Unia chce podwoić moc w wietrze. Polska może temu sprostać

Opublikowany przez Komisję Europejską Wind Power Action Plan to wytyczne kluczowych działań dla przyspieszenia rozwoju energetyki wiatrowej w Europie. Mają wzmocnić konkurencyjność europejskiej produkcji energii wiatrowej, zwłaszcza w kontekście nierównej walki z producentami z Chin.

Zwiększyć moc wiatru

Osiągnięcie niedawno uzgodnionego unijnego celu zakładającego co najmniej 42,5 proc. udziału energii ze źródeł odnawialnych do 2030 r., z ambicją osiągnięcia 45 proc. udziału OZE, będzie wymagało znacznego zwiększenia mocy zainstalowanej energii wiatrowej, co oznacza przewidywany wzrost z 204 GW w 2022 r. do ponad 500 GW w 2030 r.

Aby to osiągnąć, Europa musi wzmocnić i rozszerzyć swój łańcuch dostaw energii wiatrowej, który odczuwa obecnie trudności. Koszty produkcji gwałtownie wzrosły w ciągu ostatnich 2 lat. Utrzymujące się wąskie gardła w zakresie pozwoleń nie pomogły. Źle zaprojektowane aukcje w wielu krajach osłabiły przychody zarówno deweloperów farm wiatrowych, jak i producentów turbin. Producenci i ich dostawcy muszą zwiększyć produkcję i zbudować nowe fabryki. Aby tego dokonać, potrzebują jednak wsparcia finansowego i politycznego.

W 2022 r. łączna zainstalowana moc wytwórcza na obszarach morskich w UE-27 wyniosła 16,3 GW. Oznacza to, że aby zniwelować lukę między zobowiązaniem państw członkowskich do osiągnięcia 111 GW a zdolnością wytwórczą z 2022 r., trzeba instalować średnio prawie 12 GW rocznie, czyli 10 razy więcej niż nowe 1,2 GW mocy wytwórczej zainstalowanej w zeszłym roku.

Czytaj więcej

Elektroenergetyka

Ile mocy do produkcji energii? Są kolejne informacje o strategii rządowej

Zeroemisyjnych źródeł do produkcji prądu ma być w 2040 r. nawet 74 proc. "Rzeczpospolita" podawała już, ile prądu będzie pochodzić z poszczególnych źródeł. Teraz udało się nam ustalić łączną moc zainstalowaną wszystkich źródeł.

Dla porównania, według projektu aktualizacji polskiej strategii energetycznej do 2040 r. autorstwa Ministerstwa Klimatu i Środowiska, jeśli chodzi o moc zainstalowaną w 2030 r., moc wiatraków na lądzie ma wynieść 13,9 GW, a na morzu 5,9 GW. W 2040 r. ma to być już blisko 20 GW na lądzie i 17,9 GW na morzu.  Obecnie Polska dysponuje na lądzie (dane na wrzesień 2023 r.) 9,8 GW mocy, zaś na morzu wiatraków jeszcze nie ma. Pierwsze instalacje mają pojawić się w 2027 r.  Aktualizacja jednak przez spory w odchodzącym już rządzie nie została ostatecznie przyjęta. 

Pakiet zmian

W pakiecie KE zaproponowano Plan Działań dotyczący Energetyki Wiatrowej, który określa 15 działań mających na celu wzmocnienie europejskiego przemysłu energii wiatrowej. Działania, mają zostać podjęte wspólnie przez Komisję, państwa członkowskie i przemysł przy wykorzystaniu dotychczasowych strategii oraz przepisów i z naciskiem na sześć głównych obszarów

Komisja proponuje przyspieszenie wdrażania dzięki większej przewidywalności i szybszemu wydawaniu pozwoleń. W 2022 r. dodano rekordową moc 16 GW instalacji wiatrowych, co stanowi wzrost o 47 proc. w porównaniu z 2021 r. Jest to jednak znacznie poniżej poziomu 37 GW rocznie wymaganego do osiągnięcia celu UE w zakresie energii ze źródeł odnawialnych wyznaczonego na 2030 r. Komisja uruchomi wraz z państwami członkowskimi inicjatywę „Accele-RES”, aby zapewnić wdrożenie zmienionych unijnych przepisów dotyczących energii ze źródeł odnawialnych, kładąc większy nacisk na cyfryzację procedur wydawania pozwoleń oraz pomoc techniczną dla państw członkowskich. - Ponadto zachęca się państwa członkowskie do lepszego eksponowania puli projektów dzięki zobowiązaniom dotyczącym energii wiatrowej, przejrzystym harmonogramom aukcji i długoterminowemu planowaniu. Ponadto Komisja jeszcze w tym roku wesprze niezbędną rozbudowę sieci elektroenergetycznych za pomocą planu działania na rzecz sieci – podkreśla Komisja. Europejski przemysł wiatrowy opracowuje już cyfrowe narzędzie online do wydawania zezwoleń EasyPermits, które jest obecnie pilotażowo prowadzone przez lokalne władze wydające pozwolenia w Danii i Polsce. Dzięki temu pracownicy mogą realizować 3 razy więcej projektów niż dotychczas.

Czytaj więcej

Transformacja Energetyczna

Długo oczekiwany projekt zmian w strategii energetycznej ujrzał światło dzienne

Ministerstwo Klimatu i Środowiska po miesiącach oczekiwań opublikowało oficjalnie projekt aktualizacji strategii energetycznej. Projekt wciąż nie został przyjęty przez rząd. W zamian resort rozpoczyna konsultacje tego projektu.

Bruksela chce także ulepszyć model aukcji. Opierając się na proponowanym akcie w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie i reformie struktury rynku energii elektrycznej, Komisja będzie wspierać państwa członkowskie w usprawnianiu aukcji za pomocą dobrze opracowanych i obiektywnych kryteriów, które nagradzają sprzęt o wyższej wartości dodanej i zapewniają pełną i terminową realizację projektów

Dostęp do finansowania ma być szerszy. Aby przyspieszyć inwestycje i finansowanie produkcji energii wiatrowej w Europie, Komisja ma ułatwić dostęp do środków UE, zwłaszcza za pośrednictwem funduszu innowacyjnego, natomiast Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) udostępni gwarancje ograniczające ryzyko. Komisja zachęca również państwa członkowskie do pełnego wykorzystania elastyczności przewidzianej w zmienionych tymczasowych ramach pomocy państwa w sytuacjach kryzysowych i w okresie transformacji w celu wsparcia produkcji energii wiatrowej w UE.