Problem to okazja w przebraniu

Aby proces transformacji energetycznej Wielkopolski Wschodniej dobrze zaplanować i rozpocząć, należało zaangażować jak najszersze grono interesariuszy.

Publikacja: 09.10.2020 09:22

Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin podjął decyzję o dokonaniu odpisów aktualizujących.

Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin podjął decyzję o dokonaniu odpisów aktualizujących.

Foto: Bloomberg, Piotr Guzik PG Piotr Guzik

Impuls dali ludzie z organizacji pozarządowych, którzy jako pierwsi jeszcze w 2018 roku pojawili się w Brukseli na spotkaniu Platformy Węglowej dla Terenów Górniczych w procesie Transformacji. Platforma ma za zadanie wypracować mechanizmy, które pomogą regionom górniczym w transformacji i odchodzeniu od węgla.

Właściwie natychmiast w proces i prace Platformy zaangażowały się władze województwa wielkopolskiego. Nie było to jednak działanie obok, jak często się zdarza, ale przyjęto model wspólnego z organizacjami pozarządowymi, związkami zawodowymi, lokalnymi samorządami i Zespołem Elektrowni Pątnów Adamów Konin (ZE PAK) uczestniczenia w tym procesie. Takie podejście władz Wielkopolski zaowocowało podpisaniem porozumienia na rzecz procesu sprawiedliwej transformacji w kwietniu 2019. Porozumienie skupia interesariuszy chcących aktywnie uczestniczyć w tym procesie i którzy są świadomi, że proces odchodzenia od węgla jest nieunikniony i nie ma od niego odwrotu.

""

Elektrownia należąca do ZE PAK

energia.rp.pl

Żeby region Wielkopolski Wschodniej nie stał się czarną plamą na mapie Wielkopolski, musi on podjąć działania, które zapobiegną degradacji społecznej, kulturowej i gospodarczej. Jednocześnie należy potraktować ten problem i to wyzwanie jako okazję do zmiany i stworzenia nowej tożsamości, a nawet nowej marki Wielkopolski Wschodniej. Pojawiła się więc idea stworzenia Wielkopolskiej Doliny Energii (WDE). Wizja WDE to odwołanie się do tego, co mieszkańcy znają najlepiej, czyli produkcji energii, ale w nowej odsłonie. Produkcja energii oparta na nowoczesnych zielonych technologiach. Dlatego też powstały trzy inteligentne specjalizacje dla regionu: pierwsza to produkcja energii ze słońca i wiatru, druga to pozyskanie inwestorów w szeroko pojętej elektromobilności oraz trzecia – technologie wodorowe.

Ta wizja z 2019 roku właśnie się urzeczywistnia. Wszystkie te elementy pojawiły się w nowej zielonej strategii Grupy ZE PAK, ale także u nowo pozyskanych inwestorów, którzy zamierzają w Wielkopolsce Wschodniej wybudować farmy fotowoltaiczne czy wiatrowe na wzór wybudowanej farmy wiatrowej w Przykonie. Inwestor w Koninie rozpoczął budowę fabryki produkującej element do baterii do samochodów. Trwają prace nad pozyskaniem kolejnych inwestorów. Wizja oczywiście jest istotna, bo daje początek zmianie i szukaniu nowych rozwiązań. Jednakże żeby ta wizja się urzeczywistniła, potrzebny jest plan, który należy wypracować.

W marcu 2020 roku Wielkopolska Wschodnia została wskazana przez Komisję Europejską (KE) jako jeden z trzech subregionów w Polsce, który będzie mógł skorzystać ze środków z nowego instrumentu, jakim jest Fundusz Sprawiedliwej Transformacji. Jednym z warunków skorzystania z tego funduszu jest przygotowanie regionalnych planów sprawiedliwej transformacji. Postanowiliśmy wykorzystać potencjał, jaki wypracowaliśmy z naszymi partnerami. Zaprosiliśmy wszystkich zainteresowanych do pracy w grupach roboczych, które zostały powołane w celu wypracowania planu. Powołaliśmy cztery grupy robocze, w skład których wchodzą m.in. przedstawiciele NGO-sów, związków zawodowych, samorządów, przedsiębiorców, ZE PAK-u, ale także przedstawiciele kilku ministerstw. Każdy, kto chce, może włączyć się w prace grup i wnieść swoją wartość do procesu. Daje nam to przede wszystkim możliwość spojrzenia z różnych perspektyw na zagadnienia związanie z transformacją. Chcemy, aby w planie zostały ujęte interesy pracowników sektora paliwowo-energetycznego, rolników, biznesu, samorządów etc. Dla każdej z tych grup sprawiedliwa transformacja znaczy co innego i należy pogodzić wszystkie, często sprzeczne interesy. W tej chwili w grupach pracuje prawie 200 osób. Dzięki zaangażowaniu tak wielu osób informacja o transformacji dociera do wielu mieszkańców, a media na bieżąco informują mieszkańców o efektach pracy grup roboczych i wszelkich działaniach związanych z procesem sprawiedliwej transformacji regionu.

""

Odkrywka węgla brunatnego/Bloomberg

energia.rp.pl

Oczywiście można było przyjąć łatwiejszy model, czyli wynająć ekspertów i zlecić im napisanie planu. Jednak to droga na skróty i rozwiązanie, które pomija prawdziwych interesariuszy procesu, czyli ludzi, których ten proces dotyka. Dlatego wierzę, że model pracy, który przyjęła Wielkopolska Wschodnia, jest lepszy, ponieważ angażuje ludzi mieszkających, uczących się, pracujących czy tworzących miejsca pracy w regionie. Takie podejście pozwala na wypracowanie planu, z którym społeczność będzie się utożsamiać, to będzie nasz plan, a nie plan „przywieziony w teczce”.

Myślę, że najważniejszym wyzwaniem jest nie tylko utworzenie nowych miejsc pracy czy też podniesienie jakości życia, ale stworzenie nowej tożsamości dla regionu Wielkopolski Wschodniej. Modelu życia, w którym ludzie utożsamiają się z miejscem, w którym żyją, i są z tego dumni.

Mieszkańcy Wielkopolski Wschodniej przez wiele lat byli dumni z tego, że przyczyniają się do produkcji energii i że dzięki temu są ważnym miejscem na mapie Polski. Odejście od węgla i od energetyki klasycznej rodzi obawę o pozbawienie tej tożsamości i dumy. Wielkopolska Dolina Energii ma tę tożsamość utrzymać i wzmocnić, aby problem, który jest okazją w przebraniu, miał ten strój jak najlepiej skrojony na miarę.

""

Maciej Sytek

energia.rp.pl

Maciej Sytek jest prezesem Agencji Rozwoju Regionalnego SA w Koninie, a także pełnomocnikiem zarządu województwa ds. restrukturyzacji Wielkopolski Wschodniej

Impuls dali ludzie z organizacji pozarządowych, którzy jako pierwsi jeszcze w 2018 roku pojawili się w Brukseli na spotkaniu Platformy Węglowej dla Terenów Górniczych w procesie Transformacji. Platforma ma za zadanie wypracować mechanizmy, które pomogą regionom górniczym w transformacji i odchodzeniu od węgla.

Właściwie natychmiast w proces i prace Platformy zaangażowały się władze województwa wielkopolskiego. Nie było to jednak działanie obok, jak często się zdarza, ale przyjęto model wspólnego z organizacjami pozarządowymi, związkami zawodowymi, lokalnymi samorządami i Zespołem Elektrowni Pątnów Adamów Konin (ZE PAK) uczestniczenia w tym procesie. Takie podejście władz Wielkopolski zaowocowało podpisaniem porozumienia na rzecz procesu sprawiedliwej transformacji w kwietniu 2019. Porozumienie skupia interesariuszy chcących aktywnie uczestniczyć w tym procesie i którzy są świadomi, że proces odchodzenia od węgla jest nieunikniony i nie ma od niego odwrotu.

Pozostało 82% artykułu
Transformacja Energetyczna
Transformacja energetyczna jest tańsza niż jej brak. Są szacunki rządu
Transformacja Energetyczna
Ceny gazu i węgla poszybują. Nowa opłata spadnie na 6,5 mln gospodarstw w Polsce
Transformacja Energetyczna
Aktywiści apelują do premiera Donalda Tuska o szybszą walkę ze smogiem
Transformacja Energetyczna
Rusza kolejna runda pomocy dla branży energochłonnej. Do wzięcia miliard złotych
Transformacja Energetyczna
Plan ratunkowy dla Czystego Powietrza do kosza. Andrzej Duda nie pomógł