Światowy handel gazem ziemnym jest i będzie stale obciążony ryzykiem politycznym. Zaufanie do niego, jako bezpiecznego paliwa zostało nieodwracalnie podważone w konsekwencji kryzysu energetycznego z lat 2021-2022. Dodatkowo w świetle celów klimatycznych i dążenia do neutralności, rozwój sektora gazu ziemnego, mierzony wzrostem wolumenów sprzedanego i skonsumowanego gazu, jest nieakceptowany. Kraje przechodzą na zieloną energię, a każdy z nich realizuje swoje cele w zależności od zasobów, strategii i uwarunkowań.

Jednym z rozwiązań w kierunku niezależności, odporności oraz dekarbonizacji sektora gazowniczego jest rozwój rozproszonej produkcji biometanu z dostępem do tradycyjnej sieci. W odpowiedzi na te wyzwania Dolnośląski Instytut Studiów Energetycznych - DISE Energy, przygotował raport „Od gazu ziemnego do biometanu. Dekarbonizacja polskiego gazownictwa”.

W obliczu spodziewanego silnego zapotrzebowania na biometan, w celu szybkiej dekarbonizacji polskiej gospodarki, kluczową kwestią staje się ocena krajowego potencjału produkcyjnego tego gazu. Potencjał produkcyjny biometanu jest szacowany nawet na 8 bcm. Jednak po uwzględnieniu wielu uwarunkowań, m.in. takich jak geograficzne zróżnicowanie dostępu do substratu, kryteria zrównoważonej produkcji czy uwarunkowania techniczne pracy sieci gazowniczej, realny potencjał produkcji w Polsce może wynieść ok. 3-4 mld m3 biometanu rocznie – wynika z raportu.

- Rozwój produkcji biometanu to możliwa i racjonalna z punktu widzenia polityki klimatycznej i bezpieczeństwa energetycznego ścieżka dekarbonizacji i rozwoju gazownictwa w Polsce. Biometan z uwagi na swoje właściwości i globalne znaczenie, powinien zostać uwzględniony w długofalowej strategii energetycznej kraju. Jak wynika z naszego opracowania jako ważne odnawialne źródło energii może stać się narzędziem do dywersyfikacji i rozproszenia źródeł, zwiększania sterowalności systemem energetycznym i zagospodarowania lokalnych zasobów – tym samym będąc istotnym ogniwem i zasileniem dla bezpieczeństwa energetycznego Polski – mówi Remigiusz Nowakowski, prezes Dolnośląskiego Instytutu Studiów Energetycznych (DISE).

W opracowaniu zdiagnozowano największe bariery dla upowszechnienia krajowej produkcji biometanu, takie jak niepełne i niestabilne otoczenie prawno-regulacyjne, wpływające na niepewność inwestycji, żmudna ścieżka formalno-administracyjna dla producentów biometanu wnioskujących o przyjęcie do rejestru, wysokie koszty inwestycyjne i towarzyszący im brak atrakcyjnego systemu wsparcia finansowego, brak dedykowanych dla społeczności lokalnych programów edukacji w zakresie gospodarki biometanowej, czy brak odpowiedniego systemu gospodarki odpadami organicznymi, która wspierałaby produkcję biometanu.

Jak przekonują autorzy raportu - korzyści związane z krajową produkcją biometanu, mimo że wymaga ona systemu wsparcia finansowego, w długoterminowej perspektywie rekompensują wymagane nakłady. Związane jest to przede wszystkich z neutralizowaniem ryzyk geopolitycznych, uniezależnianiem się od zewnętrznych dostaw surowców i zmiennych cen gazu, czy rosnących cen emisji.

- Biometan z uwagi na swoje właściwości i globalne znaczenie, powinien zostać uwzględniony w długofalowej strategii energetycznej kraju jako ważne odnawialne źródło energii, oraz narzędzie do dywersyfikacji i rozproszenia źródeł, zwiększania sterowalności systemem energetycznym i zagospodarowania lokalnych zasobów. Aby uruchomić ten pożądany proces, należy stworzyć kompleksową krajową strategię dla biometanu, w oparciu o którą powinno powstawać odpowiednie otoczenie regulacyjno-finansowe. Kompleksowość powinna w tym przypadku oznaczać objecie planem działań jednocześnie dwóch głównych obszarów: energetyki i rolnictwa - uważa Remigiusz Nowakowski, prezes Dolnośląskiego Instytutu Studiów Energetycznych (DISE).

Z wyliczeń zawartych w raporcie wynika, że biometan jest istotnym ogniwem w procesie stopniowego zastępowania gazu ziemnego, w związku z polityką klimatyczną i zakładanymi wzrostami cen uprawnień do emisji CO2 w EU ETS. Osiągnięcie konkurencyjności ciepła z biometanu w źródłach nieobjętych EU ETS nastąpi w momencie zrównania się cen biometanu i gazu ziemnego, alternatywnie, jeśli obniżony zostanie próg mocy zainstalowanej instalacji objętych systemem EU ETS.

Energia wolności fundamentem skutecznej transformacji

Zarówno na szczeblu krajowym jak i europejskim, od kilku lat trwa dyskusja na temat potrzeby głębokiej i szybkiej transformacji energetycznej, która oparta będzie na intensywnym rozwoju odnawialnych źródeł energii (OZE). Wyzwanie to uwypukla się jeszcze bardziej w obliczu sytuacji powodziowej w ostatnich dniach w naszym kraju, która może być efektem zmian klimatu wywołanych przez wiele czynników, w tym zaburzenie równowagi klimatycznej poprzez emisje gazów cieplarnianych powodowaną wysoką emisyjnością gospodarek. Te współczesne wyzwania były głównymi tematami debat podczas jubileuszowego 10. Kongresu Energetycznego DISE, który odbył się we Wrocławiu 25-26 września 2024 r.

- Wierzymy, że nasze merytoryczne rozmowy w trakcie Kongresu na temat przyszłości polskiej energetyki i jej wpływu na bezpieczeństwo oraz środowisko naturalne, przyczynią się do wskazania rozwiązań, które pomogą zapobiegać zmianom klimatu i staną się odpowiedzią na kolejne takie zagrożenia. Zielona transformacja, przyspieszenie dekarbonizacji i zwiększanie odporności systemu, to kluczowe działania, które mogą uchronić nas przed negatywnymi skutkami nieprzewidzianych zdarzeń w przyszłości – o tym, jak tego dokonać będziemy dyskutować w trakcie Kongresu - podkreśla Remigiusz Nowakowski, prezes Dolnośląskiego Instytutu Studiów Energetycznych (DISE).

Kongres Energetyczny DISE to wydarzenie o zasięgu międzynarodowym, w którym głos zabierają uznani specjaliści branży i liderzy rynku energii, topowi managerowie, politycy, dyplomaci, eksperci i naukowcy.

Tegoroczna debata koncentrowała się na zagadnieniach związanych z rolą OZE w krajowym systemie elektroenergetycznym oraz ciepłownictwie, rosnących oczekiwań wobec paliw zdekarbonizowanych. Istotne miejsce w debacie zajęło również bezpieczeństwo energetyczne – w wymiarze geopolitycznym, infrastrukturalnym, ale również finansowania i cyberprzestrzeni.

Raport do pobrania: https://dise.org.pl/raport-biometan/

Relacje z wydarzenia na: https://dise.org.pl/kongres/

Materiał Promocyjny