Nowoczesne odnawialne źródła energii napędzą wzrost

Nowoczesne rozwiązania w dziedzinie odnawialnych źródeł energii mogą stać się kołem zamachowym całej polskiej gospodarki – zgodzili się uczestnicy debaty „Rz".

– O skali pozytywnych zmian wynikających z rozwoju tego sektora zdecydują wdrażane przez rząd i parlament przepisy, w tym finalny kształt ustawy o odnawialnych źródłach energii. Niezmiernie istotne jest, by rozwiązania prawne regulujące ten obszar gospodarki kształtować tak, by pobudzać wzrost PKB, tworzyć miejsca pracy i jednocześnie wypełniać zobowiązania wobec UE – mówił Mariusz Klimczak, prezes Banku Ochrony Środowiska.

Dodał, że choć celem rządu jest ograniczenie kosztów wsparcia, to równie istotnym kryterium powinny być dodatkowe przychody, które jesteśmy w stanie wygenerować. – Jednym z takich bardzo perspektywicznych obszarów, które warto pobudzać, są przedsięwzięcia związane z rozwojem rynku rozproszonych niewielkich źródeł energii. Przykłady wielu krajów na Zachodzie pokazują, jak bardzo dynamiczny jest to rynek. Dodatkowo niebagatelne znaczenie ma rozwój nowoczesnej zielonej energetyki, rozwijanej lokalnie, pobudzającej rodzimy przemysł, sferę usług, a finalnie wpływających na komfort życia przeciętnej rodziny – wyjaśnił prezes BOŚ Banku.

Według analiz banku najbardziej efektywnym, od strony kosztów, działaniem prowadzącym do realizacji zobowiązań klimatycznych jest wsparcie energetyki prosumenckiej (konsument jest jednocześnie producentem – red.). Wynika to z faktu, że większość wyprodukowanej z mikroźródeł energii będzie zużywana na własne potrzeby prosumentów.

– By pobudzić wzrost gospodarczy, trzeba wyzwolić potencjał, dać Polakom impuls do wykazania się inicjatywą i innowacyjność. Tradycyjne czynniki budujące tempo wzrostu stopniowo się wyczerpują. Spadają konsumpcja indywidualna i popyt wewnętrzny. Można ożywić gospodarkę, stawiając na OZE, wytwarzać w kraju, szkolić, inwestować i eksploatować, innej drogi nie ma – dodał Leszek Juchniewicz, doradca prezydenta organizacji Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej.

Potrzebne istotne zmiany

Zaproponowany we wrześniu  nowy aukcyjny system wsparcia OZE nie uwzględnia wielu postulatów zgłaszanych przez branżę. – Założenia do nowej ustawy, w tym propozycje dotyczące aukcji, wzbudziły duże zainteresowanie naszego środowiska, ale niestety w bardzo negatywnym sensie. Rynek energii w Polsce, poprzez mechanizmy tzw. zielonych certyfikatów, dotychczas uzyskał wiele wsparcia, a nie przełożyło się to na  oczekiwane efekty. Wsparcie w 70 proc. trafiło głównie do oligopoli w postaci dopłat do współspalania oraz do dawno już zamortyzowanych elektrowni wodnych. Pieniądze, które zmieniły tylko statystykę, nie pobudziły niemal żadnych nowych inwestycji, nie wprowadziły postępu technologicznego – ocenił Piotr Wiśniewski, wiceprezes Polskiej Izby Gospodarczej Energii Odnawialnej.

Według niego tylko 30 proc. środków dotychczasowego wsparcia OZE wykorzystano racjonalnie. – Te środki finansują nowe inwestycje, m.in. farmy wiatrowe. To z tych źródeł w przyszłości, po spłacie kredytów, będzie pochodzić najtańsza energia elektryczna, co niewątpliwie przełoży się na obniżkę cen dla odbiorców końcowych – wyjaśnił.

Zgodził się z nim Grzegorz Wiśniewski, prezes Instytutu Energetyki Odnawialnej. – Materiał, który przedstawiło MG, nawet nie jest projektem założeń, ja odbieram to jako wstępną prezentację ogólnej koncepcji. Zabrakło jednak diagnozy, dlaczego w obecnym stadium rozwoju rynku mamy taki właśnie system zacząć stosować. Interpretuję to jako dowód, że rząd unika wdrażania unijnej dyrektywy o OZE obowiązującej od czterech lat, ale pragnie wdrażać jeszcze niezatwierdzone i nieobowiązkowe wytyczne UE w sprawie pomocy publicznej, w których jest jedynie wzmianka o aukcjach jako jednej z potencjalnie dozwolonych form wsparcia OZE – ocenił.

Jest czas na dyskusję

Wiceminister środowiska Stanisław Gawłowski odnosząc się do zgłaszanych zastrzeżeń, wyjaśnił, że dopóki nowe przepisy dla zielonej energetyki nie zostały zatwierdzone ani przez Radę Ministrów, ani przez parlament, jest jeszcze czas na dyskusję i konsultacje. Zaapelował, by branża OZE kładła nacisk na wytwarzanie zielonej energii po konkurencyjnych kosztach. Według niego kluczowe w przyszłych regulacjach będzie, aby nie obciążać odbiorców energii i całej gospodarki nadmiernymi kosztami.

Leszek Juchniewicz zwrócił uwagę, że w przypadku wsparcia OZE chodzi przede wszystkim o wyrównywanie szans rozwojowych. – Naszym jedynym rozwiązaniem jest stawianie na innowacyjność. Trzeba promować właściwe zachowania, edukować konsumentów. Dużo czasu nie mamy – uciekają nam szanse. Oby nie skończyło się na tym, że w miejsce polskich firm wejdzie ktoś inny, bo gospodarka nie toleruje pustki – podsumował.

Wykorzystajmy potencjał

– Jesteśmy w punkcie zwrotnym. Niewykluczone, że do 2020 r. 1,2 mln rodzin będzie musiało zrezygnować z opalania swoich domów węglem i przejść na nowy sposób wytwarzania energii. Aż się prosi, by stworzyć taki system wsparcia, który pobudzi te obszary inwestycji, które nie tylko wpłyną na pozytywny społeczny efekt wprowadzanych zmian, ale i pobudzą lokalny biznes – ocenił Mariusz Klimczak. – Jeśli założymy, że na mikroinstalacje OZE zastępujące tradycyjne źródła wytwarzania energii w domach przechodzić będzie 100 tys. rodzin rocznie, to tylko z tego tytułu uzyskamy inwestycje na poziomie 6–7 mld zł. Ponadto dzięki tym inwestycjom osiągniemy ogromny efekt ekologiczny, a jednocześnie stworzymy nowy, duży rynek wewnętrzny. Docelowo więcej pieniędzy zostanie też w domowych budżetach, zwiększając ich skłonność do konsumpcji w innych obszarach gospodarki – wyjaśnił.