Śląska perła Morawieckiego tonie. To polityczna bomba

Miała być konsolidacja branży, zamiast tego są gigantyczne straty i realne widmo likwidacji państwowego hutnictwa.

Na Śląsku, z którego jesienią do parlamentu ma startować premier Mateusz Morawiecki, tyka polityczno-gospodarcza bomba. To gigantyczne kłopoty rudzkiej Huty Pokój, która już we wrześniu może ogłosić upadłość – nie spłaca bowiem swoich zobowiązań wobec podmiotów trzecich, mimo 220 mln zł zainwestowanych przez państwowy Węglokoks.

CZYTAJ TAKŻE: ArcelorMittal zwija się w Polsce

Jej większościowy od 2015 r. właściciel, Węglokoks, zaczął ograniczać dostawy kluczowego do produkcji stali wsadu dla huty, bo ta jest mu winna za materiał 172 mln zł, do tego kolejne ponad 170 mln zł wynosi skumulowana strata z ostatnich ośmiu lat. Skokiem do przodu miało być przejęcie przez Węglokoks produkcyjnej części majątku huty w formie nowej spółki – jednak obecne jej władze przeciągają decyzję. „Dajemy hucie czas do września w zakresie powstania nowego podmiotu i maksymalnie do pół roku w zakresie zwrotu reszty długu w postaci działek i terenów, którymi huta spłacić ma Węglokoks” – oświadczył w środę Węglokoks, który nie chce już pompować w hutę kroplówki. Do grupy kapitałowej Węglokoksu poza Pokojem należą także Huta Łabędy w Gliwicach (ma stabilną sytuację) oraz Walcownia Blach Batory w Chorzowie (również generuje stratę na poziomie operacyjnym).

Kiedy zaledwie w październiku ubiegłego roku Hutę Pokój wizytował premier, mówił, że „to perła historii polskiego przemysłu, która musi dalej produkować i się rozwijać” Podkreślał, że nie byłoby jej („pięknego przedsiębiorstwa o 178-letniej tradycji”) „bez działań rządu, bez zaangażowania pana ministra Grzegorza Tobiszowskiego i bez działań parlamentarzystów Prawa i Sprawiedliwości”.

Dziś „perła” stoi na granicy upadłości, a sam Tobiszowski (zresztą pochodzi z Rudy Śląskiej) w maju odszedł z funkcji wiceministra energii do europarlamentu. Zbiegło się to ze zmianami zarządu Węglokoksu od 1 czerwca. Zaledwie dwa tygodnie później stanowisko niespodziewanie stracił Jakub Łosoś-Czernicki, który od listopada 2018 r. był prezesem Huty Pokój, a od czerwca tego roku wiceprezesem Węglokoksu ds. grupy kapitałowej. To on przygotował plan restrukturyzacji huty poprzez przeniesienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa do Węglokoksu w zamian za długi. W praktyce miało to wyglądać tak: huta miała powołać do życia nową spółkę i po przejęciu przez Węglokoks mogłaby zostać wsparta kapitałowo lub finansowo przez podmiot zewnętrzny, np. Agencję Rozwoju Przemysłu. Nieprodukcyjna część huty miałaby zostać sprzedana (huta jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym ok. 175 ha gruntów), zakład zostałby również odchudzony od przerośniętej administracji. Pomysł Łososia-Czernickiego szedł dalej – do konsolidacji hut, które stałyby się oddziałami spółki. Jedna spółka hutnicza miałaby jeden zarząd i jedną radę nadzorczą (a nie jak obecnie Łabędy, Pokój i walcownia – każde swoje zarządy). Także jedna wspólna byłaby polityka handlowa i cenowa.

Rzecznik Węglokoksu zapewnia „Rzeczpospolitą”, że spółka „ma zamiar przejąć w ramach spłaty długu nową spółkę huty, która będzie wydzieloną częścią produkcyjną przedsiębiorstwa”. Tyle że nie wiadomo kiedy. – Warunkiem takiej transakcji będzie biznesplan wskazujący na rentowność przejmowanej spółki oraz wycena tej spółki, która jednocześnie będzie determinantem, w jakiej wysokości dług zostanie spłacony. Konieczne będzie również uzyskanie stosownych zgód korporacyjnych przez hutę i przez Węglokoks – odpowiada nam Paweł Cyz. Tyle że – jak ustaliliśmy – wszystko: wycena, biznesplan, jest gotowe już od wiosny, brakuje tylko zgody.

Sytuacja stała się kuriozalna – Huta Pokój, która na profilach zimnogiętych i kształtownikach gorącowalcowanych generuje aż 90 proc. sprzedaży (w tym u czterech największych dystrybutorów stali w Polsce), zaczęła odsyłać klientów, bo nie ma materiału wsadowego. Bez intensywnej produkcji plan przejęcia dochodowej części majątku stanie się bezprzedmiotowy. Węglokoks zapewnił we wtorek, że zaproponował hucie kolejną umowę, która „umożliwia pobieranie przez hutę materiału do produkcji” i dzięki temu produkcja w hucie nie zostanie zatrzymana”.

Red hot steel bars move along the automated conveyor system in the melt shop at the Celsa Steel Service UK Ltd. steel mill in Cardiff, U.K., on Monday, May 18, 2015. The price of iron ore, used to make steel, has tumbled 44 percent in the past year and touched a decade-long low of $47.08 a metric ton on April 2 amid a supply expansion and uncertain demand in China, the biggest buyer. Photographer: Simon Dawson/Bloomberg

Foto: energia.rp.pl

Władze Węglokoksu twierdzą, że huta musi wdrożyć program restrukturyzacji – poprawić rentowność sprzedaży, zmniejszyć koszty oraz zoptymalizować posiadany majątek nieprodukcyjny, który obciąża produkcję. Kłopoty z nadprodukcją stali ma cała UE, bo produkcja – zwłaszcza z Chin – kierowana jest na rynek europejski. Unijne huty zabijają wysokie koszty emisji CO2. – Cały sektor hutniczy w naszej części Europy stanął na granicy opłacalności – tłumaczy rzecznik Węglokoksu.

CZYTAJ TAKŻE: KGHM otwiera nowy wydział Huty Miedzi „Cedynia”

Upadek Huty Pokój pogrzebałby możliwość odzyskania długu wobec właściciela – po 60 mln zł w pierwszej kolejności sięgną banki, które mają hipoteki ustanowione na terenach nieprodukcyjnych i liniach produkcyjnych. Sytuacja wydaje się patowa. „Nasze możliwości finansowe są na dziś wyczerpane” – grozi Węglokoks, oczekując inicjatywy od huty.

Głosy z branży hutniczej są jednoznaczne: – Wygląda na to, że polskie hutnictwo się zwija, Huta Pokój to worek bez dna. Wszystko dzieje się za plecami premiera – mówi nam jeden z menedżerów związanych z branżą.