Pełzającą apokalipsę trudno nam traktować poważnie

Pomysł na profetyczny film „Nie patrz w górę” narodził się ledwie kilka tygodni przed wybuchem pandemii Covid-19. Choć tragikomedia ta opowiada z pozoru abstrakcyjną historię o komecie, która znienacka pojawia się na radarze naukowców i zmierza kolizyjnym kursem wprost w naszą planetę, właściwie jest to fabuła o mechanizmach zaprzeczenia.

Te same mechanizmy zobaczyliśmy podczas pandemii, gdy w obliczu najgroźniejszych odmian koronawirusa ruszyła giełda teorii spiskowych – począwszy od tych, które źródła zarazy szukały w laboratoriach wojskowych mocarstw, przez spiski globalnych koncernów farmaceutycznych, oskarżanie rządów o wszczepianie czipów, aż po wywołaną przez media – w interesie mrocznych sił – panikę. „Zwykła grypa” położyła trupem oficjalnie niemal 7 mln ludzi na całym świecie (prawdopodobnie kolejne 10 mln ofiar śmiertelnych nie trafiło do statystyk), a zachorowało ponad 772 mln ludzi.

Dziś analogicznie podchodzi się do zmian klimatycznych. Teoretycznie nikt nie dyskutuje z wynikami pomiarów temperatury na planecie. Kontrowersje pojawiają się jednak już w momencie, gdy próbujemy je zinterpretować. Wciąż nie brak takich, którzy uważają je za naturalny cykl życia na Ziemi, niezależny od człowieka i w pełni odwracalny, gdy planecie odechce się nas podpiekać. A to oznacza, że cokolwiek ludzkość będzie chciała zrobić w tej sprawie, będzie bezcelowe – planeta sama się ochłodzi. Do tego dorzucany jest argument o tym, że „naukowcy wciąż nie są zgodni”, „trwa dyskusja”. Na ekologiczny styl życia i redukowanie emisji gazów cieplarnianych panuje „moda”, podsycana fascynacją rozhisteryzowaną nastolatką ze Szwecji.

I te postawy – reprezentowane przez wcale niemałą część społeczeństw, także na „oświeconym” Zachodzie – politycy mainstreamu biorą pod uwagę, starając się rozłożyć transformację energetyczną i budowę zrównoważonych gospodarek na możliwie jak najdłuższe raty.

Czytaj więcej

Ceny Energii

Tańszy prąd z OZE? Cóż, będziemy musieli na niego trochę poczekać

Rozwój energetyki oparty na OZE w kolejnych dekadach powinien skutkować prawdopodobnie najniższą możliwą ceną energii – wynika z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego i Polskiego Funduszu Rozwoju. Autorzy pominęli jeden pewien kosztowny drobiazg.

Ziemia daje nam znaki

„Listopad 2023 roku był najcieplejszym listopadem w historii, ze średnią temperaturą powierzchni Ziemi na poziomie 0,85 stopnia Celsjusza powyżej średniej z lat 1991–2000 i 0,32 stopnia Celsjusza powyżej rekordu z 2020 r.” – skwitował europejski ośrodek Copernicus Climate Change Service wyniki pomiarów w poprzednim miesiącu. „Nadwyżka” temperatury na świecie ustępowała tylko tej odnotowanej we wrześniu, kiedy wyniosła ona 0,93 stopnia Celsjusza. Listopad 2023 był cieplejszy od swojego odpowiednika w czasach przedprzemysłowych (za punkt odniesienia przyjmuje się tu lata 1850–1900) o 1,75 stopnia C. Cały mijający rok jest o 1,46 st. C cieplejszy niż średnia z epoki przedprzemysłowej.

Naukowcy z Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatycznych w 2018 r. w specjalnym raporcie dotyczącym globalnego ocieplenia o 1,5 st. Celsjusza przyjęli tę wartość jako poziom temperatury, powyżej którego uruchomią się w środowisku naturalnym i atmosferze planety procesy, nad którymi ludzkość już nie zapanuje. Brak śniegu w święta, znikające w Alpach lodowce czy białe niedźwiedzie na dryfującej krze to fraszka. Znacznie poważniejszym problemem będzie wydostawanie się spod wiecznej zmarzliny bąbli metanu, które będą jeszcze bardziej podgrzewać atmosferę, ginięcie ekosystemów, które przez tysiąclecia wypracowywały równowagę w środowisku, pustynnienie oraz zatapianie coraz większych połaci terenów położonych nad dużymi akwenami.

I w tej chwili możemy z dużą dozą pewności zakładać, że w nadchodzących miesiącach będzie jeszcze gorzej: być może 2024 rok będzie tym, w którym symboliczna granica zostanie przekroczona. W 2023 r. na irańskim wybrzeżu Zatoki Perskiej odnotowano 70 st. C, w Wielkiej Brytanii – krainie deszczów i mgieł – w 2022 r. „wzięta” została bariera 40 st. C (a w tym roku niewiele brakowało), na Antarktydzie w marcu 2022 r. było o 39 (!) stopni cieplej niż zwykle (oczywiście wciąż na minusie). Statystyki huraganów, powodzi, fal upałów i susz są wielokrotnie wyższe niż w poprzednim stuleciu. Innymi słowy, natura daje nam wyraźne znaki nadchodzącego wstrząsu, tylko póki są to skoki o kilka procent co roku, przymykamy na nie oczy.

Czytaj więcej

Gospodarka

Ministerstwo klimatu i środowiska ma nowych wieceministrów

Premier Donald Tusk na wniosek minister Pauliny Hennig-Kloski powołał na wiceministrów klimatu i środowiska Anitę Sowińską oraz Miłosza Motykę.

Wzruszanie ramionami

Wbrew spekulacjom sceptyków naukowcy zajmujący się klimatem i środowiskiem naturalnym naszej planety są w zasadzie zgodni – wzrost temperatur jest wywołany emitowaniem do atmosfery potężnych ilości dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych. I pomimo kilkudziesięciu już lat dyskutowania o zmianach klimatycznych (IPCC, przykładowo, powstał w 1988 r.) poziom tych emisji nieubłaganie rośnie. Chwilowe odstępstwo od trendu nastąpiło w wyniku restrykcji związanych z pandemią Covid-19: spora część aktywności gospodarczej, której nie dało się szybko przenieść do internetu lub nie wypracowała „zdalnego” modelu (jak dostarczanie jedzenia na wynos), zamarła, czego efektem był globalny spadek emisji. Ale już od odbicia w 2021 r. gazy cieplarniane mają się tak dobrze jak nigdy wcześniej: w tym roku emisje wynikające ze spalania paliw kopalnych – węgla, ropy i gazu – według Global Carbon Project sięgną rekordowego poziomu 36,8 mld ton.

– Dwa lata po szczycie klimatycznym w Glasgow nasze raporty są w gruncie rzeczy takie same – utyskuje na łamach ekspertka ośrodka Climate Analytics, Claire Stockwell. – Można pomyśleć, że ekstremalne zjawiska pogodowe na świecie będą wywoływać jakąś reakcję, ale rządy wyglądają na obojętne, najwyraźniej sądząc, że trzymanie głowy nad wodą to rada na powódź konsekwencji – dorzuca. Tak rządy, jak i wszelkiej maści sceptycy już uodpornili się jednak na taką ironię, podobnie zresztą jak dramatyczne apele. Nie przemawia do nich również projekcja Global Carbon Project, zgodnie z którą świat nie powstrzyma zmian klimatycznych na poziomie poniżej 1,5 st. C, o ile nie uzyska zeroemisyjności już w 2040 r. Dekadę wcześniej niż planowano.