Z rosyjskiego gazu rezygnuje kluczowy odbiorca

Do niedawna drugi klient Gazpromu Turcja tak bardzo ograniczyła zakupy rosyjskiego surowca, że znalazła się w drugiej dziesiątce odbiorców. Wybudowany kosztem 7 mld euro gazociąg Turecki Potok może podzielić los Nord Stream 2. Rura jest wykorzystana w mniej niż… 10 procentach.

Federalna Służba Celna podała kwartalne wyniki eksportu gazu. Dochody Gazpromu zmniejszyły się o blisko 52 proc., a sprzedaż na wszystkie rynki o 15 proc. Do Europy w I kw Gazprom sprzedał o blisko 20 proc. gazu mniej. Największy klient – Niemcy, zmniejszyły zakupy aż o 45 procent, a całkowicie dotąd zależna od rosyjskiego surowca Austria – o jedną czwartą.

CZYTAJ TAKŻE: Koniec harców Gazpromu w Europie

Wśród wszystkich odbiorców najbardziej ograniczyli zakupy Turcy. W marcu kupili 7 razy mniej gazu rosyjskiego r/r. Jeżeli porównać to z zakupami z 2018 r, kiedy Turcja była drugim po Niemczech odbiorcą rosyjskiego gazu, to tureckie zakupy zmniejszyły się ponad 14-krotnie. 

W marcu tego roku państwowy Botas i prywatne firmy kupiły od Gazpromu łącznie 210 mln m3 gazu, podczas kiedy dwa lata temu 2,93 mld m3. Z takimi zakupami Turcja znalazła się w drugiej dziesiątce klientów zaraz przed Armenią (193 mln m3), a za Litwą (273 mln m3). Wszystko to jest efektem przechodzenia Turcji na gaz skroplony. Jak przypomina agencja Platts w grudniu 2019 r Botas przeprowadził przetarg na zakup 30 partii LNG z dostawą do marca 2020 r. A miesiąc wcześniej na 70 partii w dostawą w latach 2020-2023.

The Gaselys liquefied natural gas (LNG) tanker sits at the Engie SA Everett import terminal in Boston, Massachusetts, U.S./Bloomberg

Foto: energia.rp.pl

Portal finanz.ru pisze, że w minionym roku Turcja zwiększyła o 13 proc. import gazu skroplonego. Ankara kupiła go 9,1 mln ton. Największym dostawcą była Algieria (43 mln ton) przed Katarem i Nigerią (po 1,8 mln ton) oraz USA. Dostawy Gazpromu na rynek turecki już w minionym roku gwałtownie się zmniejszyły ( o 35 proc.) do 15 mld m3. Były więc najmniejsze od dekady. W wyniku tego w połowie puste pozostały dwa bezpośrednie gazociągi z Rosji do Turcji po dnie Morza Czarnego – Błękitny Potok i Tureckim Potok, którymi łącznie można transportować 35 mld m3 gazu rocznie.

W marcu miesięczna moc przesyłowa obu gazociągów wynosząca 2,9 mld m3 została wykorzystana w mniej niż 10 procentach. – Gaz skroplony jest obecnie znacznie tańszy od gazu rurociągowego z Rosji. Dlatego zachowanie Turcji ma sens – zauważa Carlos Torres Diaz, szef badań rynku gazu w Rystad Energy, dla agencji Reuters. Według Diaza dostawy Gazpromu kosztują Turcję 6,5 dol za milion BTU (brytyjska jednostka ciepła) w porównaniu do 1,5-2 dolara w wypadku LNG.

Gazociągi/Bloomberg

Foto: energia.rp.pl

Prywatni tureccy klienci Gazpromu, którzy mają otwarte kontrakty długoletnie (do 2035 i 2042 r) od dwóch lat ignorują warunek „bierz lub płać” i zamawiają mniej aniżeli wynika to z kontraktu, zauważa agencja Platts. Natomiast kontrakt z państwowym operatorem Botas na 8 mld m3 rocznie kończy się w 2021 r. Ankara przedłuży go tylko wtedy, kiedy dostanie od Rosjan duże zniżki. – Dostępność taniego LNG i spadek popytu na świecie to sygnał dla naszych dostawców rurociągowych, że muszą się wykazać elastycznością – mówił w tym tygodniu turecki wiceminister ds energetyki. Gazprom ma świadomość, że powoli traci także turecki rynek. Spodziewa się jeszcze większego spadku zamówień w drugiej połowie roku.