– Jeśli ma się nam udać zielony ład, to musi nam się udać sprawiedliwa transformacja. Ma ona fundamentalne znaczenie dla każdego Europejczyka, nie tylko tego, który mieszka na terenach przemysłu węglowego. To naprawdę jest nasz wspólny problem – mówił prof. Jerzy Buzek, przewodniczący Komisji ds. Przemysłu, Badań Naukowych i Energii w Parlamencie Europejskim podczas Trzeciego Forum Burmistrzów. W tym roku gospodarzem wydarzenia było górnicze miasto Bytom a wideokonferencję współorganizowała WWF Polska. W spotkaniu wzięli udział prezydenci, burmistrzowie europejskich górniczych gmin, których bezpośrednio dotknie rewolucja energetyczna.
Zdaniem samorządowców z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji muszą być finansowane zarówno projekty twarde (infrastruktura, rewitalizacja, energetyka), jak i miękkie (edukacja, zdrowie, turystyka). Jak podkreślali burmistrzowie z regionu Łużyc w Brandenburgii te miękkie i twarde projekty muszą być traktowane równoważnie. Na co trzeba zwracać uwagę? Przedsiębiorca nie zainwestuje w regionie, w którym nie będzie miejsca dla rodziny i możliwości spędzania czasu po pracy dla jego pracowników. Nie chodzi też o to żeby na siłę wspierać stare modele biznesowe, ale poszukiwać nowych – wskazywali podczas warsztatów niemieccy partnerzy. Zwracano także uwagę na błędy, jakie popełnione w trakcie procesów restrukturyzacyjnych w wielu regionach Europy, w tym m.in. na Górnym Śląsku.
Kopalnia Silesia
Parlament Europejski w ubiegłym tygodniu przegłosował zwiększenie Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji do 57 mld euro. W tym 25 mld euro ma pochodzić z budżetu Unii Europejskiej na lata 2021–2027 i kolejne 32 mld euro w unijnym instrumencie na rzecz odbudowy gospodarki. Samorządowcy przestrzegają jednak, że za środkami pomocowymi idzie nadmierna rozbudowa administracji, na którą marnotrawi się część środków. Zdaniem samorządowców polskie urzędy marszałkowskie i gminy już wiedzą jak korzystać ze środków unijnych i rząd nie musi tworzyć nowych agencji za które zapłacimy my wszyscy.
Paneliści wskazywali także, że aby transformacja poniosła jak najmniejsze koszty społeczne nie wystarczą pieniądze. Warunkiem jest, jak podkreślił Mirosław Proppé, prezes Fundacji WWF Polska „współpraca i uczciwe postawienie problemu oraz włączenie wszystkich w przygotowanie zmian”. – To nie mogą być pomysły „zza biurka”, nie mogą być to przywiezione w teczce rozwiązania. W proces znalezienia nowych rozwiązań należy włączyć wszystkich: samorządowców, środowiska lokalne, organizacje społeczne, marszałków – wyliczał prezes Proppé.
