Dekarbonizacja firm. Polski przemysł obrał strategię wypierania

Mimo pewnego postępu polskie firmy mają sporo do nadrobienia w dekarbonizacji, redukcji emisji dwutlenku węgla czy mierzeniu śladu węglowego. Najwięcej wyzwań stoi przed przemysłem energochłonnym.

Publikacja: 26.03.2024 04:30

Dekarbonizacja firm. Polski przemysł obrał strategię wypierania

Foto: Bloomberg

Z badania „Dekarbonizacja firmy – konkurencyjność klimatyczna 2.0”, w którym przeanalizowano raportowanie środowiskowe (ESG) firm z branż bankowej, motoryzacyjnej, spożywczej, kosmetycznej, detalicznej, IT i przemysłowej, wynika że największy problem istnieje w tej ostatniej. Na uwagę i docenienie zasługuje – zdaniem autorów – postęp w branżach finansowej, detalicznej i IT.

Lista zarzutów

Jak mówi Łukasz Dobrowolski, jeden z autorów raportu, z doświadczenia w pracy z polskim rynkiem wynika, że zdecydowana większość firm jest na pierwszym i drugim poziomie zaawansowania spośród czterech. Dwa pierwsze dotyczą edukacji i mierzalności swojego śladu węglowego. – Prowadzimy pojedyncze dyskusje i projekty z firmami, które zaczynają operować na poziomie trzecim (planów dekarbonizacyjnych – red.), ale żadna nie plasuje się na poziomie czwartym (wyznaczenie celów zeroemisyjnych – red) – twierdzi. Jednym z największych problemów jest najwyższy w Europie ślad węglowy sektora energetycznego z transformacją zakładającą najdłuższy na kontynencie okres wykorzystywania węgla jako źródła energii (bez realnych, technicznych możliwości przyspieszenia wyjścia z węgla w okresie wcześniejszym lub nieco później). Autorzy stwierdzają także, że w firmach nadal wykorzystywany jest na szeroką skalę węgiel na potrzeby własnych elektrociepłowni zakładowych lub ciepła procesowego, szczególnie w sektorach energochłonnych, na przykład chemicznym. Relatywnie niewielka jest, choć w ostatnim czasie rosnąca, skala bezpośrednich inwestycji we własne odnawialne źródła energii.

Czytaj więcej

PGE chce dłużej wydobywać węgiel w Turowie. Bez niego grożą nam deficyty mocy

Kto wypada najlepiej?

Autorzy raportu podkreślają, że w branżach przemysłowych, w szczególności w podziale na firmy produkujące cement, chemikalia i szkło, można zaobserwować przepaść między spółkami międzynarodowymi i polskimi. „Polskie firmy przemysłowe są na samym początku drogi, tymczasem międzynarodowe pokazują, że wdrażanie strategii klimatycznych w przemyśle ciężkim jest możliwe” – czytamy w raporcie.

Zdaniem autorów należy podkreślić, że wysokoemisyjny model biznesu tym bardziej zobowiązuje firmy do aktywnego zarządzania wpływem klimatycznym i planowania działań w krótkim, średnim i długim okresie. – Ze względu na charakter produktów tych branż są one szczególnie wrażliwe na utratę konkurencyjności, a obecna strategia wygląda bardziej na wypieranie dużego wyzwania stojącego przed tymi firmami zamiast aktywnego mierzenia się z nim – uważa Dobrowolski.

Analizując zaangażowanie największych zagranicznych firm z branży cementu, chemicznej i szklarskiej, autorzy raportu wskazują, że w polskich przedsiębiorstwach brak zaangażowania w inicjatywę liczenia śladu węglowego. „Wyjątki to Ciech, Selena FM i Synthos. Dodatkowo Synthos za 2021 r., a Ciech za 2022 r. uzyskują coraz wyższe oceny raportowania środowiskowego. Nawet to jest jednak bardzo dalekie od międzynarodowych standardów ustanowionych przez największe firmy z branży” – napisano w analizie. Na drugim biegunie są firmy z branży IT. „Za 2022 r. w raportach niefinansowych bardzo dobrze prezentuje się firma CD Projekt, przedstawiając swój ślad węglowy. Firma raportowała też wpływ na środowisko, ale dane nie są publiczne. Podobnie jest w przypadku Asseco Poland oraz Comarchu” – czytamy.

Na horyzoncie zmiana trendu?

Z rozmów i projektów, które Fundacja Climate Strategies Poland prowadzi z firmami sektora małych i średnich przedsiębiorstw, wyłania się obraz wskazujący zwiększającą się presję na raportowanie emisyjności firm funkcjonujących w międzynarodowych łańcuchach dostaw, zwłaszcza w takich branżach, jak motoryzacyjna, budowlana, dóbr konsumenckich (np. AGD) czy wśród dużych sprzedawców detalicznych. Są to firmy, które głównie eksportują, a 76 proc. polskiego eksportu towarów trafia do Unii Europejskiej, w tym 28 proc. do Niemiec.

Na horyzoncie jednak pojawia się nowy trend. Spowolnienie lub, jak kto woli, racjonalizacja celów klimatycznych. Jak wynika z tegorocznego badania firmy doradczej Bain & Company, coraz więcej firm z sektora energetycznego wierzy, że osiągnięcie neutralności klimatycznej na świecie opóźni się o co najmniej dekadę. Według tego badania przeprowadzonego wśród ponad 600 spółek na świecie taką opinię podzielało 62 proc. Odsetek ten wzrósł z 54 proc. w 2023 r. Powodem spodziewanego opóźnienia jest niska rentowność projektów dekarbonizacyjnych.

Transformacja Energetyczna
Gaz ziemny niezbędny jeszcze przez wiele lat
Transformacja Energetyczna
PKO BP chce pomóc sfinansować transformację energetyczną. Jest kwota
Transformacja Energetyczna
„Czyste powietrze” od nowa. Ma być sprawniej niż wcześniej
Transformacja Energetyczna
Bankowy sojusz klimatyczny łagodzi cele. Efekt polityki Donalda Trumpa
Materiał Promocyjny
Jak Meta dba o bezpieczeństwo wyborów w Polsce?
Transformacja Energetyczna
Wiosenny start Czystego Powietrza coraz bliżej. Firmy przygotowują się