Zakaz rosyjskiego gazu w Unii. Bruksela już wie, jak to zrobić

Obecnie blisko 19 proc. gazu w Unii nadal pochodzi z Rosji. Są to dostawy jedynym czynnym połączeniem rurociągowym, jakim jest gazociąg do Turcji (Turecki potok) i dostaw LNG. Od marca rosyjskie koncerny nie mogą korzystać z unijnych terminali LNG do przeładowywania swojej produkcji.

Norwegia największym dostawcą gazu do Unii

Przed agresją Putina na Ukrainę na Gazprom przypadało 40 proc. unijnego importu gazu i były to w większości umowy długoterminowe. Do dziś są europejscy nabywcy, którzy odbierają rosyjski surowiec na podstawie umów z warunkiem „take or pay” („bierz lub płać”) z Gazpromem. Nie mogą z nich zrezygnować, bowiem niezależnie od tego, czy gaz odbiorą czy nie, muszą za niego zapłacić.

Dlatego Komisja przeanalizowała opcje prawne, mające umożliwić unijnym firmom zerwanie istniejących rosyjskich umów gazowych bez narażania się na kary finansowe. Wniosków tych analiz nie upubliczniono. Eksperci wskazują na możliwość wykorzystania tzw. „siły wyższej” (force majeure). Jest nią nie tylko klęska żywiołowa, katastrofa naturalna, ale też wprowadzone odgórnie zmiany w prawie.

Komisja Europejska zasygnalizowała chęć zakupu większej ilości amerykańskiego LNG, kroku, którego prezydent Donald Trump zażądał od Unii jako sposobu na zmniejszenie nadwyżki handlowej ze Stanami Zjednoczonymi.

Czytaj więcej

Gaz

Gazowy absurd z Białego Domu. Kto na tym najwięcej straci?

Kolejny strzał w stopę chce zafundować swojemu biznesowi Biały Dom. Po zaporowych cłach skutkując...

W 2024 r według danych KE, ENTSO-G (Europejska Sieć Operatorów Systemów Przesyłowych Gazu) i LSEG (londyńska giełda), największym dostawcą gazu ziemnego (rurociągowego i LNG) do Unii Europejskiej była Norwegia z 33,6 proc. udziału, Rosja miała 18,8 proc. (przy czym LNG to 7,4 proc. importu Unii a rurociągowy 11,4 proc.), Stany Zjednoczone 16,7 proc., Algieria 14,1 proc., Wielka Brytania 4,8 proc., Azerbejdżan 4,2 proc., Katar 4,1 proc., inni 3,7 proc. Jeżeli chodzi o LNG, to najwięcej na unijnym rynek dostarczały firmy amerykańskie.