Chińczycy w brytyjskim atomie

Londyn chce umożliwić Chińczykom zbudowanie nawet kilku elektrowni jądrowych na Wyspach. Pomysł wzbudza kontrowersje.

W tym tygodniu w Chinach podpisane zostanie memorandum w sprawie chińskich inwestycji związanych z brytyjską energetyką jądrową. Jak dowiedział się „Financial Times", ze strony brytyjskiej dokument podpisze minister finansów George Osborne.

Memorandum ma zawierać wsparcie rządu Wielkiej Brytanii dla chińskiej korporacji CGN (Chinese General Nuclear Power Group), jako dla inwestora elektrowni atomowej w Somerset. Londyn da też zielone światło dla budowy przez CGN reaktora jądrowego oraz zarządzaniu elektrownią w roli operatora.

Porozumienie ma też otworzyć Wyspy na import chińskich technologii jądrowych. Warunkiem ich wykorzystania będzie zgoda odpowiednich instytucji brytyjskich.

Oprócz CGN zgodę na pracę w Wielkiej Brytanii może też dostać drugi chiński państwowy koncern jądrowy, CNNC (China National Nuclear Corp.). Nie wiadomo jednak, w jakich projektach miałby uczestniczyć.

Elektrownia w Somerset nie jest jedynym projektem w energetyce jądrowej. Istnieje też projekt budowy siłowni w mieście Bredvell w hrabstwie Essex oraz projekt firmy NuGen, do którego Chińczycy już zostali zaproszeni jako inwestorzy.

Nie ma wątpliwości, że najważniejsze tutaj są chińskie pieniądze, bo rząd brytyjski szuka źródeł finansowania swojej energetyki. Koszt elektrowni w Somerset na dziś szacowany jest na ponad 22 mld dol. A rządowa strategia zakłada inwestowanie w energetykę odnawialną i każdą inną niebazującą na surowcach kopalnych.

Jednak, jak podkreśla „FT", porozumienie z Chińczykami może wywołać na Wyspach falę krytyki z powodu obaw co do bezpieczeństwa narodowego. Chińczycy nie mają w energetyce jądrowej ani doświadczenia, ani marki. W ubiegłym roku znieśli u siebie moratorium na elektrownie jądrowe.

Do 2020 roku Państwo Środka zamierza osiągnąć do 60 GW mocy z atomu. Chiński program energetyki jądrowej zakłada również wprowadzenie najnowocześniejszych rozwiązań poprawiających bezpieczeństwo. Obecnie ok. 40 proc. budowanych na świecie reaktorów przypada na Chiny. Elektrownie w tym kraju buduje rosyjski koncern Rosatom.

Anglicy także chcą, by i u nich siłownie nuklearne budowały najlepsze i najbardziej doświadczone firmy. A takie są w USA (Westinghouse), Francji (Areva), Rosji (Rosatom) i Japonii (Hitachi).

POROZUMIENIE Z ROSJANAMI

We wrześniu brytyjskie ministerstwo energetyki i zmian klimatycznych oraz rosyjski koncern jądrowy Rosatom podpisały memorandum otwierające drogę do budowy przez Rosjan siłowni jądrowej na Wyspach. Rosjanie podpisali też porozumienia z Roll-Royce i Fortum. To będą ich brytyjscy partnerzy. Pomogą w przygotowaniu wstępnej oceny rosyjskiej koncepcji elektrowni z reaktorem WWER oraz w otrzymaniu licencji na budowę. Rosatom negocjuje teraz z Londynem tzw. contracts-for-difference, tj. kontrakt o różnicy w cenie. Jeżeli cena prądu na starcie elektrowni będzie taka, jaką uzgodnią strony w kontrakcie, to inwestycja zwróci się dzięki sprzedaży prądu. Gdy cena będzie niższa, to różnicę dopłaci brytyjski budżet. Na rozeznanie rynku Rosjanie będą mieli czas do końca 2014 r. Potem mogą rozpocząć inwestycję.