Rząd szuka innego sposobu dotowania polskich kopalń

Zgodnie z uzasadnieniem Ministerstwa Przemysłu, jednym z założeń zmian w ustawie o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego jest prowadzenie procesu likwidacji kopalń oraz wypłata świadczeń osłonowych (urlopów górniczych, urlopów dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz jednorazowych odpraw pieniężnych) przez spółki górnicze objęte nowym systemem, a nie jak dotychczas przez Spółkę Restrukturyzacji Kopalń. To ta spółka była odpowiedzialna dotychczas za likwidacje nierentownych kopalń.

Czytaj więcej

Węgiel

Wreszcie ruszył konkurs na prezesa Polskiej Grupy Górniczej

Rada nadzorcza Polskiej Grupy Górniczej zdecydowała o rozpoczęciu konkursu na stanowisko prezesa - poinformowało biuro prasowe PGG. Termin składania wniosków to 12 lutego, a rozmów kwalifikacyjnych 18-20 lutego. Spółka nie ma szefa od listopada 2024 roku.

Co ciekawe, te zmiany zostały już ujęte w złożonej do Komisji Europejskiej aktualizacji wniosku notyfikacyjnego. Oznacza to, że i tak będą one wymagać zgody Komisji. Może to jednak oznaczać, że do resortu przemysłu dobiegają sygnały, że na tzw. dotacje do redukcji wydobycia węgla, KE się nie zgodzi. To umożliwia przelanie na konta spółek górniczych kilka miliardów złotych rocznie. Nie radzą one sobie ze spadkiem popytu, niskimi cenami, a jednocześnie rosnącymi kosztami.

Odpowiedzią na trudności w rozmowach z Brukselą jest – być może – próba zaproponowania innego rozwiązania. Spółki górnicza chcą i tak dalszego poluzowania tych przepisów.

Spółki górniczej przejmą zadania i dotacje SRK

W obecnym stanie prawnym, tzw. dotacje na likwidację może otrzymać wyłącznie Spółka Restrukturyzacji Kopalń, która przejmuje od spółek górniczych kopalnie, gdzie ekonomiczne wydobycie węgla skończyło się, a SRK ma zająć się procesem likwidacji danej kopalni. – Jednakże, w aktualnym stanie prawnym, w przypadku zakładów górniczych, których likwidację rozpoczęto po 31 grudnia 2023 r., przedsiębiorstwo górnicze samo finansuje likwidację kopalni z funduszu likwidacji zakładu górniczego. Przy czym, należy podkreślić, że środki zgormadzone na funduszach likwidacji zakładów górniczych (prowadzonych zgodnie z brzmieniem ustawy) przez przedsiębiorstwa objęte nowym systemem wsparcia nie są wystarczające dla przeprowadzenia procesu likwidacji poszczególnych zakładów górniczych – argumentuje resort, który przypomina, że obecnie nie istnieje już możliwość przekazywania zakładów górniczych do SRK i finansowania tych działań ze środków publicznych.

Zaproponowana w projekcie zmiana ustawy ma w teorii zmniejszyć koszty działalności w okresie likwidacji zakładu górniczego, poprzez umożliwienie wszystkim przedsiębiorstwom górniczym wydobywanie metanu z pokładów węgla kamiennego bez obowiązku uzyskania koncesji. Teraz takie odstępstwo ma tylko SRK. „Proponowane zmiany ustawy mają również na celu umożliwienie wypłacania świadczeń uprawnionym pracownikom likwidowanych zakładów górniczych bezpośrednio przez przedsiębiorstwa górnicze objęte nowym systemem wsparcia ze środków pochodzących z dotacji budżetowej przeznaczonej na ten cel” - czytamy w projekcie.

Wydłużeniu mają również ulec do końca 2026 r. maksymalny terminu zawieszenia spłaty zobowiązań pieniężnych przedsiębiorstw górniczych objętych systemem wsparcia z tytułu składek na: ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonych i płatnika, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych, ubezpieczenie zdrowotne oraz zobowiązań pieniężnych w ramach systemu wsparcia z udzielonego przez Polski Fundusz Rozwoju.

Koszty ustawy zbyt niskie

Oczekiwanym efektem wejścia w życie projektowanych regulacji ma być kontynuacja procesu stopniowego wygaszenia działalności 12 podziemnych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny energetyczny w Polsce w sposób społecznie akceptowalny i niewpływający negatywnie na bezpieczeństwo energetyczne kraju. Założono, że w ciągu najbliższych 10 lat projektowane zmiany pozwolą na zakończenie wydobycia i rozpoczęcie likwidacji w 4 kopalniach (5 ruchach – tj.: KWK Bobrek w Bytomiu, KWK Sośnica w Gliwicach, KWK Bolesław Śmiały w Łaziskach Górnych oraz KWK Ruda w Rudzie Śląskiej Ruch Bielszowice i Ruch Halemba).

Czytaj więcej

Węgiel

Do kopalń dopłacimy kilkanaście miliardów więcej niż planowano

Pomoc publiczna dla polskich kopalń będzie znacznie wyższa niż pierwotnie zakładano. Ustawa z końca 2021 r. wskazywała, że wielkość pomocy publicznej będzie wynosić do 2031 r. blisko 29 mld zł. Jak jednak ustaliliśmy, obecny rząd zakłada, że kwota będzie znacznie wyższa i wyniesie nawet 42 mld zł.

Koszt tej nowelizacji przez 10 lat ma wynieść 4,2 mld zł, choć zdaniem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – jak czytamy w uwagach do projektu –uważa, że skutki finansowe dla budżetu mogą być znacznie wyższe.

Resort z kolei nie kryje, że umożliwienie otrzymywania przez przedsiębiorstwa górnicze objęte systemem wsparcia dotacji na likwidację powinno również ograniczyć udzielanie tym podmiotom dopłat do redukcji zdolności produkcyjnych. Tylko w tym roku tych ostatnich dotacji może to być dla PGG, PKW i Węglokoksu ponad 8 mld zł w ramach tzw. dotacji do redukcji wydobycia. Ta pomoc jest udzielana, mimo, że od 3 lat Komisja Europejska nie wydała jeszcze zgody na taką pomoc, a rozmowy polskiego rządu z Komisją nadal trwają.