistyki?

Wybór dostawcy na drodze przetargu będzie należał oczywiście do inwestora, który jednak będzie musiał przed rozpoczęciem budowy wykazać urzędowi dozoru jądrowego (jakim jest Państwowa Agencja Atomistyki), że budowany obiekt będzie spełniał współczesne wysokie wymagania bezpieczeństwa określone w polskim prawie atomowym zgodnie z europejską dyrektywą w sprawie bezpieczeństwa obiektów jądrowych i normami bezpieczeństwa MAEA. Będzie również musiał uzyskać zezwolenie na budowę z punktu widzenia bezpieczeństwa od Prezesa PAA.

Energianews.pl: Niedługo Polska Grupa Energetyczna rozpisze przetarg na wybór technologii do pierwszej polskiej elektrowni jądrowej. Co się kryje za słowem technologia?

Maciej Jurkowski:

Pozostało 95% artykułu
Energetyka
Inwestorzy i przemysł czekają na przepisy prawne regulujące rynek wodoru
Energetyka
Niemiecka gospodarka na zakręcie. Firmy straszą zwolnieniami
Energetyka
Energetyka trafia w ręce PSL, zaś były prezes URE może doradzać premierowi
Energetyka
Przyszły rząd odkrywa karty w energetyce
Energetyka
Dziennikarz „Rzeczpospolitej” i „Parkietu” najlepszym dziennikarzem w branży energetycznej