Prezes Grupy Tauron Grzegorz Lot. Co po węglu w Grupie Tauron. Spółka ma plan

Rozmawiamy z pracownikami o odstawianiu elektrowni konwencjonalnych. Równolegle musimy jednak przygotowywać się do zastąpienia technologii węglowych innymi źródłami – mówi prezes Grupy Tauron Grzegorz Lot.

Jak nowa strategia Tauronu przekłada się na społeczny wymiar transformacji?

Kilkukrotnie w naszej strategii powtarzaliśmy konieczność sprawiedliwej i mądrej transformacji. Oznacza to realizację celów klimatycznych, przy równoczesnym zabezpieczeniu pracowników oraz lokalnych społeczności, a także zapewnienie cen energii i ciepła na poziomie akceptowalnym społecznie oraz gwarantującym konkurencyjność dla przedsiębiorców.

Wytwarzanie konwencjonalne ma do odegrania w procesie transformacji energetyki bardzo ważną rolę, przede wszystkim zabezpieczenia mocy. Bloki węglowe są i będą potrzebne w krajowym systemie elektroenergetycznym, ponieważ do momentu rozwoju odpowiednich mocy OZE oraz wielkoskalowych technologii magazynowania energii lub rozwoju innych stabilnych źródeł, to właśnie bloki węglowe będą stanowić o bezpieczeństwie energetycznym kraju.

W miarę wzrostu znaczenia OZE, rola energetyki konwencjonalnej ulega zmianie. Z roku na rok spodziewana jest mniejsza produkcja energii elektrycznej, a co za tym idzie zużycie węgla. W perspektywie kolejnych lat podstawowym zadaniem będzie oferowanie dyspozycyjnych mocy i gotowość operacyjna, by w razie gdy zaistnieje taka potrzeba, dostarczyć brakującą w danym momencie energię. Taka charakterystyka pracy znacząco wpływa na ekonomikę bloków, dlatego niezbędny jest rynek mocy.

Czytaj więcej

Energetyka Zawodowa

Prezes Grupy Tauron: Każdy pracownik będzie mógł zdecydować o swojej przyszłości

Jeśli będziemy zmuszeni wygasić starsze elektrownie węglowe, nie planujemy zwolnień. Będziemy bud...

Blok 910 MW jest w rynku mocy do 2035 r., więc w tym przypadku zapewniona jest ekonomika działania. W przypadku bloków klasy 200 MW rynek mocy w obecnej postaci wygasa z końcem 2025 r. Bez systemowego wsparcia, przy prognozowanej ilości produkcji energii nie ma szans na uzyskanie pozytywnych wyników ekonomicznych. Dlatego tak ważne jest przedłużenie tego mechanizmu wsparcia. Rozmawiamy z pracownikami o odstawianiu elektrowni konwencjonalnych. Równolegle musimy jednak działać, przygotowując się do zastąpienia technologii węglowych innymi źródłami. Mamy dla naszych pracowników konkretne propozycje i nikt nie zostanie bez pracy.

W przyszłym roku spółki energetyczne czekają dodatkowe aukcje rynku mocy dla starszych elektrowni węglowych. Tauron będzie gotowy?

Rada Ministrów pracuje właśnie nad ustawą o dodatkowych aukcjach rynku mocy do 2028 r. Czasu jest bardzo mało, a te aukcje, w naszej opinii, powinny odbyć się najpóźniej wiosną przyszłego roku. Naszym celem jest wygranie dodatkowych aukcji dla dziesięciu bloków węglowych, którym wsparcie wygasa w 2025 r. Robimy wszystko, żeby uzyskać dodatkowe wsparcie na kolejne trzy lata. W przypadku elektrowni Siersza, już dzisiaj intensywnie analizujemy konwersję bloków fluidalnych na biomasę. Za wcześnie jednak na deklaracje w tej kwestii, musimy poczekać na wyniki analiz. Wierzę, jednak, że uda się to zrobić.

Da się zmodernizować cztery lokalizacje obecnych elektrowni węglowych, a więc Siersza, Łagisza, Łaziska i Jaworzno, utrzymując jednocześnie miejsca pracy jak dotychczas?

Tak jak wcześniej wspomniałem, priorytetem jest wygranie rynku mocy dla jednostek klasy 200 MW. Bez systemowego wsparcia nie da się uzyskać ich efektywności ekonomicznej. Jeżeliby doszło do realizacji scenariusza odstawienia wybranych bloków, to mamy plan na przekształcenie określonych lokalizacji w nowe biznesy. Zapewnienie ciągłości działania w poszczególnych lokalizacjach to nasz plan i nasze zobowiązania wobec pracowników i lokalnych społeczności.

Prowadzimy otwartą komunikacją z pracownikami, stroną społeczną oraz samorządami, szukając najlepszych rozwiązań.

Nasi pracownicy nie zostaną bez pracy. Raz jeszcze zapewniamy, że przypadku konieczności wyłączenia jednostek wytwórczych, wszyscy będą mieli zapewnione zatrudnienie. Gdy zaistnieje taka konieczność, w pierwszej kolejności będziemy się starać relokować pracowników wewnątrz spółki. W przypadku braku takiej sposobności, będziemy proponować pracę wewnątrz Grupy Tauron, która potrzebuje wykwalifikowanych pracowników w związku z rozwojem obszarów dystrybucji, ciepła, OZE czy obsługi klienta. Zagwarantujemy przy tym odpowiednie szkolenia i wsparcie. Dla pracowników, którzy zdecydują się na odejście na emerytury, emerytury wcześniejsze czy też skorzystanie z urlopów energetycznych przygotowujemy odpowiednie oferty. Zgodnie z obietnicą, spotkamy się z każdym pracownikiem i pracowniczką, i omówimy opcje. W przypadku Elektrowni Siersza to już miało miejsce. W pozostałych lokalizacjach nastąpi w pierwszym kwartale przyszłego roku.

Jak pracownik takiej elektrowni ma przygotować się do pracy na obiekcie, który w przyszłości będzie opalany gazem, biomasą lub będzie klastrem OZE, skoro Tauron nie jest gotowy teraz powiedzieć, co pojawi się w danej lokalizacji zamiast węgla…

Zmiana jest rzeczą naturalną i nikt nie świecie nie ma pewności, czy otoczenie, w którym żyje, nie ulegnie zmianie. Musimy działać równolegle, z jednej strony przygotowując się na rezygnację z węgla, a z drugiej strony wykorzystując jeszcze bloki konwencjonalne, tak długo, jak będzie to ekonomicznie uzasadnione. Zdajemy sobie sprawę, że ten stan może wywoływać niepewność wśród załogi, dlatego dużą wagę przykładamy do aktywnej komunikacji oraz dobrego wieloscenariuszowego planu.

A jak pracownicy przyjmują brak decyzji już teraz, skoro bloki będą wygaszane za cztery lata lub wcześniej?

Przede wszystkim warto podkreślić, że nie jest to nowa sytuacja. O odstawieniu bloków węglowych wiadomo już od dobrych kilku lat. W 2020 odstawiono bloki klasy 120 MW, a w 2021 r. wcześniejszy zarząd Tauron Wytwarzanie podjął uchwałę o odstawieniu bloków klasy 200 MW po 2025 roku, jeżeli nie uzyskają one efektywności ekonomicznej. Co do podejścia pracowników, to mogę stwierdzić, że jest bardzo dojrzałe. Zaczęliśmy rozmowy z naszymi pracownikami zaraz po uformowaniu się zarządu. Odwiedziliśmy wszystkie lokalizacje, rozmawialiśmy z załogami, rozmawialiśmy ze stroną społeczną i komunikowaliśmy, że te bloki będą musiały zostać zamknięte. Kwestią jest tylko termin. Jednocześnie zadeklarowaliśmy i podtrzymujemy to, że zrobimy wszystko, co w naszej mocy, żeby wydłużyć prace elektrowni do momentu, do którego będą ku temu ekonomiczne przesłanki. Ludzie wiedzą, że walczymy o rynek mocy, bo bez niego bloki konwencjonalne będą musiały zostać wyłączone.

…mimo to ludzie są zaniepokojeni i dają temu wyraz…

To zrozumiałe, dlatego kontynuujemy proces komunikacyjny. Posłużę się przykładem Sierszy. Pracownicy tej elektrowni rozmawiali indywidualnie z działem personalnym. Każdy uczestnik spotkania otrzymał konkretną informację, z jakich rozwiązań może skorzystać, kiedy może przejść na emeryturę i czy przysługuje mu urlop energetyczny. Dodatkowo pytaliśmy pracowników, czy chcą skorzystać z propozycji, czy wolą jednak przejść do innej lokalizacji, a może do zupełnie innego segmentu działalności w grupie, np. do spółki dystrybucyjnej. Dzięki takiemu podejściu na dużym poziomie szczegółowości poznaliśmy oczekiwania pracowników. To nasz absolutny priorytet. Wracając jednak do przykładu elektrowni Siersza, średnia wieku pracowników wynosi tutaj 52 lata, to doświadczeni, świetni fachowcy, którzy są potrzebni w firmie. Każdy z pracowników elektrowni Siersza nieuprawniony do świadczeń osłonowych ma gwarancję zatrudnienia w spółce Tauron Wytwarzanie lub w innych lokalizacjach.

Jakie źródła mogą powstać na miejscu starszych elektrowni węglowych za kilka lat?

Mamy kilka opcji konwersji dla lokalizacji konwencjonalnych jednostek wytwórczych. Są to bateryjne magazyny energii, jednostki szczytowe hydrogen ready, kompensator synchroniczny, konwersja bloków na biomasę, instalacje na paliwa alternatywne, produkcja zielonego wodoru, małe reaktory jądrowe (SMR), farmy fotowoltaiczne, recykling baterii, lokalizacje pod data center lub inne inwestycje.

Czytaj więcej

Energetyka Zawodowa

Ekonomiczny żywot starych węglówek Taurona dobiega końca. Zwolnień nie będzie

Nasz harmonogram wygaszania bloków węglowych był jasny, a teraz zbliża się czas podejmowania decy...

W pierwszym kwartale przyszłego roku planujemy samorządowy okrągły stół, podczas którego będziemy rozmawiać o przygotowaniu poszczególnych lokalizacji do nowych inwestycji komercyjnych. Liczymy na to, że wspólnie z lokalnymi społecznościami uda się pozyskać inwestorów, którzy zapewnią rozwój regionu oraz miejsca pracy. Do tego potrzebna jest infrastruktura energetyczna oraz zielona energia w atrakcyjnej cenie – to nasze silne kompetencje.

Zgodnie z nową strategią Tauronu do 2035 r. elektrownie węglowe, które mogą działać w grupie maksymalnie do 2030 r. (przy założeniu nowego, nieznanego systemu wsparcia po 2028 r.) oraz elektrownia węglowa 910 MW mają być „samodzielne finansowo”. Czy to odpowiedź Tauronu na brak wydzielenia aktywów węglowych?

Taki jest nasz plan, elektrownie mają się finansować z tego, co same zarobiły. Dopóki będą korzystać z rynku mocy, dopóty powinny na siebie zarabiać. W przypadku naszej najnowocześniej jednostki węglowej w Jaworznie, nie będzie z tym żadnego problemu. Mamy także do dyspozycji inne opcje, takie jak możliwość zarobku na rynku bilansującym czy tzw. odkup energii. Cele strategiczne są jednak ściśle określone i są to, m.in. osiągnięcie neutralności klimatycznej w 2040 r. oraz zainstalowanie ponad 6 GW mocy w odnawialnych źródłach i magazynach energii. Chcemy być pierwszą, w pełni zieloną firmą energetyczną w Polsce. Na naszą transformację wydamy 100 mld zł do 2035 r. Do 2030 r. odejdziemy od węgla w ciepłownictwie. Zgodnie z obecną legislacją oraz planami w 2030 r. odejdziemy od węgla w produkcji energii elektrycznej – przypomnę, że rynek mocy dla bloków klasy 200 MW istnieje do 2028 r. Nie dotyczy to bloku Nowe Jaworzno, który ma kontrakt mocowy do 2035 r.

Jesteśmy gotowi do wydzielenia wytwórczych aktywów węglowych (lub samodzielnie bloku 910 MW w Jaworznie) do Skarbu Państwa do roku 2030, a w przypadku braku wydzielenia, planujemy dla działających na tamten moment bloków konwencjonalnych tzw. samodzielność finansową.

Inwestorzy, instytucje finansowe zaakceptują taki model odejścia od węgla bez wydzielenia, a z odseparowaniem w postaci wydzielenia elektrowni z cash poolingu (wspólne zarządzanie płynnością finansową)?

Dla tych instytucji bardzo ważna jest wiarygodność, realistyczny plan oraz dotrzymywanie obietnic. Myślę, że będziemy w stanie przekonać te instytucje do naszej wizji. Niemniej, decyzja o zaangażowaniu finansowym w nas i nasze projekty będzie po ich stronie. Transformacja wymaga dialogu i zrozumienia po obu stronach, dlatego wierzymy w pozytywny odbiór naszej strategii.

A model „odseparowania” elektrowni węglowych był konsultowany z instytucjami finansowymi?

Tak, jesteśmy z nimi w ciągłym dialogu. Dzisiaj świat finansów, świat zewnętrzny obserwuje firmy takie, jak nasza i surowo weryfikuje wiarygodność planów transformacji. Naszą wartość i strategię rynek ocenił pozytywnie, co pokazują notowania giełdowe. Budujemy zaufanie akcjonariuszy i instytucji finansowych właśnie dążąc do osiągnięcia naszych celów strategicznych. TAURON Nowa Energia to bardzo konkretny, oparty o legislację i rachunek ekonomiczny plan. Będziemy go konsekwentnie realizować i udowodnimy, że zaproponowane przez nas „wydzielenie finansowe” elektrowni węglowych, zostanie zrealizowane z sukcesem.

Czytaj więcej

Elektroenergetyka

Brak prądu i zalane elektrownie wodne. Tauron walczy ze skutkami powodzi

Ponad 60 tys. odbiorców Tauron Dystrybucja pozostawało w godzinach porannych bez zasilania w wyni...

Zakładacie Państwo, że starsze bloki węglowe będą wyłączone w 2028 r., chyba, że pojawi się nowy system wsparcia po tej dacie, o którym nie wiemy i pozwoli on działać tym elektrowniom jeszcze do 2030 r., kiedy kończy się ich technologiczny żywot. A co w sytuacji, w której po 2028 r. nie będzie żadnego nowego systemu, a będziecie mimo to „poproszeni” o ich dalsze utrzymanie w systemie?

Obowiązuje nas odpowiedzialność kodeksowa. I te zasady są proste - jeśli stwierdzimy, że dane rozwiązanie przynosi nam szkody finansowe, nie możemy i nie będziemy go wdrażać. Musimy i chcemy być uczciwi w stosunku do naszych akcjonariuszy, a rentowność ekonomiczna to jeden z podstawowych wymogów stawianych firmom notowanym na giełdzie.

Czy jeśli po 2028 r. nie będzie dodatkowego systemu wsparcia dla starszych elektrowni węglowych, to je wygaszacie?

Tak, co więcej, jeśli te bloki nie wygrają dodatkowych aukcji rynku mocy po 2025 r. to wówczas zostaną wyłączone wcześniej. Oczywiście z utrzymaniem deklaracji, o których wspomniałem wcześniej.

A ile z 10 bloków klasy 200 MW może liczyć na wydłużenie rynku mocy po 2025 r. do 2028 r.?

Nie odpowiem na to pytanie na obecnym etapie. To rozstrzygnąć mogą tylko aukcje. Liczmy, że mogą się załapać wszystkie, nie będę jednak spekulować.

W konsultacjach do projektu nowelizacji ustawy o rynku mocy wskazywaliście jednak, że będzie to bardzo trudne, a ta nowelizacja może nie pozwolić na wydłużenie życia starszych elektrowni węglowych…

To były konsultacje, jednak liczmy, że razem z Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi uda się jeszcze wypracować poprawki, które ułatwią ten proces, a resort Klimatu i Środowiska je zaakceptuje. Mogę zadeklarować, że będziemy grać o pełną pulę.

Skąd ten optymizm?

Bo z natury jestem optymistą, poza tym widzę, czego potrzebuje nasz system energetyczny pod kątem zabezpieczenia dostaw. Myślę, że kluczowe jest obecnie utrzymanie pełnej dostępnej mocy starszych elektrowni, w tym także całej floty 10 starszych naszych jednostek. Jeśli jednak któraś z elektrowni nie wygra aukcji, to będziemy musieli wdrożyć plan wygaszania, przebranżowienia pracowników i realizacji nowej inwestycji w miejsce zamykanej elektrowni węglowej. To nie jest przesuwanie transformacji, to nie jest przyspieszanie, a jedynie jej realizacja.

Tauron chce odejść od węgla w ciepłownictwie w 2030 r. Będzie to kosztować spółkę do 2035 r. ponad 3 mld zł. Jak dokonać tak szybko takiej transformacji?

Żeby zrealizować transformację w takim tempie, trzeba mieć dobrą strategię. Właśnie taką jak strategia Grupy Tauron. Kluczem do sukcesu jest zrozumienie, że ciepłownictwo w Polsce ma charakter lokalny i jest zróżnicowane. Dlatego planujemy dywersyfikację naszych systemów ciepłowniczych pod kątem możliwości zastosowania różnych nośników energii. Do produkcji ciepła będziemy wykorzystywać gaz, biomasę i energię elektryczną ze źródeł OZE. Stawiamy na nowe technologie, tj. Power to Heat, pompy i akumulatory ciepła. Konwersję źródeł węglowych na niskoemisyjne postrzegamy przede wszystkim jako szansę rozwoju dla naszych spółek ciepłowniczych.

Potrzebujecie nowego, systemu wsparcia dedykowanego ciepłowniom?

Obecnie funkcjonują w Polsce systemy wsparcia dla ciepłownictwa. Jednak żaden z nich nie uwzględnia technologii Power to Heat, która przy współpracy z akumulatorem ciepła daje możliwość wykorzystania nadwyżek energii elektrycznej z OZE, np. do produkcji ciepłej wody użytkowej. Trzeba pamiętać, że transformacja ciepłownictwa wymaga dużych nakładów inwestycyjnych, dlatego finansowanie zewnętrzne jest niezwykle istotne. Z drugiej jednak strony mamy Klienta, który oczekuje stabilnych dostaw ciepła po akceptowalnych społecznie cenach.

To jakie są tu dostępne rozwiązania?

Patrząc na technologię i model biznesowy nie ma jednego idealnego modelu czy też technologii. Mówimy głównie o technologiach takich jak gaz ziemny (45-50 proc. aktywów ma bazować na tym paliwie), biomasa (30-35 proc.) Power to Heat (20-25 proc.), magazyny ciepła i wykorzystaniu zielonej inwestycji. Dla każdej lokalizacji trzeba znaleźć optymalne rozwiązanie biznesowe i techniczne. To nasz core business i bierzemy za to odpowiedzialność.

CV

Grzegorz Lot

jest absolwentem Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Ukończył m.in. Menedżerskie Studia Podyplomowe Zarządzanie Przedsiębiorstwem na tej uczelni, International Managerial and Marketing Studies na Uniwersytecie Technicznym w Brnie i studia MBA na The Brennan School of Business of Dominican University w USA. Od ponad 27 lat związany jest z sektorem energetycznym.
Od marca 2024 r. jest prezesem Tauron Polska Energia. W latach 2020–2024 był wiceprezesem Polenergii Dystrybucja oraz Polenergii Sprzedaż. W latach 2012–2019 wiceprezesem w Tauron Sprzedaż. Jest członkiem szeregu rad nadzorczych, wiceprezesem Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej oraz prezesem IGEOS.