Hiszpania budzi się z koszmaru. Coraz więcej miast odzyskuje dostawy prądu

Niemal cały Półwysep Iberyjski został pozbawiony energii elektrycznej. Blackout i problem z dostępem do energii dotyczy głównie Hiszpanii, ale także Portugalii, oraz w mniejszym stopniu sąsiadującej z Hiszpanią Francji. Przyczyny awarii nie są jeszcze znane. Energia jest powoli przywracana.

Największa awaria zasilania w niedawnej historii Hiszpanii dotknęła, miliony obywateli w całym kraju, a także w Portugalii oraz w kilku miejscowościach przy granicy z Francją. Awaria zasilania sparaliżowała normalne funkcjonowanie infrastruktury, telekomunikacji, dróg, stacji kolejowych, lotnisk, sklepów i budynków. Szpitale nie zostały dotknięte, ponieważ korzystają z awaryjnych generatorów. Nadal nie ma oficjalnego wyjaśnienia masowej awarii. Władze nie wykluczyły cyberataku, ponieważ zarówno rządy Hiszpanii, jak i Portugalii badają przyczynę. Mowa także o pożarach lasu, które miały uszkodzić linie energetyczne. Rząd Hiszpanii bada przyczynę i skalę niedoboru prądu. Zasilanie może zostać przywrócone w ciągu najbliższych sześciu do dziesięciu godzin.

Czytaj więcej

Atom

Atomowe porozumienie z USA. Rząd czeka teraz na Brukselę

Wyczekiwana umowa pomostowa między polskim inwestorem – Polskimi Elektrowniami Jądrowymi – a amer...

Raporty z Hiszpanii wskazują na problemy z europejską siecią elektryczną w efekcie awarii w Hiszpanii. Rynki energetyczne w UE są bowiem ze sobą połączone. Żadnych problemów z pracą polskiego systemu energetycznego nie odnotowały jednak Polskie Sieci Elektroenergetyczne. 

Paraliż w Hiszpanii i Portugalii. Przyczyną blackout

Do awarii w Hiszpanii doszło po godz. 12 w poniedziałek. Jak podają hiszpańskie media, w tym kraju oraz Portugalii doszło do rozległych przerw w dostawie prądu, w wyniku których miliony ludzi zostały pozbawione dostaw energii. W Portugalii oficjalne źródła poinformowały, że ​​awaria miała zasięg ogólnokrajowy.Mieszkańcy Andory i części Francji graniczącej z Hiszpanią również zgłaszali, że zostali dotknięci problemem z dostępem do energii. 

Ucierpiała telekomunikacja, mieszkańcy obu krajów twierdzą, że nie mają dostępu do sieci komórkowych.  Międzynarodowy port lotniczy Barajas w Madrycie został pozbawiony prądu. Stanęły także inne lotniska w całym regionie. W stolicach Hiszpanii i Portugalii wielu pasażerów utknęło w pociągach metra między stacjami, informuje Euronews Portugal. Awaria dotknęła również szpitale, w tym madrycki La Paz.

Mieszkańcy wszystkich regionów Hiszpanii i Portugalii zgłosili powszechne przerwy w dostawie prądu krótko po południu.  jak podaje dziennik El Pais, sieć kolejowa Adif doświadczyła spadki napięcia, co doprowadziło do zawieszenia ruchu pociągów w całym kraju. Przewodnik Renfe ogłosił za pośrednictwem swoich kont w mediach społecznościowych, że od godziny 12:30 nie było żadnego ruchu pociągów ani odjazdów ze stacji. Różne linie lotnicze zgłosiły zakłócenia na lotniskach, takich jak Madryt-Barajas i Barcelona-El Prat, ponieważ przywracane jest zasilanie. Kontrolerzy ruchu lotniczego zgłosili przepisy ruchu drogowego lub ograniczenia w dwóch głównych węzłach komunikacyjnych na półwyspie: Madrycie-Barajas i Lizbonie. Wśród linii lotniczych i podróżnych panuje zamieszanie.

Blackout wpływa również na telekomunikację. Istnieją powszechne problemy z wykonywaniem połączeń telefonicznych, a usługa wiadomości WhatsApp działa z ograniczoną przepustowością. Główne firmy telekomunikacyjne, takie jak Telefónica i Masorange, badają sytuację i pracują nad przywróceniem usługi tak szybko, jak to możliwe. Internet może działać przez kilka godzin bez prądu. Centra danych są chronione przez własne generatory zapasowe. w szpitalach wstrzymane są zabiegi medyczne nie wymagające natychmiastowej interwencji.

Hiszpański system opieki zdrowotnej obecnie funkcjonuje, ponieważ szpitale są wyposażone w generatory zapasowe na wypadek przerw w dostawie prądu, które mogą utrzymać niezbędny sprzęt, taki jak respiratory, monitory pracy serca i inne ważne urządzenia medyczne, w działaniu przez wiele godzin. Chociaż niektóre placówki w niektórych obszarach mogą doświadczyć utraty zasilania, nie powinno to mieć wpływu na opiekę krytyczną. 

Z powodu powszechnego braku prąd,  Dyrekcja Generalna ds. Ruchu Drogowego Hiszpanii prosi obywateli o unikanie korzystania z samochodów, chyba że jest to konieczne, ze względu na ryzyko wypadków. „Brak zasilania elektrycznego uniemożliwia działanie sygnalizacji świetlnej i tablic informacyjnych”. W niektórych rejonach policjanci ręcznie kierują ruchem drogowym. W Madrycie metro zostało zawieszone z powodu „przyczyn zewnętrznych” związanych z przerwą w dostawie prądu. Podobnie sieć kolei podmiejskiej Madrid Cercanías jest wyłączona z użytku z powodu braku prądu. 

Czytaj więcej

Nieruchomości mieszkaniowe

Rekordowe zakupy nieruchomości w Hiszpanii przez Polaków

W 2024 r. polscy obywatele podpisali blisko 4,2 tys. aktów notarialnych zakupu domów i mieszkań w...

Producenci samochodów Seat i Ford zatrzymali swoje linie produkcyjne. Fabryki są obecnie pozbawiona zasilania, a linie produkcyjne są całkowicie wstrzymane. 

Hiszpańska giełda papierów wartościowych (BME) potwierdza, że ​​działa normalnie i że nie było żadnych przerw w operacjach giełdowych. Źródła z National Securities Market Commission (CNMV) wskazują, że „infrastruktury rynkowe działają normalnie”, chociaż możliwe jest, że niektóre instytucje finansowe doświadczają problemów z łącznością, które mogą uniemożliwić ich klientom normalne funkcjonowanie.

W Portugalii blackout jest również odczuwalny. Na lotnisku w Lizbonie tysiące pasażerów jest zdezorientowanych po awarii systemu zasilania. Nie ma jeszcze oficjalnego wyjaśnienia ze strony portugalskiego rządu dotyczącego awarii sieci elektroenergetycznej kraju, która ma również wpływ na sieć telekomunikacyjną. Red Eléctrica Nacional, firma zarządzająca dystrybucją w kraju, potwierdziła, że ​​jest to powszechna awaria na całym terytorium i bada przyczyny. 

Według niektórych francuskich mediów, ogromna przerwa w dostawie prądu w Hiszpanii i Portugalii miała niewielki wpływ na obszary w pobliżu granicy z Francją. Miasta takie jak Perpignan, które doświadczyły krótkich przerw w dostawie prądu. Poza tymi obszarami kraj nie doświadczył żadnych dalszych zakłóceń.

Przyczyny blackoutu nieznane. Rośnie liczba hipotez

Hiszpański rząd zebrał się na nadzwyczajnym posiedzeniu i na bieżąco monitoruje rozwój sytuacji. Aby uniknąć przeciążenia linii telefonicznych, obywatele zostali poproszeni, aby dzwonili pod numer 112 tylko w sytuacjach absolutnie awaryjnych.

Przyczyna nie jest jeszcze jasna. Endesa i Iberdrola, dwie największe hiszpańskie firmy energetyczne, badają incydent. W mediach spekuluje się, że powodem mógł być cyberatak albo lokalne pożary, które mogły uszkodzić linie energetyczne. 

Według danych hiszpańskiego operatora systemu, sieć energetyczna odnotowała spadek zapotrzebowania na ponad 13 GW o godz. 12:50, co oznacza, że dostarczono mocy rzędu tylko 13,6 GW, w porównaniu do oczekiwanego zapotrzebowania na poziomie blisko 27 GW. 

Najbardziej prawdopodobną przyczyną tego typu incydentów są awarie techniczne, przeciążenie sieci lub incydent cybernetyczny, również w obecnym przypadku rozważany jako jedna z opcji, choć póki co brak na to potwierdzenia. Jak m owi Piotr Zielaskiewicz, menadżer ds. rozwiązań Stormshield w DAGMA Bezpieczeństwo IT choć całkowite wyeliminowanie ryzyka jest nierealne, jego znaczące ograniczenie jest możliwe. Kluczowe działania to inwestycje w cyberbezpieczeństwo, jako jeden z głównych obszarów, który można wykorzystać do ataku, redundancję infrastruktury, regularne testy odporności systemów oraz edukacja społeczna w zakresie zachowania w sytuacjach awaryjnych.

Rośnie zaś wiele spekulacji i hipotez. Jedną z nich jest podana przez dziennikarza Bloomberga, Javiera Blasa, którzy wskazuje, że na chwile przed awarią, w Hiszpanii sieć funkcjonowała przy bardzo małej dyspozycyjnej generacji energii (tej pewnej niezależnej od pogody), a co za tym idzie, bezwładności systemu energetycznego. Nie należy jednak tej obserwacji traktować na obecnym etapie jako tezy o przyczynie awarii. 

 Z problemami braku stabilnych rezerw mocy do produkcji energii elektrycznej zmaga się Polska, a elementem ochrony przed spadkiem rezerw mocy jest tzw. mechanizm rynku mocy.

Powolny powrót zasilania 

Red Eléctrica, operator sieci elektroenergetycznej w Hiszpanii, podkreśliła bezprecedensowy i historyczny charakter tej awarii. Operatora sieci, począwszy od godziny 13:00), rozpoczął prace nad przywróceniem napięcia w północnej i południowej części półwyspu, „co jest kluczowe dla stopniowego przywracania dostaw energii elektrycznej”. Eduardo Prieto, dyrektor ds. usług operacyjnych w Red Eléctrica cytowany przez El Pais, oświadczył, że pełne przywrócenie usług zajmie od sześciu do dziesięciu godzin, co, jeśli zostanie potwierdzone, oznaczałoby, że zasilanie zostanie przywrócone w całym kraju między godziną dziewiątą wieczorem a pierwszą w nocy. Operator pytany o przyczyny awarii wskazuje, że nie ma informacji na temat przyczyny incydentu i nie można spekulować na temat przyczyn. O godzinie 13:30 operator hiszpańskiego systemu poinformował, że udało się przywrócić napięcie w podstacjach w kilku obszarach na północy, południu i zachodzie półwyspu. -  Uruchomiliśmy procedury zaplanowane w celu przywrócenia dostaw. Celem tej fazy pracy jest dostarczenie napięcia do grup generujących, aby mogły się uruchomić i przekazać napięcie do sieci i innych grup. Przywrócono zasilanie w stacjach elektroenergetycznych w kilku obszarach na północy, południu i zachodzie Półwyspu Iberyjskiego, a tamtejsi odbiorcy zaczynają już otrzymywać prąd. Wszystkie te prace pozwolą na stopniowe przywrócenie dostaw energii elektrycznej na całym półwyspie – informuje operator. 

 Prąd jest już dostępny w następujących regionach: Katalonii, Aragonii, Kraju Basków, Galicji, La Rioja, Asturii, Nawarry, Kastylii i Leonu, Estremadury, Andaluzji, a także w Madrycie, Walencji, Murcji i Kastylii-La Manchy.

Jak wynika z informacji po godz. 19, już ponad 1/5 zapotrzebowania na Półwyspie Iberyjskim jest realizowana przy czym 5508 MW pochodzi z produkcji i importu ze strony Francji. -  Dostawy są stopniowo przywracane we wszystkich strefach energetycznych, przy czym 45 proc. stacji elektroenergetycznych sieci przesyłowej jest już pod napięciem – informuje operator. 

Polska bezpieczna 

Polskie Sieci Elektroenergetyczne przekazały, że krajowy system pracuje stabilnie, nie ma powodu do niepokoju. Operator współpracuje z partnerami z całej Europy w ramach sieci operatorów. Mimo to wynika z danych PSE awaria w Hiszpanii była zauważalna w Polsce poprzez niewielkie i bezpieczne zmiany częstotliwości w systemie energetycznym, a widoczny lekki skok, pozostawał w granicach bezpieczeństwa. 

Jak radzić sobie z takimi problemami? 

Aby uśmierzyć skutki blackoutów w przyszłości, a tych nigdy wykluczyć nie możemy, należy zdaniem Krzysztofa Kochanowskiego wiceprezesa Stowarzyszenia Polskiej Izby Magazynowania Energii i Elektromobilności - PIME, upowszechnić różnorodne technologie, które będą miały możliwość optymalizować funkcjonowanie krajowego systemu elektroenergetycznego i jednocześnie podnosząc jego bezpieczeństwo. –  „Obecny mechanizm mocowy w Polsce to rozwiązanie krótkoterminowe. Bez liberalizacji rynku energii, co jest też bardzo istotne, po prostu będzie ciężko to zrobić. Dzisiaj, żeby wdrożyć różne technologie, które mogłyby wspomagać pracę KSE, to są finansowane różnymi systemami wsparcia czy dotacjami, żeby można było pozyskać nakłady finansowe. Wiemy, że można byłoby to zrobić metodami rynkowymi i dedykowanym mechanizmem wynagradzającym za elastyczność. W innych krajach bardzo rozwinięte są różnego rodzaju usługi systemowe kontraktowane przez operatorów a nawet, takie usługi właśnie, które pomagają zapobiegać m.in. blackoutowi” – komentuje.

Innymi rozwiązaniami są np. mechanizmy mocowe, a więc wynagradzanie właścicieli elektrowni, jednostek wytwórczych za gotowość świadczenia mocy do produkcji prądu na polecenie operatora sieci przesyłowej, wówczas kiedy ten stwierdzi taką potrzebę z punktu widzenia bezpieczeństwa dostaw energii. Takie zabezpieczenia poprzez tzw. rynek mocy od lat działa już w Polsce.