Spółki węglowe – narodowe dobro i obiekt spekulacji

Publikacja: 07.07.2020 10:58

Spółki węglowe – narodowe dobro i obiekt spekulacji

Foto: Smokestacks and cooling towers emit smoke and water vapor at the RWE AG owned coal-fired power station Niederaussem near Bergheim, Germany, Bloomberg

Wicepremier Jacek Sasin planuje stworzenie spółki, która przejęłaby aktywa węglowe polskich koncernów energetycznych. Nowo powstały podmiot ma być spółką Skarbu Państwa. Sytuacja budżetowa lub zmiana opcji politycznej nie wykluczają możliwości sprzedaży takiej spółki w dalszej przyszłości.

Istota tego projektu polega na tym, by odciążyć firmy energetyczne od kosztów związanych z węglem i stworzyć im w ten sposób lepsze warunki do realizacji inwestycji w OZE. Spółka ma zagwarantować funkcjonowanie energetyki węglowej na najbliższe kilka dekad, co jest korzystne dla kopalni i innych związanych z nią zakładów.

Niemcy mają to już za sobą

W warunkach polskich przyszłość węgla należy dyskutować na płaszczyźnie energetycznej i finansowej, lecz także w kontekście społecznym i bezpieczeństwa energetycznego kraju. Polska nie jest pierwszym krajem, który zastanawia się nad wydzieleniem części aktywów węglowych od reszty źródeł energii. Warto więc przyjrzeć się podobnym działaniom za granicą.
""

Angela Merkel, Kanclerz Niemiec/AFP

energia.rp.pl

We wschodnich Niemczech, niedaleko od granicy z Polską, znajduje się duże zagłębie węglowe – Lausitzer Braunkohleregion. Kopalnie i związane z nimi zakłady sprywatyzowano w 1994 roku. Najpierw kopalnie przejęło konsorcjum zachodnioniemieckich koncernów energetycznych. W 2003 roku większość tych kopalń i elektrowni węglowych przeszła w ręce szwedzkiego koncernu Vattenfall. W 2014 roku Vattenfall ogłosił chęć sprzedaży tych aktywów z racji wysokich strat, wynoszących dziesiątki milionów euro rocznie, które przynosiły. Jednak chętnych do przejęcia koncernu energetycznego z niegdyś blisko 8000 pracowników nie było. W rezultacie Vattenfall postanowił zainwestować 3,5 miliarda euro, z czego półtora miliarda miało być przeznaczone na rekultywację terenów pogórniczych.

Czesi w akcji

Ostatecznie koncern przejęło czeskie przedsiębiorstwo Energetický a průmyslový holding (EPH), które jest własnością czeskiego milionera Daniela Křetínský‘ego i firmy PPF Investments.
Křetínský należy do czeskiej elity finansowej. Jest właścicielem sporej części czeskich mediów, ma on również udziały w klubie piłkarskim Sparta Prag, którego jest prezydentem. W 2018 roku Křetínský aspirował nawet do przejęcia części czeskiego giganta energetycznego CEZ.
""

A giant excavator operates at the open pit lignite mine, operated by RWE AG, in Hambach, Germany/Bloomberg

energia.rp.pl

Firma EPH inwestuje w energetykę w całej Europie. Przejęła między innymi dwie trzecie słowackiej firmy energetycznej Slovenské elektrárne i większość akcji węgierskiego Budapesti Erőmű. Inwestycje te finansowane są głównie kredytami lub z pomocą partnerów finansowych.
Za przejęcie łużyckich aktywów węglowych Křetínský nie zapłacił nic. Vattenfall chciał się bowiem za wszelką cenę pozbyć deficytowego giganta węglowego. Strategia takich firm jak EPH jest prosta i, jak zaznacza niemiecka gazeta „Tagesspiegel”, niezwykle skuteczna. Křetínský przejmuje konwencjonalne firmy energetyczne za grosze lub nawet za darmo i eksploatuje je tak długo, jak pozwalają na to polityczne uwarunkowania. Bardzo korzystnym interesem mogą się dla Křetínský‘ego okazać rekompensaty i odszkodowania, które będą wypłacane z racji decyzji Niemiec o wycofaniu się z węgla do 2038 roku. Niemiecki „Spiegel” ocenia, że w rezultacie likwidacji wszystkich elektrowni węglowych najpóźniej do 2038 r. firmy RWE i Leag mogą liczyć na kwoty rzędu nawet 4,35 miliarda euro.
""

Smokestacks and cooling towers emit smoke and water vapor at the RWE AG owned coal-fired power station Niederaussem near Bergheim, Germany/Bloomberg

energia.rp.pl

Historia łużyckiego koncernu węglowego dowodzi tego, jak ważne są gwarancje, że cenny i ważny dla Polski węgiel nie stanie się kiedyś obiektem międzynarodowych spekulacji.
Pozostało 100% artykułu
Transformacja Energetyczna
Transformacja energetyczna jest tańsza niż jej brak. Są szacunki rządu
Transformacja Energetyczna
Ceny gazu i węgla poszybują. Nowa opłata spadnie na 6,5 mln gospodarstw w Polsce
Transformacja Energetyczna
Aktywiści apelują do premiera Donalda Tuska o szybszą walkę ze smogiem
Transformacja Energetyczna
Rusza kolejna runda pomocy dla branży energochłonnej. Do wzięcia miliard złotych
Transformacja Energetyczna
Plan ratunkowy dla Czystego Powietrza do kosza. Andrzej Duda nie pomógł